زلزله که آمد همه به خیایان ها ریختیم و بدون هدف تا صبح از خیابانی به خیابانی دیگر گریز زدیم و به تنها چیزی که نتوانستیم فکر کنیم آن بود که چه اقداماتی می توانیم برای ایمنی و مراقبت از خود و خانواده امان انجام دهیم!
ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه چهارشنبه ۲۹ آذر تهران هم لرزید هر چند کانون این زلزله ۵،۲ ریشتری ملارد در استان البرز بود. پس از وقوع این زلزله، اغلب پایتخت نشینان در بیرون خانه ها، در جستجوی جا یا مکان امنی بودند.
برای در امان ماندن از زلزله ای بزرگتر نمی دانستیم که چه بکنیم و به کجا پناه ببریم. تنها گوش هایمان را تیز کرده بودیم تا شاید کلامی امید بخش را از مسئولی بشنویم و کمی آرام بگیریم که حداقل اقدامی درحال انجام است.
امروز سه شنبه ۵ دیماه ، روز ایمنی و کاهش اثرات بلایای طبیعی است روزی که پس از وقوع زلزله بم بصورت رسمی در تقویم کشور آمده است.
سالهاست که از تجربه بد زلزله ویرانگر شهرستان بم می گذرد زلزله ای با قدرت ۶،۳ درمقیاس ریشتر که ۵ دی سال ۸۲ در کشور رخ داد وسبب جان باختن بیش از۴۰ هزارتن از هموطنانمان شد؛ همه آثار زیانبار آن را مشاهده کردیم ، تجربه بد این زلزله زنگ خطری برایمان شد که شاید برای ما هم در تهران رخ بدهد اما باور نکردیم و با گذران زمان غم آن را از یاد بردیم و هنوز هم باور نداریم.
سالهاست پس از زلزله بم ؛ در مدارس و مراکز آموزشی و دانشگاهی و دستگاههای اجرایی، آموزش ایمنی به شهروندان ارایه می شود اما چه حاصل ؟! آن زمان که نیاز داریم از یاد می بریم.
زلزله یکی از ویرانگرترین پدیده های طبیعی است که اثرات هولناک و شدیدی بعد از خود برجای می گذارد. زمین لرزه ممکن است بدون هیچ پیش نشانگری و در هر زمانی از روز یا شب اتفاق بیفتد. اگر این پدیده در منطقه ای پر جمیعت اتفاق بیفتد، ممکن است موجب ایجاد تلفات ، مجروحین و از بین رفتن کامل بسیاری از دارائی های بشر شود.
گرچه هیچ کس و هیچ دستورالعملی نمی تواند میزان سلامتی را در زلزله تضمین کند ولی شناخت خطرات آن پیش از حادثه می تواند در حفظ جان مان سهم داشته باشد. بنابراین لازم است در ارتقای آگاهی های ایمنی خود و با آگاهی و باور این پدیده طبیعی بکوشیم تا هنگام وقوع بتوانیم از خود و خانواده هایمان محافظت کنیم .
چه کاری هنگام وقوع زلزله باید انجام دهیم
اگر در خانه هستیم روی زمین بیفتیم، زیر یک میز محکم یا وسیله دیگری مثل مبل پناه بگیریم و تا زمانی که زمین لرزه متوقف شود صبر کنیم.
اگر میز تحریر یا میز نهارخوری نزدیک نیست صورت و سرمان را بوسیله بازوهایتان بپوشانیم و در گوشه داخلی ساختمان بنشینیم.
از شیشه و پنجره ودرب های بیرونی و دیوارها وهر چیز که می تواند سقوط کند مثل روشنایی آویزان یا مبل دوری کنیم.
هنگام تکان های زلزله، اگر در تختخواب هستیم همانجا بمانیم، صبر کنیم و سرتان را با یک بالش محافظت کنیم، مگر اینکه شما در زیر یک لامپ ثابت سنگین باشد که می تواند بیفتد. در این حالت به نزدیکترین جای امن حرکت کنیم.
از چارچوب فقط زمانی به عنوان پناهگاه استفاده کنیم که نزدیکمان باشد و مطمئن باشیم در دیوار بوسیله شاخکها محکم شده اند.
اگر در طبقه غیر همکف و یا دور از در خروجی هستیم تا هنگامیکه لرزش زمین بایستد و راه برای بیرون رفتن ایمن باشد در داخل ساختمان بمانیم. تحقیقات نشان داده است که بیشتر جراحات درهنگامی رخ می دهد که مردم داخل ساختمان تلاش می کنند به سمت دیگر ساختمان حرکت کنند یا سعی در ترک کردن ساختمان را دارند.
اگر بیرون خانه ایم
آنجا بمانیم. از ساختمانها ،روشنایی های خیابان و سیم های برق و تلفن دوری کنیم.در فضای باز بمانیم تا لرزش متوقف شود.
بزرگترین خطر در بیرون ساختمان در کنار در خروجی و کنار دیوارهای خارجی است.
اگر در خودرو هستیم
خیلی سریع با احتیاط متوقف شویم و داخل وسیله نقلیه بمانیم. از ماندن نزدیک یا زیر ساختمان ها و درختها ،پلهای هوایی و سیم های برق و تلفن دوری کنیم.
زمانیکه زلزله متوقف شد محتاطانه حرکت کنیم . از جاده هاو پل ها و دامنه هایی که ممکن است بوسیله زلزله خسارت دیده باشند دوری کنیم.
اگر زیر آوار بدام افتادیم
کبریت روشن نکنیم. حرکت نکنیم یا خاک را لگد نکنیم .در صورت امکان دهانتانمان را با دستمال یا لباس بپوشانیم.
روی لوله و دیوار ضربه بزنیم تا امدادرسانان بتوانند ما را مکان یابی کنند. اگرسوت همراه داریم می توانیم برای اینکار استفاده کنیم.
فریادزدن را برای آخرین راهکار درنظر بگیریم چرا که فریاد زدن می تواند باعث شود مقادیر زیادی خاک به داخل ریه هایمان نفوذ کند.
بعد از زلزله
برای پس لرزه ها آماده باشیم . پس لرزه ها معمولا نسبت به زلزله اصلی شدیدتر نیستند اما برای وارد کردن خسارت به سازه های سست می توانند قدرت کافی را داشته باشند. پس لرزه ها ممکن است در ساعات اولیه ، روزها ، هفته ها یا حتی ماهها بعد از زلزله اصلی ادامه پیدا کنند.
به رادیو و تلویزیون که با باتری کار می کند برای گرفتن اطلاعات اضطراری گوش کنیم.
از تلفن فقط برای موقع اضطراری استفاده کنیم چرا که استفاده بیجا از تلفن موجب اختلال در شبکه و تاخیر بیشتر در امداد رسانی می شود.
محتاطانه کابینت ها را باز کنیم. مواظب چیزهایی که می توانند از قفسه ها سقوط کنند باشیم. از مناطق خراب شده دوری کنیم مگر اینکه بوسیله پلیس، آتش نشانی یا سازمان های امدادی از ما تقاضای کمک شود. فقط زمانی به خانه برگردیم که مسئولین بگویند آنجا امن است.
اگر در مناطق ساحلی زندگی می کنیم از سونامی های ممکن آگاه باشیم .گاهی سونامی را به عنوان امواج دریایی زلزله ای می شناسند (گاهی نیز اشتباهآ به آنها امواج جزر و مدی گفته می شوند). وقتی مسئولین محلی اعلام خطر می کنند، از ساحل دور شویم.
به افراد به زیر آوار یا مجروح کمک کنیم. به همسایگانتان مخصوصآ کسانی که نیاز به کمک ویژه ای دارند مثل بچه ها ، سالمندان و افراد ناتوان کمک کنیم. در مواقع مناسب نسبت به ارائه کمک های اولیه اقدام کنیم . اشخاص مجروح را به شکلی خطرناک حرکت ندهیم مگر اینکه آنها در معرض خطر جراحت بعدی باشند . امداد رسانان را خبر کنیم.
فورآ اثرات داروها ، سفید کننده ها ،گازوئیل یا مایعات مشتعل را تمیز کنیم. اگر بوی گاز یا دودی از مواد شیمیایی احساس کردید منطقه را ترک کنیم.
تمام طول دودکش ها را جهت خسارت احتمالی بررسی کنیم .توجه نکردن به آسیب می تواند به آتش سوزی منجر شود.
سیم های برق،تلفن ، گاز و آب را بررسی کنیم.نشتی گاز را بررسی کنیم .اگر بوی گاز به مشاممان رسید یا صدای دمیدن یا صدای خش خش شنیدیم ، پنجره را باز کنیم و خیلی سریع ساختمان را ترک کنیم . اگر می توانیم شیر اصلی بیرونی گاز را ببندیم و از طریق خانه همسایه به شرکت گاز تلفن کنیم.اگر فلکه اصلی گاز را به هر دلیلی می بندیم، باز کردن مجدد آن باید توسط یک متخصص انجام شود.
اگر جرقه یا شکستگی یا سیم های پوسیده می بینیم یا اگر بوی گرم عایق به مشام می رسد ،فیوز اصلی برق یا مدار جریان برق را قطع کنیم، به تکنسین برای مشاوره تلفن کنیم.
لوله های آسیب دیده آب و فاضلاب را بازرسی کنیم. اگر شک دارید که لوله های فاضلاب خسارت دیده اند ، از توالت استفاده نکنید و لوله کش را خبر کنیم. اگر لوله های آب آسیب دیده اند، با شرکت آب و فاضلاب تماس بگیریم و از شیر آب استفاده نکنیم.
توانیم آب سالم را از جوشاندن حبه های یخ تهیه کنیم.(ایرنا)
