بررسی توزیع مکانی زمانی آلاینده های هوا در شهر تهران برای ماه های سرد سال های ۲۰۱۳-۲۰۱۱

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۶ ، ویژه نامه شماره ۱ ، زمستان ۱۳۹۳

نویسندگان: زهرا شرعی پور ، عباسعلی علی اکبری بی دختی

چکیده:
زمینه و هدف: امروزه آلودگی هوا یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی کلان‌شهرها محسوب می‌شود و در این میان،  آلودگی هوای تهران به یکی از معضلات جدی شهری تبدیل شده است. بنابراین چگونگی توزیع آلاینده ها و روند تغییرات زمانی مکانی آن‌ها حایز اهمیت است.  هدف از این تحقیق تعیین الگوی توزیع مکانی زمانی آلاینده های هوا در شهر تهران طی فصل سرد سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۱۱  و دوره های حاد آلودگی هوا بوده و عوامل ایجاد کننده چنین الگوهایی مورد بحث قرار می‌گیرد.

روش بررسی: در این تحقیق از داده‌های آلودگی هوای ۱۶ ایستگاه موجود در شهر تهران وابسته به شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران طی سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳  استفاده شده است.نقشه های توزیع آلاینده های هوا  به روش درون‌یابی کرجینگ در نرم افزار Surfer تهیه و تحلیل می‌شود.

نتایج: نتایج بررسی توزیع مکانی زمانی میانگین آلاینده ها طی ماه دسامبر(که اغلب دوره های حاد آلودگی هوا در تهران را در بر دارد)  ۲۰۱۲  نشان می‌دهد که غلظت آلاینده‌های گازی از جنوب به شمال و غلظت آلاینده های ذرات معلق از شمال به جنوب و از شرق به غرب افزایش می‌یابد. مقایسه نقشه‌های توزیع آلاینده CO به‌ هنگام ظهر و شب نشان می‌دهد که  به‌ هنگام ظهر گرادیان شدیدی (شمال جنوبی) بر هم مقدارهای آلاینده CO حاکم است و در شب این گرادیان کاهش یافته و توزیع یکنواخت‌تر می شود. این نشان از انتقال آلاینده های گازی توسط باد آناباتیک (دشت به کوه) به سوی شمال در روز هنگام و بر عکس آن در شب با باد کاتاباتیک (کوه به دشت) کوهستان است که اغلب بر این منطقه،  به‌ویژه در فصل سرد، حاکم است. عمق لایه مرزی (افزایشی به سوی جنوب) نیز روی  این توزیع ها موثر است. نزدیکی مناطق جنوبی به کویرهای خشک و فعالیت های صنعتی از نوع ساختمانی شرایط افزایشی ذرات معلق را فراهم می‌کند و سپس گردش‌های محلی توزیع آن‌ها را تعیین می‌کند.

نتیجه گیری: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دوره های حاد آلودگی هوا الگوهای توزیع آلودگی میانگین ماهانه دسامبر حفظ می‌شود. مقایسه آنومالی های دوره های حاد آلودگی نسبت به قبل از دوره نشان می‌دهد که در این روزها معمولا بیش‌ ترین آنومالی‌ها در میان آلاینده های مختلف مربوط به ذرات معلق می‌باشد. در اکثر مناطق تهران از نظر آلاینده CO آلودگی شب بیش‌ تر از روز است. بادهای محلی در جابجایی آلودگی هوا بسیار مؤثرند.

واژه های کلیدی: آلودگی هوا ، توزیع زمانی- مکانی ، فصل سرد ، تهران

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>  

لطفا برای دانلود مقاله ” بررسی توزیع مکانی زمانی آلاینده های هوا در شهر تهران برای ماه های سرد سال های ۲۰۱۳-۲۰۱۱ ” از لینک زیر استفاده نمایید.