بررسی کمی و کیفی مدیریت پسماندهای خطرناک صنایع شهرستان دامغان در سال ۱۳۸۹

زمینه و هدف: طی چند دهه گذشته جامعه با یکی از مهمترین پیامدهای توسعه صنعتی مواجه شده است و ان مواد زائد خطرناک می با شد . حمل و دفع نامناسب مواد زائد خطرناک مشکلات زیادی را برای سلامتی انسان و محیط زیست او به بارآورده است . در این میان با توجه به رشد صنایع و افزایش روزمره مواد زائد خطرناک در کشورهای رو به توسعه وجود یک برنامه مدیریت برای دفع این مواد ضروری به نظر می رسد . کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و لازم است کنترل الودگی همگام با توسعه صنایع به پیش رود .از آنجائی که در تحقیق اولیه انجام شده مشخص شد که تعدادی از کارخانجات فعال در شهرستان دامغان دارای مواد زائد خطرناک می­باشد لذا نسبت به تعیین کمی وکیفی مدیریت پسماندهای خطرناک در صنایع شهرستان دامغان درسال ۱۳۸۹ اقدام گردید.

روش بررسی: پژوهش حاضر بصرت مطالعه توصیفی مقطعی در مورد میزان کمی و کیفی پسماندهای خطرناک انجام گرفت. در این پژوهش که بر روی صنایع شهرستان دامغان صورت گرفت، جامعه آماری مورد مطالعه تعداد ۹ کارخانه فعال در رابطه با تولید فنر، آچار، کاغذ، دارو وذغال از ۱۱۸ کارخانه در حال فعالیت در شهرستان بود که پرسشنامه هایی درمورد کیفیت و کمیت ونحوه مدیریت مواد زائد خطرناک تکمیل گردید .ودر نهایت اطلاعات به دست آمده به برنامه نرم افزاری Excel منتقل ونمودارهای مربوطه رسم گردید.

یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که کل پسماندهای تولیدی خطرناک در کارخانه های مورد بررسی ۳۱۲۵۰ کیلوگرم در ماه می­باشد. که تعداد ۶ کارخانه موادزائد سمی ، ۳ کارخانه موادزائد خورنده ، ۲کارخانه مواد زائد قابل اشتعال و ۲ کارخانه موادزائد واکنش پذیر تولید می کردندو هیچکدام از کارخانه ها دارای روشهای کنترلی بعد از دفن نبودند.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج فوق مشخص شد که فقط ۳۳ . ۳ درصد از صنایع دارای پرسنل مخصوص جهت جمع آوری موادزائد خطرناک بودند همچنین بخش عمده ای از این مواد (۵۵درصد) به همراه مواد زائد شهری دفع می شدند. لذا جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست برقراری یک سیستم مدیریتی مناسب جهت ساماندهی مواد زائد صنعتی امری ضروری به نظر می­رسد. اصلاح تجهیزات ، تغییر فرآیند تولید در راستای کاهش تولید مواد زائد خطرناک و آموزش کارخانجات در خصوص شناسایی بیشتر مواد زائد خطرناک در راستای مدیریت بهینه پسماندهای خطرناک و کاربرد متدهای علمی و به روز در خصوص مدیریت مواد زائد خطرناک می تواند در جهت نیل به این اهداف موثر باشد.همچنین شناخت صنایع ، مواد اولیه مورد استفاده ، محصولات و فرآورده های آنها و اثرات این مواد امری قابل توجه در کمک به سیستم مدیریت صحیح خواهد بود.