توضیحات :
مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران
دوره ۱۶ – شماره ۴ – سال ۱۳۹۸
نویسندگان : محسن فلاحتی ، علی کریمی ، مجتبی ذکایی ، اعظم بیابانی ، یوسف فقیه نیا ترشیزی ، فرهاد صالحی
چکیده :
زمینه و هدف: برق شایعترین نوع انرژی است که در محیط های کاری مورد استفاده قرار میگیرد و ارتباط مستقیمی بـین توسـعه اقتصـادی و میزان مصرف آن وجود دارد. این بدین معنی است هر روز میلیونها کارگر در مواجهه با ریسک برق گرفتگـی میباشـند. بـا توســعه روزافــزون استفاده از برق در تمامی جنبه های زنـدگی انسـان، حـوادث برقـی نیـز افزایش یافته است. یکی از مؤلفه های اصلی در مکــانیزم پیشـگیری از حوادث برقی، ارزیابی عملکرد ایمنی سازمان یا صنعت با استفاده از شاخصهای ارزیابی عملکرد مناسب با عملیات مربوطه میباشـد. بـهطورکلی شاخصهای عملکرد، سنجههایی میباشند که چگونگی یک یا چند بعد از عملکرد سازمان را نشان میدهند. هدف اصلی از اندازهگیری عملکـرد ایمنی و بهداشت، تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژی ها، فرآیندها و فعالیت هایی می باشد که یـک سـازمان به منظور کنترل خطرات بهداشتی و ایمنی انجام میدهد.
روش بررسی: این مطالعه، توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی در یکی از بزرگترین پروژه های عمرانی نفت و گاز کشـور در ۶ مرحلـه شـامل: آنالیز ساختار شکست پروژه، آنالیز مقدماتی خطر عملیات فاز ساخت پالایشگاه، تشکیل شبکه علی حادثه با استفاده از Bayesian Network جهت شناسایی علل مستقیم، میانی و ریشه ای حوادث و نوع روابط آنها، تعیین اقدامات کنترلی موردنیـاز بـا اسـتفاده از تکنیـک Bow-Tie، استخراج شاخص های فعال ارزیابی عملکرد بر اساس نتایج شبکه علی حوادث و اعتبارسنجی شاخص های فعال در یـک بـازه زمـانی ۶ ماهـه بـا مقایسه همبستگی با شاخص های فراوانی و شدت حوادث انجام گرفت.
یافته ها: در این مطالعه نرخ احتمال وقوع حادثه برق گرفتگی با استفاده از روش ۰/۰۵۳ BN به دست آمد و ۱۰ شاخص فعال ارزیـابی عملکـرد ایمنی برق شامل حفاری های انجام شده با صدور مجوز انجام کار، تابلوهای دارای کلید حفاظ جـان و ارت، ژنراتورهـای دارای ارت، ژنراتورهـای دارای دستورالعمل ایمنی نصب شده، ژنراتورهای داری کپسول اطفاء حریق، داربست بندی های دارای مجـوز انجـام کـار، تابلوهـای دارای کلیـد حفاظ جان و ارت، تعداد بازرسی های ایمنی برق انجام شده، جرثقیل های دارای کابین عایق برق و درصد اپراتورهای آموزش دیده در حوزه ایمنی برق تدوین گردید. میزان R- square ضریب فراوانی حادثه با شاخص های فعال کل پـروژه ۰/۸۱۹ و مقـدار P-value کمتـر از ۰/۰۵ بـود؛ بنابراین این نتایج نشان میدهد همبستگی بین ضریب فراوانی حوادث بهعنوان متغیر وابسته و شاخص های فعال به عنوان متغیرهای مسـتقل در کل پروژه معنادار میباشد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان میدهد تعیین شاخص های عملکرد ایمنی پیشرو علاوه بر مؤلفه های سیستم مدیریت ایمنی باید بر اساس نوع عملیات و خطرات شناسایی شده محیط کار باشد؛ بنابراین شاخصهای اندازه گیری عملکرد ایمنی در این پروژه ها باید حسـاس بـه تغییـرات سریع باشند، زیرا بخش زیادی از فاکتورهای تأثیرگذار بر وقوع حوادث در بازه زمانی کوتاه رخ میدهد به این خاطر شاخص های ارزیابی غیرفعال (طولانی مدت) نمیتواند نواقص و مغایرتهای ایجاد شده را تشخیص دهد، لذا جهت تشخیص سریع این نقص ها ضروری است از شـاخص های فعال استفاده گردد.
واژه‌های کلیدی : شبکه بیزی ، Bow-tie ، ایمنی برق ، شاخص های ارزیابی عملکرد
<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>
