عوامل مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط‌های آموزشی دانشگاهی (مطالعه موردی : دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، شماره ۴ ، زمستان ۱۳۹۶

نویسندگان: حمیدرضا عظمتی ، سمیه پور باقر ، منا محمدی

چکیده:

زمینه و هدف : مطالعات و بررسی های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت ، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام ، در فضاهای دانشگاهی است . این مسئله باعث عدم کارایی و کاهش حضور مؤثر دانشجویان در فضاهای آموزشی میگردد. هدف از پژوهش حاضر مرور نظریه ها و رویکردهای روان شناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی است و سپس تحت نظر متخصصان ، عوامل کالبدی و روانی مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی استخراج شده است .

روش بررسی: این مطالعه بر حسب نوع هدف ،کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی  انجام گردیده است . پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت . سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل ، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت . تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت .

یافته ها: مهم ترین عوامل تأثیر گذار بر فضاهای شخصی در دو حوزه مؤلفه های کالبدی و مؤلفه های روانی استخراج گردید. در حوزه مؤلفه های کالبدی عواملی مانند: فردی  سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مؤلفه های روانی مهم ترین مؤلفه ها شامل : امنیت ، تراکم جمعیتی و در نظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد حاصل شد.

نتیجه گیری: در نظر گرفتن عوامل مؤثر حاصل شده از پژوهش حاضر در طراحی محیطی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط – های آموزشی دانشگاهی خواهد شد.

واژه های کلیدی: معماری ، فضای آموزشی دانشگاهی ، مطلوبیت فضای شخصی ، حریم خصوصی ، خلوت ، مرزها

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>