ارزیابی خطاهای انسانی در عملیات پاک‌سازی میادین مین با استفاده از تکنیک تحلیل رویداد انسانی

زمینه و هدف: خطای انسانی یکی از دلایل اصلی بروز حوادث می‌باشد. با توجه به غیرقابل‌اعتماد بودن عنصر انسانی در سیستم های ایمنی و همچنین ماهیت بحرانی عملیات مین زدایی، مطالعه حاضر باهدف شناسایی، ارزیابی و مدیریت خطاهای انسانی در عملیات مین زدایی صورت گرفت.

روش بررسی: این پژوهش در میان کارکنان مین زدایی یکی از کارگاه­ های مین زدایی در مناطق جنگی غرب کشور انجام گرفت. پس از آشنایی با روش­ها و ابزارهای عملیات پاک‌ سازی میادین مین و همچنین دستورالعمل­ های مرتبط با آن، وظایف شغلی مورد مطالعه با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی شغل تحلیل گردید. برای شناسایی و ارزیابی از تکنیک تحلیل رویداد انسانی (ATHEANA) استفاده شد.

یافته‌ها: عملیات مین زدایی از چهار وظیفه اصلی شناسایی عمومی، شناسایی فنی، کندو کاو و خنثی‌ سازی تشکیل شده است. چهار دلیل اصلی حوادث در این عملیات، عبور از روی مین، جا ماندن مین، خطا در خنثی‌ سازی و انفجار محیطی برای انفجار مین شناسایی شد. احتمال کل خطای انسانی در عملیات پاک‌ سازی معادل ۰۱۰/۰ محاسبه گردید.

نتیجه گیری: مهم‌ ترین عوامل ایجادکننده خطای انسانی در عملیات مین زدایی شامل تجهیزات حفاظت فردی نامتناسب، ویژگی‌های شخصیتی افراد و همچنین زمان در دسترس ناکافی اشاره کرد. به منظور کاهش احتمال خطای انسانی عملیات مین زدایی، می­ بایست به کاهش عوامل ذکرشده پرداخته شود.