عوامل موثر بر غلظت فلزات سنگین در نزولات جوی شهر تهران به روش تحلیل عاملی

فصلنامه سلامت و محیط زیست

دوره ۸ – شماره ۴ – سال ۱۳۹۴

نویسندگان : حسین کمانی ، محمد حسینی ، غلامحسین صفری ، امیر حسین محوی ، حمید زارعی

چکیده :

زمینه و هدف : مقدار فلزات سنگین موجود در نزولات جوی می­ تواند وضعیت آلودگی محیطی را در نواحی مختلف شهری به خوبی تشریح کنند. تاکنون، مطالعه­ ای در مورد خصوصیات شیمیایی نزولات جوی شهر تهران انجام نشده است؛ از اینرو این مطالعه با هدف اندازه ­گیری فلزات سنگین در نزولات جوی شهر تهران و تعیین مهمترین عوامل موثر بر غلظت فلزات سنگین در نزولات تر به روش تحلیل عاملی آن صورت پذیرفت.

روش بررسی : این مطالعه که یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود، اندازه­ گیری فلزات سنگین در ۵۳ نمونه نزولات تر در یکی از مناطق مرکزی شهر تهران، انجام شد. نمونه ­برداری در طول ماه‌های آبان تا اردیبهشت سال‌های ۱۳۸۹، ۱۳۹۰ و۱۳۹۱ بر روی پشت­ بام خوابگاه دانشجویی یکی از ساختمان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد و سپس غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه ICP-MS اندازه ­گیری شد.

یافته ­ها : گستره تغییرات pH بین ۴.۲ تا ۷.۱ و میانگین آن ۵/۱ بود که نشان دادpH  نزولات در محدودهpH  اسیدی (pH کمتر از ۵.۶) قرار دارد. نتایج آنالیز “فاکتور تغلیظ”(EF)  نشان داد که نمونه ­های مورد مطالعه با عناصر آهن و کروم تغلیظ نشده­ اند اما با فلزاتی مانند عناصر روی، کادمیم، نیکل، سرب و مس تغلیظ شده­ اند. آنالیز “تحلیل عاملی” با استفاده از ماتریس چرخیده شده “واریماکس” نشان داد که آلاینده­ هایی نظیر آلومینیوم، آهن و کروم  دارای منشا طبیعی و آلاینده­ هایی نظیر روی، کادمیم، نیکل، سرب و مس دارای منشا مصنوعی هستند.

نتیجه­ گیری : مقادیر بالای EF وpH  اسیدی نشان می­ دهد که تهران تحت تاثیر فعالیت‌های انسانی شدیدی است. همچنین منشا آلودگی انسانی بیشتر مربوط به احتراق سوخت در فعالیت‌های صنعتی و انتشارات ناشی از ترافیک است.

واژه‌های کلیدی : فلزات سنگین ، تحلیل عاملی ، فاکتور تغلیظ ، نزولات جوی ، تهران

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود مقاله ” عوامل موثر بر غلظت فلزات سنگین در نزولات جوی شهر تهران به روش تحلیل عاملی ” از لینک زیر استفاده نمایید.