زون بندی منطقه ی حفاظت شده ملوسان با استفاده از GIS

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، ( ویژه نامه شماره ۴) ، بهار ۱۳۹۶

نویسندگان: منیره مراد پناه ، هاجر مراد پناه

چکیده:

زمینه و هدف : زون بندی در مدیریت پارکها و مناطق حفاظت شده راهکاری است که از طریق آن تعارضات مناطق حفاظت شده کاهش یافته و فرصت لازم برای اتخاذ تدابیر مورد نیاز فراهم می شود در این مطالعه سعی شده تا با زون بندی منطقه حفاظت شده ملوسان ، زمینه را برای مدیریت بهینه منطقه مذکور فراهم آورد تا به اهداف حفاظتی مورد تاکید سـازمان حفاظت محیط زیسـت و مجامع محیط زیسـتی بین المللی دست یافت .

روش بررسی: منطقه ی حفاظت شده ی ملوسان ، با سیمای کوهستانی، دره ها و پناهگاه های فراوان و با وسعت ٩۵١٣ هکتار در استان همدان در فاصله ی ٢۴ کیلومتری
شمال غربی شهرستان نهاوند واقع شده است . در فرآیند زون بندی پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی(در مقیاس ٢۵٠٠٠: ١) با تجزیه تحلیل و جمع بندی داده های اکولوژیکی(مبتنی بر رهیافت سیستمی) ۵٠٩٧ واحد زیست محیطی در منطقه تفکیک گردید، سپس مدل های اکولوژیکی ویژه تهیه شد و از مقایسه آنها با جدول یگانهای زیست محیطی، این یگانها برای زون های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت ، اولویت بندی و ساماندهی زون ها به شیوه ی رایج آن در ایران انجام گرفت و نقشه زون بندی به عنوان واحدهای برنامه ریزی در منطقه تهیه گردید.

یافته ها: نتیجه ی حاصل از زون بندی در منطقه ی حفاظت شده ی ملوسان نشان می دهد زون های حفاظتی ٢١. ۵٠ %، سایر استفاده ها ۴٨. ٣۶%، تفرج گسـترده ٢١. ١٣%، بازسـازی ٠٩. ٠%، تفرج متمرکز ٠١. ٠%  و زون سـپر ٧. ٢٨ %  از کل مسـاحت منطقه را به خود اختصاص داده اند.

بحث و نتیجه گیری: جمع بندی نتایج تحقیق نشـــان داد که باید با اســـتفاده از تدبیر مدیریتی دراین مکانها شـــرایط را هم برای حفظ ارزشهای اکولوژیکی و هم توسعه و بهره برداری بهینه مهیا کرد.

واژه های کلیدی: منطقه ی حفاظت شده ملوسان ، زون بندی ، تجزیه تحلیل سیستمی ، مدل های اکولوژیکی ویژه

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>