انفجار در حرم علی بن موسی الرضا
انفجار در حرم علی بن موسی الرضا در ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ (۲۰ ژوئن ۱۹۹۴) رخ داد. برای افزایش تلفات و زخمی‌ها، انفجار در روز عاشورا یکی از مقدس‌ترین روزهای تشیع صورت پذیرفت، که حرم مملو از جمعیت مراسم بزرگداشت کشته شدن امام حسین (ع) بود.
بر اثر شدت انفجار که طبق نظر کارشناسان مربوط حجم آن معادل ۱۰ پوند (۴٫۵ کیلوگرم) ماده منفجره تی.ان.تی بود، ۲۶ نفر جان داده و بیش از ۳۰۰ تن زخمی شدند. اگرچه ظاهرا یک گروه تروریستی سنی پاکستانی مسئولیت حمله را پذیرفت، اما حکومت ایران مجاهدین خلق را مسئول بمب‌گذاری دانست.
بمب‌گذاری
در روز عاشورا حرم مملو از عزاداران زنجیرزنی بود که مراسم روز عاشورا را برگزار می‌کردند و کشته شدن امام حسین را بزرگ می‌داشتند. در ساعت ۱۴ و ۲۶ دقیقه، یک بمب در سالن بالای سر ضریح در قسمت مخصوص زنان که مملو از جمعیت بود، منفجر شد. در اعتراض، مردم بیرون مسجد و بیمارستان‌ها تجمع کردند.
آسیب به بنا، شامل از بین رفتن یک دیوار و گنبد بالای ضریح و شکستن لوسترها بود. کاشی‌کاری‌ها و آیینه‌کاری‌های بسیار ظریف ۸۰۰ ساله حرم، آسیب دید.
طاقت فرساترین و سوزناک‌ترین بخش کار، جمع آوری و پاک سازی حرم مطهر از قطعات ریز ریز شده پیکر مطهر زواری بود در ظهر عاشورای حسینی (ع) سطح بیشتر رواق‌ها هم، چون رواق دارالحفاظ، دارالسعاده و نیز گنبدالله وردیخان، گنبد حاتم خانی و …. بخش وسیعی از دیوار‌ها را پوشانیده بود، که این کار سخت و جگرسوز و شستشوی حرم مطهر در طول همان شب و با زحمت بسیار انجام گرفت و صبح روز بعد حرم فرزند موسی بن جعفر (ع) آماده زیارت و طواف عاشقان دلسوخته و عزادار شد و طی مراسم رسمی توسط تولیت عظمای آستان قدس رضوی به روی مردم آغوش گشود، و بدین سان پناهگاه همیشگی مردم به روی آنان بازگشت.
در کمترین زمان، ساکنان و مجاوران مشهد مقدس از وقوع حادثه خبردار شده و هر آن کس که خبر فاجعه را می‌شنید، سراسیمه به سوی حرم می‌شتافت. شور و التهاب و هیجان، شهر را فرا گرفته و همگان را مبهوت و متأثر ساخته بود. همه از حادثه‌ای که هرگز وقوعش را در باور نمی‌آوردند، گفتگو می‌کردند و هر کس در آن لحظات سخت، می‌اندیشید که چه کاری باید و می‌تواند انجام دهد.
پیکر‌های زخمی مجروحین و شهیدان توسط خدام و مردم با وسایل نقلیه شخصی و آمبولانس‌هایی که به دو صحن انقلاب اسلامی و آزادی وارد شده بودند به بیمارستان‌های مشهد منتقل شدند و آنچه از کینه منافقان باقی ماند، ۲۷ شهید گلگون کفن و ۳۰۰ مجروح بود.
جمهوری اسلامی ایران منطبق بر اسناد متقن گروهک تروریستی منافقین را عامل این حادثه دانست.
قبل از بمب‌گذاری
مطلع کردن سپاه پاسداران از بمب‌گذاری
سرتیم حفاظت و خنثی‌سازی بمب سپاه پاسداران مشهد گفت: «اوایل خرداد ۷۳ بود که اعلام شد حرم مطهر تهدید به بمب‌گذاری شده‌است. منبع خبر، موثق بود اما کانال‌هایی که ما را از این تهدیدات باخبر می‌کردند، متفاوت بودند؛ گاهی نیروی انتظامی، گاهی اطلاعات و بعضی اوقات مراکز دیگر.»
اطلاع مسئولان حرم از تهدید بمب‌گذاری
سرتیم حفاظت و خنثی‌سازی بمب سپاه پاسداران مشهد، یک یا ۲ هفته قبل از انفجار درخواست برگزاری جلسه‌ای با مسئول حراست کلِ آستان قدس رضوی را می‌دهد و در جلسه وقتی قضیه تهدید مطرح می‌شود. او می‌گوید: «برایشان توضیح دادیم که از نظر ما با تجربه و آموزش‌هایی که دیده‌ایم، احتمال وقوع انفجار قطعی شده‌است.» او درخواست می‌کند که کسی کیف، ساک، چمدان، بسته به داخل حرم نیاورد و بازرسی بدنی صورت پذیرد.
او می‌گوید: «۲ هفته گذشت و روز عاشورا از راه رسید. خبر رسید حرم را منفجر کرده‌اند. هر لحظه منتظر شنیدن چنین خبری بودم.»
مظنونان
سازمان مجاهدین خلق به عنوان مظنون اصلی این داستان معرفی شده. اگرچه القاعده و یک گروه بنام الحرکت الاسلامی الایرانی نیز نامشان در این عملیات تروریستی مطرح شد.
مجاهدین خلق
دولت ایران سازمان مجاهدین خلق را عامل این حادثه دانست. بر اساس ایرنا یک تماس گیرنده تلفنی مسئولیت حمله را از طرف سازمان مجاهدین خلق بر عهده می‌گیرد. در حالیکه سازمان مجاهدین خلق حمله را محکوم می‌کند. دو زن به همین اتهام در ایران محاکمه شدند ولی از سرنوشت آنها اطلاعی در دست نیست.
القاعده
رمزی یوسف یک عضو القاعده که مسئول چندین حمله تروریستی در جهان و در زندان آمریکا بود، به انجام این انفجار نیز متهم شد. برخی تحلیلگران می‌گویند ظاهراً او توسط سازمان مجاهدین خلق استخدام شده بود. بر اساس اظهارات یک افسر بی‌نام آمریکایی، یوسف بمب را ساخت و مأموران سازمان مجاهدین خلق آن را در حرم قرار دادند. بر اساس تحلیل‌ها، او مظنون به داشتن رابطه با سازمان مجاهدین خلق به خاطر تابعیت عراقی اش بود. اما ریموند تنتر (Raymond Tanter)، عضو آژانس امنیت ملی در زمان رونالد ریگان معتقد است که سازمان مجاهدین خلق دست نداشته‌اند و افراد جنگ طلب وابسته به یوسف مرتکب جنایت شد. نیوز (news) یک روزنامه چاپ صبح پاکستان، این فرد را عبدالشکور، یک جوان مذهبی تندرو که در کراچی زندگی می‌کند، معرفی کرد. در ۲۷ مارس ۱۹۹۵ یک نشریه پاکستانی اعلام کرد که عبدالشکور به انجام این بمب‌گذاری اعتراف نموده‌است.
الحرکت الاسلامی الایرانی
یک ماه بعد از حمله، یک گروه سنی که خود را «الحرکت الاسلامی الایرانی» می‌نامد مسئولیت حمله را پذیرفت. علیرغم این، حکومت ایران به مسئول دانستن سازمان مجاهدین خلق ادامه داد.
انتهای پیام/
