یک فعال محیط زیست گفت: سالانه ۱۷۰ میلیون تن پسماند کشاورزی در کشور تولید می شود این در حالی است که ۹۲ درصد آب کشور در بخش کشاورزی با راندمان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد مصرف می شود.
سهیل اولادزاد، آمار موجود درباره فاضلاب ها و پسماندها در کشور را نگران کننده و زنگ خطر خواند و افزود: این میزان حجم آبی که در کشاورزی استفاده می شود با این میزان راندمان بسیار هولناک است که اگر حجم شیرابه این میزان پسماند را هم در نظر بگیریم دیگر بسیار نگران کننده می شود.
مدیریت ناهماهنگ معضل پسماندها
وی در خصوص وضعیت مدیریت پسماندها در کشور گفت: محمودآباد یک شهر ساحلی با ۸۰ تن و آمل یک شهر صنعتی با ۲۵۰ تن تولید زباله است، الان زباله های محمودآباد در ساحل دریا و گاهی هم در جاده هراز دپو می شود، در واقع هر شهری درصدد است زباله های خود را از حریم شهری خودش دور کند.
اولادزاد گفت: نکته جالب این است، حالا که می خواهند مدیریت پسماند را در این شهرها پیاده کنند، دعوا است که ما زباله ها را به همدیگر نمی دهیم، استانی مانند مازندران به یک اعتبار بزرگ نیاز دارد تا معضل خودش را حل کند، بعد از سال ها آمدند و کلنگ یک زباله سوز را در ساری به زمین زدند که چه بسا سال ها بعد باید بیاییم خسارت های محیط زیستی و عواقب محیط زیستی آن را بپردازیم.
وی افزود: از سوی دیگر، مسوولان مدیریت پسماند در شهرها در تلاش برای حل مساله پسماند، هر سال با صرف هزینه به سایر کشورها سفر می کنند، در حالی که در کشور خودمان نمونه های موفق وجود دارد که با هزینه های بسیار کمتر قابل دسترسی است.
اولادزاد ادامه داد: چندی پیش متوجه شدیم که شورای شهر یکی از شهرها قرار است ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه کند تا یک زباله سوز از چین وارد کشور کند در حالی که در کشور ما این کار با مبلغ ۱۰ میلیارد تومان انجام می شود.
وی افزود: علاوه بر این، تمام زباله های خانگی، صنعتی، کشاورزی، بیمارستانی و حتی ویژه در شهرها در یک مکان جمع آوری می شوند، در بحث پسماندهای کشاورزی کاملا نابسامانی وجود دارد، هرجا که بخواهند تخلیه می کنند و شیرابه های آن در حال نابود کردن طبیعت است، مثلا شیرابه های پسماندهای پرتقال که همه گمان دارند کود می شود، تبدیل به اسید و وارد خاک می شود.
این فعال محیط زیست عنوان کرد: زباله های بیمارستانی در ۹۰ درصد شهرها به خصوص شمال کشور در محل های دپوی زباله ریخته می شود.
وی ادامه داد: در دل بیشتر جنگل های شمال کشور زباله تخلیه می شود و جالب اینجاست که حامیان حقوق حیوانات که هر روز مقابل سازمان محیط زیست تجمع می کنند، متوجه نشدند که چند سال پیش یک پلنگ در محل تجمع زباله ها تلف شد. کفتار، شغال و خوک حیواناتی هستند که اسیدی ترین معده را دارند و به جز خوک، مردارخوار هم محسوب می شوند، همه چیز را می خورند و می توانند هضم کنند اما شیرابه را نمی توانند هضم کنند و می میرند، چون تا این حد میزان عفونت بالا است.
وی افزود: در کل استان های شمالی که حجم مسافر زیاد است و به تبع آن دو تا سه برابر شدن حجم زباله ها را داریم، روزانه دو هزار و ۷۰۰ تن زباله در مازندران تولید می شود که در روزهای تعطیل به دو تا سه برابر افزایش می یابد. این میزان زباله در محلی دپو می شوند که هیچ زیر ساختی ندارند و در طولانی مدت مشکل ساز است زیرا با توجه به میزان رطوبت و میزان بارش بالا در منطقه، شیرابه ها مشکل ساز هستند.
آلودگی آب چاه ها به علت نفوذ شیرابه
اولادزاد گفت: این میزان شیرابه وارد آب های زیر زمینی می شود و مردم مناطق شمال کشور از آب چاه استفاده می کنند. بنابراین، طبیعی است که آب چاه ها آلوده شده است، جمعیت استان مازندران ۳ میلیون نفر است با سرانه ۱۵۰ لیتر در روز تولید فاضلاب، می توان دید که چه حجم زیادی از فاضلاب به وجود می آید، این میزان حجم به کجا می رود ؟ تنها شهرهای بابل، ساری و جویبار تصفیه خانه دارند.
وی افزود: تصفیه خانه شهر بابل با ۳۰۰ هزار نفر جمعیت فقط به ۱۷ هزار مشترک سرویس می دهد، دو شهر دیگر هم به همین روال است، مابقی این فاضلاب وارد چاه های جذبی می شود که سطح آب های زیر زمینی در آن منطقه نیم متر هم نیست و در چنین مکانی هنوز سیستم تصفیه فاضلاب نداریم.
وی ادامه داد: حجمی از زباله ها توسط مردم جمع آوری و به محله دپوی زباله ها منتقل می شود، این محل ها هم معمولا در بهترین مکان های اکولوژیکی ساخته می شوند، در حالی که اگر این پاکسازی ها را انجام ندهیم بیشتر به نفع ما است چون اجماع آنها آلودگی و نازیبایی بیشتری ایجاد می کند.
وی تاکید کرد: بحث فاضلاب و پسماند به ویژه در شمال کشور کمتر از اهمیت دریاچه ارومیه و کمتر از گرد و غبار جنوب و کمتر از بحث تالاب هامون نیست.
وی گفت: مساله دیگر این است که راه اندازی کارخانه بازیافت زباله مستلزم وجود ۵۰۰ تا یکهزار تن زباله است که باید مسوولان شهرها اجازه انتقال و اجماع زباله را به شهر محل تاسیس کارخانه مزبور بدهند، اما این کار را نمی کنند. زباله های قائمشهر ۲۵۰ تن است که اگر پردازش شود روزی ۸۰ میلیون تومان درآمد خواهد داشت.
وی افزود: در این میان، عده ای بدون دریافت مجوز سلامتی از وزارت بهداشت، اقدام به تفکیک زباله ها می کنند و با وجود احتمال انتقال بیماری و آلودگی، به راحتی در سطح شهر تردد دارند.
تخصیص زمین مشکل اصلی استقرار سیستم بازیافت
اولادزاد مشکل مالی استقرار سیستم بازیافت را رد کرد و با اشاره به آمادگی سرمایه گذار خصوصی برای تامین هزینه های صفر تا صد پروژه احداث، یک مانع عمده را تخصیص مکان دانست و افزود: علاوه بر این، مشکلی که وجود دارد این است که ۷۰ درصد زباله ها تر و ۳۰ درصد خشک هستند، زباله ها به دو دسته با ارزش و کم ارزش تقسیم می شوند که این ارزشگذاری براساس انرژی قابل استحصال از آنها است، ۷۰ درصد زباله های ما کم ارزش و بی ارزش هستند چون تر هستند و خروجی خاصی ندارند، پسماندی هستند که رطوبت زیاد دارند و خشک شدن و فرستادن آنها به داخل زباله سوزها، مستلزم هزینه کردن یک بهره وری اقتصادی است.
وی ادامه داد: بر این اساس، باید با ایجاد صنایع بسته بندی و یک سری تدابیر میزان پسماند تر را کم کنیم تا بتوانیم حجم زباله های با ارزش را بالاببریم و بتوانیم بدون دغدغه زباله سوز داشته باشیم.
وی گفت: بخش خصوصی در شمال برای ورود به بحث بازیافت هجوم آورده چون کار پرسودی است، اما مساله تامین زمین است که مشکل ایجاد کرده است، هزینه فناوری یک کارخانه تفکیک یا پردازش زباله با تمام امکانات مکانیزه در بهترین حالت دو میلیارد تومان است، اما هزینه زمینی هم که نیاز است در شهری مانند محمودآباد در نظر گرفته شود، دو میلیارد تومان می شود و به عبارت دیگر، هزینه فناوری با زمین یکسان است.(ایرنا)
