مهندس علی گورانی در این خصوص اظهار کرد: آشکارسازهای دود تاکنون جان هزاران نفر را در جهان نجات داده و از خسارت‌های هنگفت اقتصادی جلوگیری کرده‌اند. امروز این آشکارسازها جزء اصلی کنترل خطر آتش در منازل، اماکن عمومی، کارخانجات و… هستند و استفاده از آنها در کلیه امور ضروری و بسیار شتابان است.
وی اضافه کرد: یکی از انواع آشکارسازهایی که در ساختمانها استفاده می‌شوند، آشکارساز دود است که حاوی عنصر امری کیوم ۲۴۱ است که نوعی ماده رادیواکتیو است. وجود این ماده در این آشکارسازها بسیار کم است، ولی اگر بی‌احتیاطی در مورد نگهداری آن صورت گیرد، می‌تواند در محیط پخش شود. اما خود این وسیله در حالت عادی هیچ خطری ندارد و تشعشعی ساطع نمی‌کند.
به گفته گورانی، شکستن این آشکارسازها در حین تخریب ساختمان می‌تواند باعث پخش شدن این مواد و آلوده کردن محیط شود. این ماده ذره‌ای به نام آلفا از خود ساطع می‌کند که سنگین است و تا فاصله ۲.۵ تا ۳ سانتی‌متر بیشتر نمی‌تواند دور شود؛ در نتیجه به راحتی قابل محدود شدن است و به این ترتیب، اگر زمانی این آشکارسازها شکست، در صورت قرار دادن آن در نایلون، می‌توان از آلوده کردن محیط جلوگیری کرد.
گورانی با تاکید بر اینکه مقدار این ماده در آشکارسازهای دود بسیار کم است، در ادامه گفت : میزان آن ۰.۲۹ میکروگرم است. ولی همین مقدار کم هم، مقدار انرژی که دارد از یک میکرو کوری تا ۸۰ میکرو کوری انرژی دارد.
مدیر مسئول برنامه بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در ادامه درباره راه‌های ایمن بودن از خطر آشکارسازهای یونیزان، بیان کرد: مردم به هیچ وجه آشکارساز و بویژه منبع رادیو اکتیو آن را دستکاری و از محافظش خارج نکنند. همچنین در مواقع نصب، جابجایی، تعمیر یا تخریب ساختمان و … از شکستن آنها خودداری کنند. در صورتی که سطح فعالیت یک آشکارساز کمتر از یک میکروکوری باشد، خطر بسیار کمی دارد و اگر شکسته نشود می‌توان آن را با زباله‌های عادی الکترونیکی دفع کرد.
وی بیان کرد: اگر سطح فعالیت یک آشکارساز تا پنج میکروکوری باشد، خطر آن نسبتا قابل توجه است و در دفع آن با زباله‌های الکترونیکی باید دقت کرد، اما اگر بیشتر از پنج میکرو کوری باشد، خطرناک است و نباید در زباله‌های عادی دفع شود. در این شرایط، ضرورت دارد توسط شرکت‌های سازنده یا سازمان‌های مسئول تحویل و بازیافت شوند.
به گفته مدیرمسئول برنامه بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت، آشکارسازهای رادیواکتیو نباید در هیچ شرایطی مانند سایر زباله‌ها فشرده شوند. همچنین مردم باید در تشخیص آشکارسازهای فتوالکتریک و رادیواکتیو در محیط زندگی خود دقت کنند.
گورانی تاکید کرد: آشکارسازهای رادیواکتیو باید با علامت ویژه مواد رادیواکتیو و نوع و سطح فعالیت منبع آن روی آشکارساز مشخص و درج شود. (ایسنا)
