به گزارش پایگاه خبری حامیان سلامت و ایمنی نیروی کار به نقل از ایسنا ، عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینای همدان گفت: بعد از گذشت دو ساعت از حادثه آتش سوزی یک کارخانه در قم در اخبار تلویزیون اعلام می شود که تاکنون کسی در این باره بازداشت نشده است و چرا باید پس از آتش گرفتن کارخانه و وارد شدن خسارت زیاد، به جای پیدا کردن علت بروز حادثه به دنبال پیدا کردن مقصر باشیم؟!
دکتر امید کلات‌پور با تأکید بر اهمیت بهداشت و ایمنی در محیط کار برای کارفرما، کارگر و دولت اظهار کرد: بروز هر نوع حادثه و بیماری ناشی از کار ضربات اقتصادی بسیار زیادی به کشور وارد می کند؛ به عنوان مثال ممکن است کارگری که سال ها تجربه دارد و هزینه های پنهان بسیاری برای او صرف شده در محیط کار کشته یا از کارافتاده شود و نتواند تجربه خود را در کشور مورد استفاده قرار دهد و عملاً هزینه صرف شده از بین می رود.
وی بیان کرد: از قرن ۱۷ میلادی موضوع بهداشت و ایمنی به طور علمی و آکادمیک مطرح شد که ایمنی و سلامتی کار می تواند بر روی عملکرد کارگر تأثیرگذار باشد و سازمان بین المللی کار در سال ۱۹۱۹ بر سه پایه کارگر، کارفرما و دولت بنا شد و موضوعات ایمنی برای کارگرها را سرلوحه امور قرار داد و سپس در سال ۱۹۴۸ سازمان بهداشت جهانی برای پوشش بهداشت کار تأسیس شد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه از سال ۱۳۳۵ وزارت کار و امور اجتماعی در ایران راه اندازی و سپس در سال ۱۳۴۶ اداره ای تحت عنوان بهداشت محیط کار در این وزارتخانه تأسیس شد، اضافه کرد: بعد از راه اندازی این اداره موضوعات نظام‌مندتر دنبال شدند و روند نسبتاً خوبی از لحاظ رشد علمی و پیشرفت جایگاه ایمنی و بهداشت در کشور مشاهده می شود.
وی با بیان اینکه آگاهی درباره موضوعات بهداشت و ایمنی به واسطه فضای علمی و مجازی در کشور بسیار رشد پیدا کرده است، ادامه داد: سطح آگاهی از بهداشت و ایمنی در جامعه افزایش پیدا کرده اما به اندازه کافی نبوده و وضعیت این مسائل در ایران مساعد نیست و به هیچ وجه نمی توان شرایط ایمنی و بهداشت کاری در ایران را با کشورهای پیشرفته مقایسه کرد.
کلات‌پور با بیان اینکه اگر موضوع ایمنی رعایت نشود باعث بروز حادثه در محیط کار خواهد شد و با فاصله زمانی اندک نتیجه ناایمن بودن مشخص می شود، مطرح کرد: مسائل بهداشتی موضوعاتی هستند که در درازمدت به کارگرها آسیب می زنند؛ مانند بیماری های شغلی که ممکن است طی چندین سال به سلامت کارگر آسیب وارد کنند.
وی با بیان اینکه ایمنی و بهداشت در ایران جایگاه خوبی ندارد و حوادثی که طی چند هفته گذشته در کشور رخ داده نشانگر این موضوع است، گفت: در حال حاضر کارفرمایان به شدت تحت فشارهای اقتصادی هستند به همین علت بسیاری از کارفرمایان موضوعات ایمنی و بهداشت را جدی نمی گیرند یا در اولویت کاری خود قرار نمی دهند چراکه تصور می کنند رعایت این مسائل برای شرکت هزینه بر است بنابراین کارفرمایان ترجیح می دهند بر روی موضوعاتی مانند اقتصاد کارگر و حفظ تولید تمرکز کنند در حالیکه بعد از رخ دادن حادثه هزینه های دیگر نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا بیان کرد: بسیاری از کارفرمایان اصول ایمنی و بهداشت را به دلایل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی، ناآگاهی و عدم نظارت درست بخش های دولتی از محیط های شغلی رعایت نمی کنند.
وی با بیان اینکه در حوزه کارگری موارد متعددی باعث می شود نرخ بروز بیماری و حوادث شغلی در ایران افزایش پیدا کند و مسئله اصلی در این حوزه مشکلات فرهنگی و اقتصادی است، افزود: بسیاری از کارگران موضوعات ایمنی و بهداشت را جدی نمی گیرند و رعایت قوانین و مقررات را دست و پاگیر می دانند که این موارد به موضوعات فرهنگی، معیشتی و اقتصادی برمی گردد و در چندین مورد مشاهده شده که کارگران آسیب دیده حوادث مربوطه را گزارش نکردند چراکه معتقدند در صورت گزارش، کارفرما آنها را اخراج خواهد کرد.
کلات‌پور با بیان اینکه مشکلات فرهنگی موضوعی نیست که فقط مربوط به محیط های کاری باشد و این مشکلات در تمام امور جاری در سطح جامعه نیز مشاهده می شوند، گفت: دولت در زمینه بروز حوادث نقش بسیار پررنگی دارد چراکه می تواند از طریق وضع قوانین و مقررات، بازرسی محیط های کاری و تجزیه و تحلیل حوادث جلوی بروز اتفاقات را بگیرد یا آنها را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه در حوزه ایمنی و سلامت کار قوانینی وجود دارد، اما بخش قابل توجهی از این قوانین به روز نیستند و حتماً باید مورد بازنگری قرار گیرند تا الزامات مشخص در زمینه پیشگیری از حوادث مشخص شوند، اظهار کرد: در حوزه بازرسی محیط کار مشکلاتی وجود دارد و در ایران موضوع سلامت و ایمنی از هم جدا بوده و بخشی از آن به وزارت کار و بخش دیگر به وزارت بهداشت سپرده شده است که این دو وزارتخانه در بسیاری از مسائل تناقض یا همپوشانی پیدا می کنند و به بعضی از موارد نیز پرداخته نمی شود.
عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا با تأکید بر اینکه یکی از مهمترین مشکلات در زمینه ایمنی و سلامت کار نبود یک سازمان واحد است؛ بیان کرد: متأسفانه وزارتخانه کار و بهداشت در این زمینه چالش هایی با یکدیگر دارند که دود آن به چشم جامعه کارگری می رود.
بیشتر بخوانید
گزارش تصویری آتش سوزی و انفجار در کارخانه شیمیایی – شهرک شکوهیه قم
وی با بیان اینکه بازرسی ها به علت کمبود نیروی کار در بازه زمانی لازم از محیط های کاری انجام نمی شود، گفت: وزارت بهداشت از نیروهای طرحی برای بازرسی استفاده می کند که این نیروهای تازه کار به علت نداشتن دانش و تجربه کافی و چرخشی بودن کیفیت بازرسی را تحت تأثیر قرار می دهند.
کلات‌پور با تأکید بر اینکه جدیت لازم در بازرسی ها وجود ندارد، خاطرنشان کرد: بالا بودن رقم جرائم و جدیت باعث می شود که کارفرما موضوعات ایمنی را دنبال کند اما در ایران بازرسی ها جدی نبوده و مبلغ جریمه نیز قابل توجه نیست، بنابراین کارفرما از ایجاد شرایط ایمنی در محیط کار شانه خالی می کند.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا سازمان های فعال در زمینه ایمنی و بهداشت وقتی حادثه بزرگی رخ می دهد آن را تحلیل می کنند تا علل و ریشه حادثه را کشف کرده و اطلاع رسانی کنند که به این کار درس آموزی از حوادث گفته می شود و این موضوع در ایران عملاً وجود ندارد یا بسیار ضعیف است.
وی اضافه کرد: در فرم حوادث اکثر کارگران علت بروز حادثه را بی احتیاطی کارگر یادداشت می کنند در حالیکه بی احتیاطی کارگر هیچ گاه علت بروز حادثه نبوده و مشکلات طراحی و سازمانی، مدیریتی و مالی، فشار کار و نبود سیستم های حفاظتی باعث بروز این گونه حوادث است.
کلات‌پور با بیان اینکه باید به دنبال تشخیص و رفع ریشه حوادث باشیم و این بی احتیاطی ها فقط شاخ و برگ است که اگر هم چیده شوند، مجدد رشد کرده و حادثه رخ می دهد، تأکید کرد: وقتی حادثه بزرگی رخ می دهد این حادثه باید تجزیه و تحلیل شده و ریشه یابی شود تا بتوان از بروز حوادث مشابه پیشگیری کرد اما متأسفانه در ایران این موارد انجام نمی شوند.
وی بیان کرد: طی یک ماه گذشته آتش سوزی و انفجار یک شرکت صنعتی در قزوین، حادثه معدن در سمنان، حادثه آتش سوزی کارخانه تولید الکل در قم با بالای ۱۰۰ میلیارد تومان خسارت، فوت شش نفر از کارشناسان اداره برق در کرمان به علت سیل در کشور رخ داده است که بسیاری از این حوادث در ایران اصلاً ثبت و اطلاع رسانی نمی شوند.
کلات‌پور با بیان اینکه دولت باید پاسخگو باشد چرا این حوادث در کشور ثبت و اطلاع رسانی نمی شوند؟ تصریح کرد: بعد از گذشت دو ساعت از حادثه آتش سوزی کارخانه تولید الکل در قم در اخبار تلویزیون اعلام می شود که تاکنون کسی در این باره بازداشت نشده است و چرا باید پس از آتش گرفتن کارخانه و وارد شدن خسارت زیاد، به جای پیدا کردن علت بروز حادثه به دنبال پیدا کردن مقصر باشیم؟!
وی با بیان اینکه در حادثه پلاسکو یا حوادث مشابه نیز به سرعت کمیته مقصریاب تشکیل شده است، گفت: بعد از بروز حادثه نباید به دنبال پیدا کردن مقصر بود بلکه باید علت حادثه را پیدا کرده و در جهت رفع آن تلاش کنیم. اگر زمانی حادثه تروریستی و تعمدی به وقوع پیوست، باید فرد مقصر بازداشت و محاکمه شود، اما وقتی حادثه فنی بوده بحث یافتن مقصر و امنیتی کردن ماجرا بی معناست.
کلات‌پور با بیان اینکه در حوزه دولت به روز کردن قوانین، افزایش کیفیت بازرسی ها، ادغام سازمان های ایمنی و بهداشتی، تجزیه و تحلیل درست حوادث و اطلاع رسانی به موقع باید انجام شود، ادامه داد: مجموع این عوامل که به کارگر، کارفرما و دولت مربوط می شود باعث افزایش بیش از حد نرخ حوادث در کشور شده که سهم بخش کارگری در حوزه حوادث بسیار کمتر از حوزه کارفرمایی و دولت است، چراکه براساس ماده ۸۵ قانون کار، کارفرما مسئول صیانت از نیروی کار خود بوده است.
وی با بیان اینکه ایران در تربیت نیروهای کارشناس و متخصص بهداشت و ایمنی کمبودی نداشته و در این زمینه پیشرو در منطقه و آسیا است، افزود: نیروهای خوب و متخصص در مقاطع مختلف در حال تربیت هستند که تمام این نیروها متخصص و به روز بوده و می توانند به دولت، کارفرما و کارگر کمک کنند و از این نیروها باید استفاده شود، اما متأسفانه مشکلات موجود در فرآیند جذب نیروها و استخدام دامان این گروه از کارشناسان را نیز گرفته است.
کلات‌پور با بیان اینکه در کمیته تجزیه و تحلیل حوادث از نیروهای متخصص و با تجربه استفاده نمی شود، مطرح کرد: در کمیته تشکیل شده برای بررسی حادثه پلاسکو، هیچ کدام از اعضای این گروه تخصص ایمنی و بهداشت نداشتند و این جای تأسف دارد که در بررسی حادثه ای به این مهمی از متخصصان این زمینه استفاده نشده است.
وی با بیان اینکه افراد متخصص بهداشت و ایمنی در انزوا هستند، اضافه کرد: حوادث کوچک باید در سطح شرکت ها تحلیل شوند اما حوادث بزرگی که بازتاب بین المللی داشته و تأثیرات ملی ایجاد می کند، باید توسط یک سازمان متولی تجزیه، تحلیل و ریشه یابی شوند که این سازمان وجود ندارد و در مواردی که کمیته های حقیقت یاب یا مقصر یاب تشکیل می شوند، از افراد متخصص استفاده نمی شود.
وی به روز شدن قوانین بهداشت و ایمنی، تشکیل یک سازمان اختصاصی برای نظارت بر موضوعات ایمنی و بهداشت، بازرسی های سخت گیرانه با جرائم سنگین، ایجاد شرایط تشویقی برای کارفرماها در صورت رعایت کردن اصول ایمنی و بهداشت و حمایت از آنها، استفاده از نیروهای متخصص در حوزه های مربوطه و به کارگیری نظرات مشاوره ای این افراد، ایجاد بسترهای ملی برای فرهنگسازی برای کارگرها و آموزش کارگرها و کارفرما را از موارد لازم برای حل مشکلات بهداشت و ایمنی محیط کار برشمرد.
عضو هیئت علمی گروه بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینا در پایان خاطر نشان کرد: حوادث باید از دامنه امنیتی خارج شوند، نباید همه چیز را امنیتی کنیم همچنین ارقام و اعداد پرداختی برای هزینه حادثه بسیار بالاست که اگر از اینها پیشگیری شود، می توان بخشی از مشکلات کشور را رفع کرد.
انتهای پیام/
