طراحی پرسش‌نامه ارزیابی مدیریت بحران در مراکز تجاری با رویکرد مهندسی رزیلینس

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۷ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۹

نویسندگان : ایرج محمدفام ، محسن صدقی ، هستی برقعی پور

چکیده :

زمینه و هدف: مراکز تجاری در کلان شهرها، از نقاط بحرانی محسوب میشوند و وقوع حوادث در این مراکز میتواند منجر به فجـایع انسانی، اجتماعی و اقتصادی گردد. در سالیان اخیر وجود برخی ضعف های اساسی در مدیریت بحـران حـاکم در کـلان شـهرها ضـرورت استفاده از رویکردهای مکمل نظیر مهندسی تاب آوری را بیش از پیش آشکار ساخته است. مهندسی تاب آوری یک روی کرد جدید جهـت سنجش و حفظ ایمنی در سیستمهای پیچیده است و هد ف آن حفظ ظرفیت سازمان در یک حد قاب ل قبـول بـراى مواج هـه بـا بحـران و توانایی برگرداندن کارها به حالت اولیه میباشد. این پژوهش با هدف طراحی پرسشنامه ارزیـابی مـدیریت بحـران در مراکـز تجـاری بـا رویکرد مهندسی رزیلینس، صورت گرفته است.

روش بررسی: در تحقیق حاضر معیارهای اصلی مهندسی تاب آوری (RE) شامل تعهد مـدیری ت، فرهنـگ گـزارش دهـی، فرهنـگ یادگیری، شفافیت، آمادگی، آگاهی و انعطاف پذیری مورد استفاده قرار گرفت. بعد از مشخص شدن معیارهای اصلی و بـر اسـاس بررسـی متون، مطالعات میدانی، نظر خبرگان و با استفاده از تحلیل محتوای متنی، سوالات پرسشنامه از منابع مختلف استخراج گردید. سـپس بـا نظر خبرگان پرسشنامه ای با ۹۷ سؤال طراحی گردید. تکنیک دلفی در ۲ راند ا امه یافت و در راند دوم پرسشـنامه ای بـا ۶۸ سـؤال تاییـد شد. برای محاسبه هماهنگی دیدگاه کارشناسان از ضریب توافقی کندال استفاده شده است. سـپس از مـدل ANP بـرای وزن دهـی و اولویت بندی زیرمعیارها استفاده شد. جهت بررسی پایائی پرسشنامه خبره، از محاسـبه نـرخ ناسـازگاری اسـتفاده گردیـد. بـرای انعکـاس ارتباطات متقابل میان معیارها تکنیک دیمتل بکار گرفته شد. در نهایت جهت تعیین اولویت نهائی معیارها از تکنیک ANP و از نرمافـزار سوپردسیژن استفاده شد.

یافته ها: هماهنگی دیدگاه کارشناساان بر اساس ضریب توافقی کندال در راند اول و دوم بترتیب برابر ۰/۳۱۷ و ۰/۶۳۷ بود. نتـایج نشـان داد که پارامترهای تعهد مدیریت، آماادگی، آگاهی، فرهنگ گزارش دهی، انعطاف پذیری، یادگیری، شفافیت به ترتیب با وزن نرمـال شـده ۰/۱۸۲، ۰/۱۸۰، ۰/۱۷۸، ۰/۱۵۵، ۰/۱ ۲۸، ۰/۱۰۰، ۰/۰۷۷ در اولویت ۱ تا ۷ قرار دارند. بر اساس یافته های حاصل از تکنیک دیمتل معیار تعهد مدیریت از بیشترین تأثیرگذاری برخوردار است. همچنین بر این اساس معیار آمادگی از میـزان تأثیرپـذیری بسـیار زیـادی برخـوردار است. معیار تعهد مدیریت نیز کمترین تأثیرپذیری را نسبت به سایر معیارها دارد. علاوه بر این معیار شفافیت بیشـترین تعامـل را بـا سـایر معیارهای مورد مطالعه دارد. محاسبات اولویت نهائی زیرمعیار های مدل با تکنی ک ANP نیز نشان داد، زیر معیار، شناسایی عدم انطباق و فاصله ها از مرزهای ایمن با وزن نرمال شده ۰/۰۴۴۸ در اولویت اول قرار دارد.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از تحقیق و اولویت نهائی زیرمعیارهای مدل در تکنیک ANP با اقتبـاس از سـوپرماتریس حـد و با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن، انجام اقداماتی در جهت بهبود وضعیت مدیریت بحران در مجتمع های تجاری ضروری به نظر میرسـد که از آن جمله می توان به تشکیل تیم مدیریت بحران بین کسبه و اصناف، شبیهسازی بحران و تمرینات عملی برای ای ـاد تجربـه کـار گروهی، افزایش سرعت واکنش ها و تشویق افراد به گزار ش دهی موارد خطا و نا ایمن در سطح مرکز تجاری اشاره کرد.

واژه‌های کلیدی : مجتمع تجاری ، مدیریت بحران ، مهندسی رزیلینس

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود “طراحی پرسش‌نامه ارزیابی مدیریت بحران در مراکز تجاری با رویکرد مهندسی رزیلینس” از لینک زیر استفاده نمایید.

دانلود فایل