توضیحات :
مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان؛ لوله کشی گاز طبیعی
حداقل ضوابط لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌های مسکونی، عمومی و خاص، مجتمع‌ها و شهرک‌های مسکونی، محوطه‌ها و شهرک‌های صنعتی در مبحث ۱۷ ارائه شده است. هدف این مبحث، طراحی و اجرای لوله‌کشی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری وسایل گازسوز در ساختمان‌ها و محوطه‌ها است. مقررات این مبحث، کاربری گاز طبیعی تحویلی به ساختمان‌ها و محوطه‌ها برای مصارف تا حداکثر ۵۰۰۰ مترمکعب در ساعت را در بر می‌گیرد. مبحث ۱۷ فشارهای بین یک چهارم پوند بر اینچ مربع تا شصت پوند بر اینچ مربع را شامل می‌شود.
موارد زیر باید طبق ضوابط مبحث هفدهم >مقررات ملی ساختمان انجام شود.
- طراحی، انتخاب مصالح و اجرای لوله‌کشی گاز طبیعی
- آزمایش‌ها، بازرسی‌ها، کنترل‌های کیفی دودکش‌ها
- هوارسانی و تامین هوای احتراق
- نصب، راه اندازی، ایمنی و بهره‌برداری از لوازم گازسوز در ساختمان‌ها و محوطه‌هایی که لوله‌کشی گاز طبیعی در آن‌ها اجرا نشده
مجموعه استانداردهای شرکت ملی گاز تحت عنوان IGS و استانداردهای شرکت ملی نفت تحت عنوان IPS که در پروژه های گازرسانی و صنعت نفت کشور، مورد استفاده قرار می‌گیرند، در این مقررات نیز در موارد مرتبط به عنوان مرجع مورد استناد قرار گرفته اند.
دامنه کاربرد مبحث ۱۷
این مبحث در بخش اول برای گاز تحویلی ساختمان‌ها با فشار یک چهارم پوند بر اینچ مربع و حداکثر مصرف ۱۶۰ مترمکعب بر ساعت و قطر لوله حداکثر ۴ اینچ، موارد زیر را در برمیگیرد.
- حداقل ضوابط طراحی، اجرا و کنترل‌های کیفی لوله‌کشی گاز
- نصب و راه‌اندازی وسایل گازسوز، دودکش‌ها
- هوارسانی به وسایل گازسوز
- ضوابط بهره‌برداری و ایمنی
بخش دوم مبحث با عنوان مقررات لوله کشی گاز طبیعی برای مصرف کنندگان عمده، فشارهای بین ۲ تا ۶۰ پوند بر اینچ مربع یا مصارف بالاتر از ۱۶۰ مترمکعب بر ساعت تا حداکثر ۵۰۰۰ مترمکعب در ساعت را در برمیگیرد. این ظوابط باید در اماکن زیر رعایت شود.
- مجتمع ها و ساختمان‌های مسکونی عمومی ( از حمله اداری، تجاری، بهداشتی، آموزشی و ورزشی)
- محوطه‌ها و ساختمان های صنعتی
- شهرک های صنعتی و مسکونی
این بخش از مبحث نیز، حداقل ظوابط طراحی، اجرا و کنترل‌های کیفی لوله‌کشی گاز مصرف کنندگان فوق را در برمیگیرد.
لوله‌کشی گاز مایع، گازهای سوختنی به غیر از گاز طبیعی و گازهای غیر سوختنی خارج از شمول مقررات این مبحث هستند.
فهرست مطالب مبحث ۱۷
تعاریف
کلیات مبحث
بخش اول لوله کشی گاز طبیعی با فشار یک چهارم پوند بر اینچ مربع
۱-۱۷ کلیات
۱-۱-۱۷ حدود و دامنه کاربرد
۲-۱-۱۷ مسئولیت ها
۲-۱۷ گروه بندی ساختمان ها
۱-۲-۱۷ کلیات
۲-۲-۱۷ ساختمان های مسکونی
۳-۲-۱۷ ساختمان های عمومی
۴-۲-۱۷ ساختمان های خاص
۵-۲-۱۷ انواع ساختمان های عمومی
۳-۱۷ مقررات ویژه گازرسانی به ساختمان های عمومی و خاص
۱-۳-۱۷ کلیات
۲-۳-۱۷ ممنوعیت نصب وسایل گازسوز گرمایشی
۳-۳-۱۷ الزامات نصب وسایل گازسوز در شرایط خاص
۴-۳-۱۷ الزامات نصب تجهیزات ایمنی
۵-۳-۱۷ محدودیت عبور لوله گاز از سقف های کاذب محل های تجمع
۶-۳-۱۷ تأمین هوای احتراق برای وسایل گازسوز
۷-۳-۱۷ انتخاب مسیر دودکش وسایل گازسوز
۸-۳-۱۷ سایر موارد
۴-۱۷ طراحی سیستم لوله کشی گاز و انتخاب مصالح
۱-۴-۱۷ طراحی سیستم لوله کشی گاز ساختمان ها
۲-۴-۱۷ الزامات نصب اجزای سیستم لوله کشی گاز
۳-۴-۱۷ توسعه سیستم لوله کشی گاز موجود خانگی
۴-۴-۱۷ مشخصات مواد و مصالح مصرفی
۵-۱۷ اجرای سیستم لوله کشی گاز طبیعی
۱-۵-۱۷ کلیات
۲-۵-۱۷ الزامات اجرای سیستم لوله کشی گاز
۳-۵-۱۷ لوله کشی روکار
۴-۵-۱۷ لوله کشی توکار
۵-۵-۱۷ عایق کاری لوله ها (پوشش لوله ها)
۶-۵-۱۷ جوشکاری
۶-۱۷ کنترل کیفیت، آزمایش، بازرسی، صدور تأییدیه، تحویل و تزریق گاز در سیستم لوله کشی گاز
۱-۶-۱۷ کنترل کیفیت
۲-۶-۱۷ آزمایش مقاومت لوله و عدم نشت گاز
۳-۶-۱۷ برقراری جریان گاز
۴-۶-۱۷ بستن مجاری خروجی گاز
۵-۶-۱۷ بررسی نشت گاز در سیستم لوله کشی بعد از باز کردن جریان گاز
۶-۶-۱۷ اقدامات لازم در صورت وجود نشت گاز
۷-۶-۱۷ آزمایش مجدد سیستم لوله کشی در صورت عدم وصل گازبه مدت طولانی
۷-۱۷ نصب و راه اندازی وسایل گازسوز
۱-۷-۱۷ کلیات نصب
۲-۷-۱۷ ضوابط نصب دستگاه های گازسوز
۳-۷-۱۷ محدودیت های نصب وسایل گازسوز
۴-۷-۱۷ قابلیت دسترسی به دستگاه گازسوز و فاصله های لازم
۵-۷-۱۷ روش های تأمین هوای لازم برای احتراق و تهویه
۸-۱۷ دودکش های دستگاه های گازسوز ساختمان ها
۱-۸-۱۷ کلیات
۲-۸-۱۷ تعیین قطر دودکش مستقل برای یک دستگاه گازسوز
۳-۸-۱۷ تعیین قطر دودکش مشترک و لوله رابط
۴-۸-۱۷ نکات ضروری برای طراحی و اجرای دودکش ها
۵-۸-۱۷ ضوابط مربوط به نصب دودکش ها
۹-۱۷ ضوابط بهره برداری و نگهداری از سیستم لوله کشی گاز داخل ساختمان ها
۱-۹-۱۷ کلیات
۲-۹-۱۷ نکات قابل توجه در دوره بهره برداری
۳-۹-۱۷ تغییر در سیستم لوله کشی گاز ساختمان
۴-۹-۱۷ تعمیر سیستم لوله کشی گاز ساختمان
بخش دوم – لوله کشی گاز طبیعی برای مصرف کنندگان عمده با فشار ۲ الی۶۰ پوند بر اینچ مربع
۱۰-۱۷ کلیات
۱-۱۰-۱۷ حدود و دامنه کاربرد
۲-۱۰-۱۷ مسئولیتها
۱-۲-۱۰-۱۷ طراح
۲-۲-۱۰-۱۷ مجری
۳-۲-۱۰-۱۷ دستگاه نظارت
۴-۲-۱۰-۱۷ شرکت ها، مؤسسات، مشاورین و افراد ذی صلاح
۱۱-۱۷ مشخصات مواد و مصالح مصرفی، برآورد مصـرف، طراحی و انتخاب مصالح سیستم لوله کشی گاز
۱-۱۱-۱۷ مشخصات مواد و مصالح مصرفی
۱-۱-۱۱-۱۷ لوله ها
۲-۱-۱۱-۱۷ اتصالات
۳-۱-۱۱-۱۷ مواد آب بندی اتصالات دنده پیچ
۴-۱-۱۱-۱۷ شیرهای فلزی
۵-۱-۱۱-۱۷ شیرهای پلی اتیلن
۶-۱-۱۱-۱۷ پوشش لوله و اتصالات فولادی
۷-۱-۱۱-۱۷ دستگاه جوش پلی اتیلن
۸-۱-۱۱-۱۷ الکترودهای جوشکاری
۹-۱-۱۱-۱۷ واشر لائی
۱۰-۱-۱۱-۱۷ مصالح مستعمل
۱۱-۱-۱۱-۱۷ سایر مصالح
۱۲-۱-۱۱-۱۷ علامتگذاری
۲-۱۱-۱۷ برآورد مصرف و طراحی سیستم لوله کشی گاز
۲-۱۱-۱۷ برآورد مصارف گاز
۲-۱۱-۱۷ طراحی سیستم لوله کشی گاز
۳-۲-۱۱-۱۷ افزودن به سیستم لوله کشی موجود
۴-۲-۱۱-۱۷ نقطه تحویل گاز به مشترک
۵-۲-۱۱-۱۷ نقاط اتصال به سیستم سوخت جایگزین
۶-۲-۱۱-۱۷ محل نصب ایستگاه های تقلیل فشار و یا رگولاتورها
۷-۲-۱۱-۱۷ ملاحظات کلی در تعیین قطر لوله ها
۸-۲-۱۱-۱۷ افت فشار مجاز
۹-۲-۱۱-۱۷ حداکثر سرعت گاز
۱۰-۲-۱۱-۱۷ حداکثر میزان مصرف
۱۱-۲-۱۱-۱۷ تعیین قطر لوله ها
۱۲-۱۷ اجرای لوله کشی گاز
۱-۱۲-۱۷ کلیات
۲-۱۲-۱۷ تجهیز کارگاه
۳-۱۲-۱۷ نقشه های اجرایی
۴-۱۲-۱۷ خم کاری لوله های فولادی
۵-۱۲-۱۷ لوله کشی دفنی
۱-۵-۱۲-۱۷ کلیات
۲-۵-۱۲-۱۷ آماده سازی مسیر
۳-۵-۱۲-۱۷ لوله کشی دفنی با استفاده از لوله های فولادی
۴-۵-۱۲-۱۷ لوله کشی دفنی با استفاده از لوله های پلی اتیلن
۶-۱۲-۱۷ لوله کشی روکار
۱-۶-۱۲-۱۷ کلیات
۲-۶-۱۲-۱۷ اجرای لوله کشی رو کار
۷-۱۲-۱۷ حریم خطوط لوله گاز در مجاورت و تقاطع تأسیسات
۱۳-۱۷ عایقکاری لوله ها
۱-۱۳-۱۷ کلیات
۲-۱۳-۱۷ اقدامات اولیه قبل از عایق کاری
۱-۲-۱۳-۱۷ بازرسی ظاهری لوله ها از نظر آلودگی به چربی ها
۲-۲-۱۳-۱۷ بازرسی لوله ها از نظر وجود عیوب مکانیکی
۳-۲-۱۳-۱۷ بازرسی لوله ها از نظر خشک بودن
۳-۱۳-۱۷ زنگ زدائی و تمیز کاری لوله ها
۴-۱۳-۱۷ عایق کاری سرد لوله ها (نوارپیچی)
۱-۴-۱۳-۱۷ پرایمر زنی
۲-۴-۱۳-۱۷ نوار پیچی لایه اول
۳-۴-۱۳-۱۷ نوار پیچی لایه دوم
۴-۴-۱۳-۱۷ نوار پیچی سرجوش ها، اتصالات و نقاط تعمیری
۵-۴-۱۳-۱۷ کنترل کیفیت عایقکاری سرد
۵-۱۳-۱۷ عایق کاری گرم لوله ها (عایق کاری با انواع قیر)
۱-۵-۱۳-۱۷ کلیات
۲-۵-۱۳-۱۷ شرایط محیط برای عایقکاری گرم
۳-۵-۱۳-۱۷ اقدامات اولیه قبل از عایق کاری گرم
۴-۵-۱۳-۱۷ عملیات عایق کاری گرم
۵ -۵-۱۳-۱۷ عایق کاری دوبله
۶-۵-۱۳-۱۷ عایق کاری سرجوش ها، اتصالات و نقاط تعمیری
۷-۵-۱۳-۱۷ آزمایش و کنترل کیفیت عایقکاری گرم
۱۴-۱۷ جوشکاری
۱-۱۴-۱۷ جوشکاری شبکه های گازرسانی فولادی
۱-۱-۱۴-۱۷ کلیات
۲-۱-۱۴-۱۷ ارزیابی وتعیین صلاحیت جوشکاران
۳-۱-۱۴-۱۷ الکترودهای جوشکاری
۴-۱-۱۴-۱۷ آماده سازی لوله های فولادی قبل از عملیات جوشکاری
۵-۱-۱۴-۱۷ کنترل های لازم قبل از عملیات جوشکاری
۶-۱-۱۴-۱۷ اقدامات لازم قبل از جوشکاری
۷-۱-۱۴-۱۷ جوشکاری شبکه های گاز رسانی فولادی
۱۴-۱۷ جوشکاری شبکه های گازرسانی پلی اتیلن
۱-۲-۱۴-۱۷ ارزیابی وتعیین صلاحیت جوشکاران
۲-۲-۱۴-۱۷ آماده سازی لوله های پلی اتیلن قبل از عملیات جوشکاری
۳-۲-۱۴-۱۷ عملیات جوشکاری شبکه های گاز رسانی پلی اتیلن
۴-۲-۱۴-۱۷ روش و مراحل انجام جوشکاری شبکه وانشعاب های پلی اتیلن به روش الکترو فیوژن
۵-۲-۱۴-۱۷ بازرسی وکنترل کیفیت جوشکاری شبکه های گازرسانی پلی اتیلن
۶-۲-۱۴-۱۷ آزمایشهای مخرب
۷-۲-۱۴-۱۷ آزمایش غیر مخرب جوش سه راهی انشعاب زینی
۱۵-۱۷ حفاظت کاتدی
۱-۱۵-۱۷ کلیات
۲-۱۵-۱۷ سیستم های حفاظت کاتدی
۳-۱۵-۱۷ حداقل پتانسیل حفاظتی
۴-۱۵-۱۷ حفاظت کاتدی به روش آندهای فدا شونده
۵-۱۵-۱۷ حفاظت کاتدی به روش تزریق جریان مستقیم
۱-۵-۱۵-۱۷ بستر آندی
۶-۱۵-۱۷ کنترل و ارزیابی
۷-۱۵-۱۷ نقاط اندازه گیری
۸-۱۵-۱۷ اتصالات عایقی
۹-۱۵-۱۷ جعبه های اتصال
۱۶-۱۷ کنترل کیفیت، آزمایش ها، بازرسی، صدور تائیدیه و تزریق گاز
۱-۱۶-۱۷ کلیات
۲-۱۶-۱۷ آزمایش
۳-۱۶-۱۷ تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای انجام آزمایش
۴-۱۶-۱۷ تنظیم دستگاه های آزمایش
۵-۱۶-۱۷ مسئولیت های مجری در ارتباط با انجام آزمایش
۶-۱۶-۱۷ برنامه انجام آزمایش ها
۷-۱۶-۱۷ مسئولیت های دستگاه نظارت در ارتباط با انجام آزمایش
۸-۱۶-۱۷ اقدامات قبل از شروع آزمایش
۹-۱۶-۱۷ مراحل انجام آزمایشهای مقاومت و نشتی
پیوست ۱ راهنمای ایمنی
پیوست ۲ نمونه محاسبات بخش اول
پیوست ۳ ایمنی و ضوابط بهره برداری و نگهداری
پیوست ۴ جداول بخش دوم
پیوست ۵ اشکال بخش دوم
واژه نامه
فهرست اشکال
شکل ۲-۱-۴-۱۷ نمونه تعیین محل نصب کنتور گاز و لوله رابط
شکل ۱-۶-۵-۱۷ طرح اتصال جوش لب به لب
شکل -۲-۶-۵-۱۷الف شیار پای جوش
شکل -۲-۶-۵-۱۷ب تخلخل در جوش
شکل -۳-۶-۵-۱۷الف ترک در جوش
شکل -۳-۶-۵-۱۷ب ترک های ستاره ای در سطح جوش
شکل ۴-۶-۵-۱۷ سوختگی ناشی از قوس الکتریکی
شکل ۵-۶-۵-۱۷ تورق در فلز پایه
شکل ۶-۶-۵-۱۷ نفوذ بیش از حد
شکل -۷-۶-۵-۱۷الف عدم نفوذ در ریشه جوش
شکل -۷-۶-۵-۱۷ب عدم نفوذ در ریشه جوش از یک طرف
شکل -۸-۶-۵-۱۷الف ذوب ناقص در ریشه یا تاج جوش
شکل -۸-۶-۵-۱۷ب ذوب ناقص در اثر جوش سرد
نمودار -۷-۱۷الف (طول- سطح مقطع) کانال های تأمین هوای احتراق، در صورتیکه از یک کانال تهویه استفاده گردد
نمودار -۷-۱۷ب (طول- سطح مقطع) کانال های تأمین هوای احتراق، در صورتیکه از دو کانال تهویه استفاده گردد
شکل ۱-۸-۱۷ دودکش فلزی یا سیمانی جهت استفاده یک دستگاه گازسوز
شکل ۲-۸-۱۷ دودکش فلزی یا سیمانی پیش ساخته جهت دو یا چند دستگاه گازسوز که در یک طبقه نصب شده اند
شکل ۳-۸-۱۷ شمای دودکش مشترک ساختمان های چندطبقه برای هر قسمت
شکل پ-۱-۲ نقشه پلان لوله کشی گاز نمونه
شکل پ-۲-۲ نقشه ایزومتریک لوله کشی گاز نمونه
شکل پ-۱-۵ جزئیات کانال دفن لوله ها
شکل پ-۲-۵ انشعاب علمک پلی اتیلن
شکل پ-۳-۵ انشعاب علمک فولادی
شکل پ-۴-۵ جزئیات بستر آندی
فهرست جداول
جدول ۱-۴-۱۷ فاصله نصب شیر مصرف دستگاه گازسوز
جدول ۲-۴-۱۷ حداکثر ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت
جدول ۳-۴-۱۷ ضرایب تصحیح برای چگالی های مختلف گاز طبیعی
جدول ۴-۴-۱۷ مقدار تقریبی مصرف تعدادی از دستگاه های گازسوز
جدول ۱-۵-۴-۱۷ ابعاد و وزن لوله ها
جدول ۲-۵-۴-۱۷ رواداری قطر خارجی لوله های فولادی برحسب میلیمتر
جدول ۳-۵-۴-۱۷ تطابق قطر اسمی لوله های فولادی برحسب میلیمتر، اینچ و اندازه رایج در بازار ایران
جدول ۴-۵-۴-۱۷ تعداد و طول دنده اتصالات فولادی دنده ای
جدول ۶-۴-۱۷ ابعاد و وزن لوله های مسی
جدول ۳-۳-۵-۱۷ حداکثر فاصله اتکای لوله های فولادی
جدول ۱-۷-۱۷ حداقل فواصل نصب وسایل گازسوز از اطراف
جدول ۲-۷-۱۷ ابعاد دریچه دایمی که مستقیماً به هوای آزاد راه دارد
جدول ۱-۸-۱۷ ظرفیت دودکش های فلزی تک جداره یا سیمانی پیش ساخته جهت استفاده یک دستگاه گازسوز
جدول ۲-۸-۱۷ ظرفیت دودکش های فلزی تک جداره یا سیمانی پیش ساخته جهت استفاده بیش از یک دستگاه گازسوز
جدول -۳-۸-۱۷الف حداقل ضخامت ورق لوله رابط دودکش
جدول -۳-۸-۱۷ب ضخامت ورق دودکش قائم فلزی
جدول پ-۱-۲ میزان مصرف دستگاه های گازسوز نمونه
جدول پ-۱-۴ ابعاد و وزن لوله ها
جدول پ-۲-۴ استاندارد اقلام پوشش لوله ها
جدول پ-۳-۴ ضرایب تصحیح برای چگالی های مختلف گاز طبیعی
جدول پ-۴-۴ ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت برای گاز طبیعی با فشار ۲ پوند بر اینچ مربع و حداکثر افت فشار ۱۰ درصد
جدول پ-۵-۴ ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت برای گاز طبیعی با فشار ۵ پوند بر اینچ مربع و حداکثر افت فشار ۱۰ درصد
جدول پ-۶-۴ ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت برای گاز طبیعی با فشار ۱۵ پوند بر اینچ مربع و حداکثر افت فشار ۱۰ درصد
جدول پ-۷-۴ ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت برای گاز طبیعی با فشار ۳۰ پوند بر اینچ مربع و حداکثر افت فشار ۱۰ درصد
جدول پ-۸-۴ ظرفیت لوله های فولادی به متر مکعب در ساعت برای گاز طبیعی با فشار ۶۰ پوند بر اینچ مربع و حداکثر افت فشار ۱۰ درصد
جدول پ-۹-۴ حداکثر فاصله اتکای لوله های فولادی
جدول پ-۱۰-۴ حریم خطوط لوله گاز در مجاورت و تقاطع با تاسیسات
جدول پ-۱۱-۴ رواداری قطر خارجی لوله های فولادی برحسب میلیمتر
جدول پ-۱۲-۴ مشخصات آماده سازی نمونه ها
جدول پ-۱۳-۴ استاندارد اقلام حفاظت کاتدی
برای دانلود مبحث ۱۷ به فایل پیوست مراجعه فرمایید.
