مقایسه کاربرد روش مدلسازی بیزین و روش‌های تصمیم گیری چند معیاره در ارزیابی ریسک محیط زیستی سدها (مطالعه موردی: سد طالقان)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، ( ویژه نامه شماره ۴) ، بهار ۱۳۹۶

نویسندگان: نگار طیب‌ زاده مقدم ، بهرام ملک محمدی ، احمدرضا یاوری

چکیده:

زمینه و هدف : ارزیابی ریسک محیط زیستی (ERA) ابزاری مهم در راستای دستیابی به توسعه پایدار بـه شـمار مـی رود. هـدف از ایـن تحقیق کاربرد روش مدل سازی بیزین مبتنی بر ساختار سلسله مراتبی به منظور اولویت بندی، ارزیابی و ارائه راهکارهای مدیریتی به جهت کاهش خطرات ناشی از ریسک های محیط زیستی سد طالقان میباشد.

روش بررسی: در روش اول ارزیابی ریسک محیط زیستی سد طالقان با استفاده از شبکه بیزین )BN( و بهره گیری از نرم افزار Netica صورت پذیرفت . به منظور مقایسه نتایج حاصل از این روش با روش های متداولی چون روش های تصمیم گیری چنـد معیـاره (MCDM)، ارزیابی ریسک محیط زیستی سد طالقان با روش MCDM و بهره گیری از نرم افزار Expert Choice نیز صورت پذیرفت .

یافته ها: بر اساس نتایج این تحقیق ، در میان توزیع های احتمالاتی گره تصمیم BN، تغییر کاربری اراضی ، اثـر بـر جمعیـت و فرسـایش و رسوب گذاری مهم ترین ریسک ها هستند و آلودگی ، لرزه خیزی ، سیلاب ، گردشگری و آسیب پذیری اکولوژیکی در اولویت های بعدی میباشند.

بحث و نتیجه گیری: BNs به عنوان روشی جدید با دارا بودن مزیت هایی چون در نظر گرفتن روابط بین متغیرها و شرایط عدم قطعیـت از مدل های انعطاف پذیر با توانایی بالا در ERA محسوب میشوند. از اینرو به منظور دست یابی به یک راه حل جامع برای بررسی مسـائل پیچیده ای چون ERA پروژه های عمرانی از جمله سدسازی، بکارگیری BNs می تواند از کارایی بالایی برخوردار باشد.

واژه های کلیدی: شبکه بیزین (BN) ، ارزیابی ریسک محیط زیستی (ERA) ، عامل های ریسک ، روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) ، سد طالقان

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>