بررسی شاخص‌های سنجش عملکرد ایمنی پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی : مطالعه مروری

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۷ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۹

نویسندگان : حمیده صبوری ، سید شمس الدین علیزاده ، محمد مسافری ، عبدالرسول صفائیان

چکیده :

زمینه و هدف: سنجش عملکرد ایمنی پیمانکاران فرصتی برای مدیران و تصمیم­ گیرندگان در زمینه انتخاب پیمانکار فراهم می­کند تا بتوانند از اصول ایمنی به عنوان عاملی موثر در انتخاب پیمانکاران استفاده کنند. پروژه­ های عمرانی در بسیاری از کشورها به دست پیمانکاران انجام می­شوند و میزان بروز حادثه در این صنعت بسیار بالاست. صنعت ساخت و ساز به علت استفاده از دستگاه ­ها و تجهیزات پیچیده، روش­های مدرن ساخت و ساز، ساختار سازمانی موقت و استفاده چند رشته­ای و چند منظوره (چند وظیفه) از نیروی کاری خود یک محیط کاری پیچیده را ایجاد می­کند. بنابراین ایمنی محیط کار در صنعت ساخت و ساز نیاز به توجه بالایی دارد. بهبود استانداردهای ایمنی سازمان­های قراردادی با نظارت مستمر و بازنگری عملکرد ایمنی آنها ممکن می­باشد. سازمان­ ها جهت رسیدن به اهداف ایمنی و اهداف سیستم مدیریت ایمنی، نیازمند یک چارچوب منطقی برای سنجش عملکرد ایمنی می­باشد تا میزان اثربخشی سازمان را در پیشگیری از حوادث در طول زمان بسنجد. این مطالعه با هدف بررسی شاخص­های سنجش عملکرد ایمنی پیمانکاران انجام شده است.

روش بررسی: در این مطالعه مقالات چاپ شده در پایگاه داده­ Science Direct از ابتدای سال ۲۰۰۵ تا پایان سال ۲۰۱۷ در ارتباط با موضوع سنجش عملکرد ایمنی پیمانکاران پروژه­ های عمرانی بررسی شدند و مقالاتی که در عنوان، خلاصه و یا در کلید واژه­ها دارای کلمات “عملکرد ایمنی” و “ساخت و ساز” بودند انتخاب گردیدند. در مجموع ۱۴۵ مقاله در جست و جوی اولیه یافت شدند و پس از بررسی دقیق­تر در عنوان و خلاصه مقالات ۵۴ مقاله مرتبط با هدف مطالعه، مورد بررسی قرار گرفتند. مقالات انتخاب شده بر اساس معیار­های مختلف مانند: عنوان مقاله، سال انتشار، نام مجله، کشور نویسنده اصلی مقاله و روش استفاده شده برای ارزیابی عملکرد ایمنی پیمانکاران ساخت و ساز طبقه­بندی شدند.

یافته­ ها: روش­های سنجش عملکرد ایمنی به دو دسته روش­ها یا شاخص­های گذشته نگر یا متاخر و شاخص­ های پیشرو تقسیم ­بندی می­شوند. روش ­های گذشته ­نگر شامل نرخ حوادث و نرخ رویداد­ها، هزینه حوادث و نرخ شبه حوادث می­باشد. روش­های پیشرو شامل ارزیابی ریسک، رفتار ایمنی و فرهنگ ایمنی می­باشند. از بررسی ۵۴ مقاله نهایی انتخاب شده ، مشخص شد که در بیشتر مقالات به دو شاخص نرخ حوادث (۲۹ مقاله) و نرخ رویداد (۱۹ مقاله) پرداخته شده است و پس از این دو شاخص به ترتیب بیشترین مقالات به شاخص­های رفتار ایمنی، نرخ شبه حوادث، فرهنگ ایمنی، ارزیابی ریسک، شرایط ناایمن، نرخ تعدیل تجربی و هزینه­های ایمنی جهت سنجش عملکرد ایمنی پرداخته­ اند. با گذر زمان استفاده از شاخص­های پیشرو در کنار شاخص­های گذشته­ نگر در مطالعات این حوزه افزایش پیدا کرده است. بیشترین تعداد مقالات در حوزه عملکرد ایمنی پیمانکاران در مجله Safety Science چاپ شده و مربوط به کشورهای آمریکا و چین است.

نتیجه­ گیری: نمی­توان گفت یکی از شاخص­های سنجش عملکرد ایمنی نسبت به دیگری برتر است بلکه انتخاب یکی از این شاخص­ها بستگی به هدف سنجش عملکرد ایمنی و منابع اطلاعاتی در دسترس دارد. این مقاله می­تواند به عنوان یک منبع اطلاعاتی مفید برای کارفرمایان و مدیران پروژه­ های عمرانی جهت ارزیابی عملکرد ایمنی پیمانکاران این حوزه سودمند باشد.

واژه‌های کلیدی : عملکرد ایمنی ، پروژه‌های عمرانی ، پیمانکاران ، شاخص‌های عملکرد ایمنی

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود “بررسی شاخص‌های سنجش عملکرد ایمنی پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی : مطالعه مروری” از لینک زیر استفاده نمایید.

دانلود فایل