نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

۸ می روز جهانی صلیب سرخ برگرفته از سالروز تولد ژان هانری دونان (Jean Henry Dunant) سوئیسی، بنیانگذار کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سال ۱۸۶۴ میلادی و برنده اولین جایزه صلح نوبل در تاریخ، نام‌گذاری شده است.

جنبش بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر سازماندهی شده یک جنبش بشردوستانه با تقریباً ۱۶ میلیون داوطلب، عضو و کارمند در سراسر جهان است. این سازمان برای محافظت از زندگی و سلامت انسان، اطمینان از احترام به همه انسان ها، و جلوگیری و کاهش درد و رنج بشر تاسیس شد. در درون آن سه سازمان متمایز وجود دارد که از نظر قانونی از یکدیگر مستقل هستند، اما در درون جنبش از طریق اصول اساسی مشترک، اهداف، نمادها، اساسنامه ها و سازمان های حاکم متحد شده اند.

تاریخچه

بنیاد

تا اواسط قرن نوزدهم، هیچ سیستم پرستاری ارتش سازمان یافته یا مستقر برای تلفات، و نه مؤسسات امن یا محافظت شده برای اسکان و درمان مجروحان در میدان جنگ وجود نداشت. یک کالوینیست معتقد، تاجر سوئیسی، ژان هانری دونان، برای ملاقات با امپراتور وقت فرانسه ناپلئون سوم در ژوئن ۱۸۵۹ به ایتالیا سفر کرد و قصد داشت در مورد مشکلات در انجام تجارت در الجزایر، که در آن زمان توسط فرانسه اشغال شده بود، بحث کند. او پس از نبرد سولفرینو(درگیری در جنگ اتریش و ساردین) در غروب ۲۴ ژوئن به شهر کوچک سولفرینو رسید. در یک روز، حدود ۴۰۰۰۰ سرباز از هر دو طرف در میدان کشته یا زخمی شدند. دونان از عواقب وحشتناک نبرد، رنج سربازان مجروح و فقدان تقریباً کامل حضور پزشکی و مراقبت های اولیه شوکه شده بود. او قصد اولیه سفر خود را به کلی رها کرد و چند روزی خود را وقف کمک به معالجه و مراقبت از مجروحان کرد. او به سازماندهی سطح گسترده ای از کمک های امدادی با روستاییان محلی برای کمک بدون تبعیض اشاره کرد.

وقتی او به خانه اش در ژنو بازگشت، تصمیم گرفت کتابی با عنوان خاطره سولفرینو بنویسد که با پول خود در سال ۱۸۶۲ منتشر کرد.او نسخه‌هایی از این کتاب را برای شخصیت‌های برجسته سیاسی و نظامی در سراسر اروپا و افرادی که فکر می‌کرد می‌توانند به او در ایجاد تغییر کمک کنند، فرستاد. کتاب او شامل توضیحات واضحی از تجربیاتش در سال ۱۸۵۹ در سولفرینو بود و او صریحاً از تشکیل سازمان‌های امدادی داوطلبانه ملی برای کمک به پرستاری سربازان مجروح در جنگ با الهام از آموزه مسیحی در مورد مسئولیت اجتماعی و تجربه او پس از میدان جنگ سولفرینو حمایت کرد. وی خواستار تدوین یک معاهده بین المللی برای تضمین حفاظت از پزشکان و بیمارستان های صحرایی برای سربازان مجروح در میدان جنگ شد.

هانری دونان، نویسنده کتاب خاطره ای از سولفرینو

در سال ۱۸۶۳، گوستاو موینیر، وکیل ژنو و رئیس انجمن رفاه عمومی ژنو، نسخه ای از کتاب دونان را دریافت کرد و آن را برای بحث در جلسه آن انجمن معرفی کرد. در نتیجه این بحث اولیه، جامعه یک کمیسیون تحقیقی را برای بررسی امکان سنجی پیشنهادات دونانت و در نهایت سازماندهی یک کنفرانس بین المللی درباره اجرای احتمالی آنها تشکیل داد. اعضای این کمیته که متعاقباً به عنوان “کمیته پنج نفر” شناخته شد، به غیر از دونانت و موینیر، پزشک لوئیس آپیا بود که تجربه قابل توجهی در کار به عنوان جراح میدانی داشت. دوست و همکار آپیا، تئودور مونوآر، از کمیسیون بهداشت و سلامت ژنو؛ و گیوم هانری دوفور، ژنرال ارتش سوئیس معروف.هشت روز بعد، این پنج نفر تصمیم گرفتند نام کمیته را به “کمیته بین المللی امداد به مجروحان” تغییر دهند.

“کمیته پنج”: گوستاو موینیه، گیوم هانری دوفور، هانری دونان، لویی آپیا، تئودور مونوآر

کنفرانس بین المللی

از ۲۶ تا ۲۹ اکتبر ۱۸۶۳، کنفرانس بین المللی سازماندهی شده توسط کمیته در ژنو برگزار شد تا اقدامات ممکن برای بهبود خدمات پزشکی در میدان نبرد ایجاد شود. در این کنفرانس ۳۶ نفر حضور داشتند: هجده نماینده رسمی از دولت های ملی، شش نماینده از سازمان های غیر دولتی، هفت نماینده غیر رسمی خارجی و پنج عضو کمیته بین المللی. ایالت ها و پادشاهی هایی که توسط نمایندگان رسمی نمایندگی می شدند عبارت بودند از: امپراتوری اتریش، دوک نشین بزرگ بادن، پادشاهی باواریا، امپراتوری فرانسه، پادشاهی هانوفر، دوک نشین بزرگ هسن، پادشاهی ایتالیا، پادشاهی هلند، پادشاهی پروس، امپراتوری روسیه، پادشاهی ساکسونی، پادشاهی اسپانیا، پادشاهی متحده سوئد و نروژ، و پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند.

حامیان سلامت و ایمنی نیروی کار

از جمله پیشنهادات نوشته شده در قطعنامه های نهایی کنفرانس که در ۲۹ اکتبر ۱۸۶۳ به تصویب رسید، عبارت بودند از:

• بنیان انجمن های امدادی ملی برای سربازان مجروح؛
• بی طرفی و حفاظت از سربازان مجروح؛
• استفاده از نیروهای داوطلب برای کمک های امدادی در میدان جنگ؛
• سازماندهی کنفرانس های اضافی برای اجرای این مفاهیم.
• معرفی یک نماد حفاظتی  متمایز برای پرسنل پزشکی در این زمینه، یعنی یک بازوبند سفید با صلیب قرمز.

کنوانسیون ژنو، جوامع ملی و صلیب سرخ

تنها یک سال بعد، دولت سوئیس از دولت های همه کشورهای اروپایی و همچنین ایالات متحده، امپراتوری برزیل و امپراتوری مکزیک برای شرکت در یک کنفرانس رسمی دیپلماتیک دعوت کرد. ۱۶ کشور در مجموع ۲۶ نماینده به ژنو فرستادند. در ۲۲ اوت ۱۸۶۴، کنفرانس اولین کنوانسیون ژنو “برای بهبود وضعیت مجروحان در ارتش در میدان” را تصویب کرد. نمایندگان ۱۲ ایالت و پادشاهی این کنوانسیون را امضا کردند:

• کنفدراسیون سوئیس
• دوک نشین بزرگ بادن
• پادشاهی بلژیک
• پادشاهی دانمارک
• پادشاهی اسپانیا
• امپراتوری فرانسه
• دوک نشین بزرگ هسن
• پادشاهی ایتالیا
• پادشاهی هلند
• پادشاهی پرتغال و آلگاروس
• پادشاهی پروس
• پادشاهی وورتمبرگ

سند اصلی اولین کنوانسیون ژنو، ۱۸۶۴

این کنوانسیون شامل ده ماده بود که برای اولین بار قوانین الزام آور قانونی را برای تضمین بی طرفی و حفاظت از سربازان مجروح، پرسنل پزشکی صحرایی و مؤسسات بشردوستانه خاص در یک درگیری مسلحانه ایجاد می کرد.

مستقیماً پس از تأسیس کنوانسیون ژنو، اولین انجمن های ملی در بلژیک، دانمارک، فرانسه، اولدنبورگ، پروس، اسپانیا و وورتمبرگ تأسیس شدند. همچنین در سال ۱۸۶۴، لوئیس آپیا و چارلز ون دو ولده، کاپیتان ارتش هلند، اولین نمایندگان مستقل و بی طرفی بودند که تحت نماد صلیب سرخ در یک درگیری مسلحانه کار کردند.

دولت عثمانی این معاهده را در ۵ ژوئیه ۱۸۶۵ به تصویب رساند. سازمان هلال احمر ترکیه در سال ۱۸۶۸ در امپراتوری عثمانی تأسیس شد، تا حدی در واکنش به تجربه جنگ کریمه (۱۸۵۳-۱۸۵۶)، که در آن بیماری به عنوان عامل اصلی مرگ و رنج سربازان ترک، نبرد را تحت الشعاع قرار داد. این اولین جمعیت هلال احمر در نوع خود و یکی از مهم ترین سازمان های خیریه در جهان اسلام بود.

در سال ۱۸۶۷، اولین کنفرانس بین المللی انجمن های کمک ملی برای پرستاری مجروحان جنگ تشکیل شد. همچنین در سال ۱۸۶۷، ژان هانری دونان به دلیل ناکامی های تجاری در الجزایر مجبور به اعلام ورشکستگی شد، تا حدی به این دلیل که در طول فعالیت های خستگی ناپذیر خود برای کمیته بین المللی از منافع تجاری خود غافل شده بود.

جنجال پیرامون معاملات تجاری دونان و افکار عمومی منفی ناشی از آن، همراه با درگیری مداوم با گوستاو موینیه، منجر به اخراج دونان از سمت خود به عنوان عضو و منشی شد. وی به ورشکستگی متقلبانه متهم و قرار بازداشت وی صادر شد. بدین ترتیب او مجبور به ترک ژنو شد و دیگر به شهر خود بازنگشت.

در سال‌های بعد، تقریباً در همه کشورهای اروپا، انجمن‌های ملی تأسیس شدند. این پروژه به خوبی با احساسات میهن پرستانه که در اواخر قرن نوزدهم در حال افزایش بود، طنین انداز شد و جوامع ملی اغلب به عنوان نشانه هایی از برتری اخلاقی ملی تشویق می شدند. در سال ۱۸۷۶، این کمیته نام “کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) “را برگزید که تا به امروز نام رسمی آن است.

پنج سال بعد، صلیب سرخ آمریکا با تلاش کلارا بارتون تأسیس شد.کشورهای بیشتری کنوانسیون ژنو را امضا کردند و در عمل در هنگام درگیری های مسلحانه شروع به احترام به آن کردند. در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه، صلیب سرخ به عنوان یک جنبش مورد احترام بین المللی شتاب زیادی به دست آورد و جوامع ملی به طور فزاینده ای به عنوان محلی برای کار داوطلبانه محبوب شدند.

هنگامی که اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ اعطا شد، کمیته نوبل نروژ تصمیم گرفت آن را به طور مشترک به ژان هانری دونان و فردریک پاسی، صلح طلب برجسته بین المللی بدهد. مهم‌تر از افتخار خود جایزه، این جایزه نشان‌دهنده احیای شهرت دیرهنگام ژان هانری دونان و ادای احترام به نقش کلیدی او در تشکیل صلیب سرخ است. دونانت نه سال بعد در استراحتگاه بهداشتی کوچک هایدن سوئیس درگذشت. تنها دو ماه قبل از آن، رقیب دیرینه او، گوستاو موینیر، نیز درگذشت و اثری در تاریخ کمیته به عنوان طولانی‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ آن بر جای گذاشت.

در سال ۱۹۰۶، کنوانسیون ۱۸۶۴ ژنو برای اولین بار مورد بازنگری قرار گرفت. یک سال بعد، کنوانسیون X لاهه، که در دومین کنفرانس بین المللی صلح در لاهه به تصویب رسید، دامنه کنوانسیون ژنو را به جنگ دریایی گسترش داد. اندکی قبل از آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴، ۵۰ سال پس از تأسیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و تصویب اولین کنوانسیون ژنو، ۴۵ انجمن امدادی ملی در سراسر جهان وجود داشت. جنبش خود را فراتر از اروپا و آمریکای شمالی تا آمریکای مرکزی و جنوبی (جمهوری آرژانتین، ایالات متحده برزیل، جمهوری شیلی، جمهوری کوبا، ایالات متحده مکزیک، جمهوری پرو، جمهوری السالوادور) گسترش داده بود. ، جمهوری شرقی اروگوئه، ایالات متحده ونزوئلا)، آسیا (جمهوری چین، امپراتوری ژاپن و پادشاهی سیام)، و آفریقا (اتحادیه آفریقای جنوبی).