شاخص های آنتروپومتری استاتیکی کارگران ایرانی

ارگونومی عبارتست از کاربرد روشها و اصول علمی و داده های برگرفته از اصول و شیوه های متعدد جهت توسعه سیستم های مهندسی که انسان نقش مهمی را در آن ایفا می کند .

نظر به اینکه در وضعیت های طبیعی بدن، تنه، بازوان و پاها درگیر کار استاتیک نمیشوند و حرکات طبیعی یکی از مهمترین عوامل در انجام کار با راندمان بالا تلقی میگردد لذا باید محیط کار را به گونه ای طراحی نمود تا با ابعاد بدن کارگر طبیق داشته باشد در چنین وضعیتی نیاز به دانستن این ابعاد جهت طراحی محیط های کاری اهمیت به سزایی دارد که پاسخگوی این نیاز مهم دانش آنتروپرمتری می باشد .

آنتروپومتری از کلمات یونانی Anthropos به معنی انسان و Metri به معنی اندازه گیری مشتق شده است و بعنوان شاخه ای از فیزیکال آنتروپولوژی به اندازه های بدن انسان شامل اندازه – گیری اندازه های مختلفی از طول بدن، وزن و حجم اندامها، فضای حرکتی و زوایای حرکتی هر یک از این اندازه ها پرداخته و در نهایت آمار و اطلاعات منتج از آن جهت تعیین شکل و اندازه ابزار و وسایلی که در محیط کار مورد استفاده این افراد قرار میگیرد بکار میرود. تغییرات در شیوه های زندگی، تغذیه و نژاد جوامع منجر به تغییرات در توزیع ابعاد بدن میگردد. اطلاعات بدست آمده از تحقیق فیزنت و گریو، حاکی از آن است که مردان ۳۴ – ۴۴ درصد بلندتر، ۱۴۴ درصد سنگینتر و ۰۴۴ درصد قویتر از زنان می باشند و این تغییرات طبیعی انسانی مستلزم انتخاب روشی برای طراحی تمام محصولات و تجهیزات می باشد .

آمارهای بدست آمده از مرکز سلامت محیط و کار حاکی از آن است که درصد بالایی از شاغلین کشور دارای وضعیت بدنی نامناسب مشغول بکار می باشند که این وضعیت منجر به ایجاد و افزایش ناراحتی های اسکلتی ـ عضلانی و صدمات مرتبط با کار خواهد شد. از طرفی به دلیل نداشتن بانک اطلاعاتی مناسب جهت تعیین ابعاد استاندارد و طراحی محدوده های قابل تنظیم، ناگزیر به استفاده از ابعاد آنتروپومتریکی کشورهای دیگر که دارای تفاوتهای زیادی از لحاظ ابعاد آنتروپومتریکی با ابعاد بدن جامعه ما می باشند هستیم و یا اینکه طراحی براساس معیارهای ذهنی توسط شرکت های سازنده انجام می گیرد که بدلیل عدم تناسب ابعادی بین ابزارها و ایستگاه های کاری طراحی شده و ابعاد بدن کاربر عوارضی مانند اختلالات اسکلتی عضلانی، خستگی زودرس و سایر صدمات جسمانی را بدنبال خواهند داشت. آنتروپومتری می تواند دیدگاهی بسیار مفید درباره قابلیت استفاده در مراحل بسیار اولیه فرآیند طراحی بدهد، بعد از آن طراح میتواند از روش تجربی استفاده کرده و با استفاده از یک نمونه کوچک از کاربران، الگوهایی از قسمتهای انتهایی دامنه آنتروپومتریکی را آزمون کند. لذا با عنایت به موارد مطرح شده ضرورت انجام تحقیقات آنتروپومتریکی و ایجاد بانک اطلاعاتی ابعاد آنتروپومتری مربوط به جامعه ایرانی به ویژه کارگران، جهت بکارگیری آن برای استانداردسازی وسایل و تجهیزات مورد استفاده این گروه و نیز ایجاد تناسب بین ماشین و انسان احساس میشود. به همین منظور تحقیق حاضر با هدف تعیین شاخصهای مورد نیاز برای طراحی ابزارهای کار و ایستگاه های کاری استاندارد و تدوین دستورالعمل طراحی ایستگاه کار ارگونومیکی به اجرا در آمد. با امید به اینکه بتوانیم از یافته های این پژوهش جهت تدوین استانداردهای لازم برای طراحی وسایل، تجهیزات، ابزارها و ایستگاه های کاری متناسب با ابعاد بدنی ایرانیان کمک گرفته و گامی در جهت کاهش معضالت موجود بپردازیم.

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود “شاخص های آنتروپومتری استاتیکی کارگران ایرانی” از لینک زیر استفاده نمایید.