توضیحات :
مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران
دوره ۱۲ – شماره ۶ – سال ۱۳۹۴
نویسندگان : سیده فاطمه موسوی ، مهناز صارمی ، احمد علی بابایی
چکیده :
زمینه و هدف:در صنایع مونتاژی دستی، مطالعه ی علمی، شناخت صحیح و دقیق فعالیت ها و زمان انجام آنها با عنایت بر سلامت، ایمنی و رفاه انسان میتواند بهره وری را افزایش دهد. هر چند تأثیر مثبت مداخلات مهندسی بر بهره وری تولید مشهود است لیکن اثرگذاری آن بر بهره وری نیروی انسانی ناشناخته میباشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر طراحی خطوط مونتاژ دستی بر اساس تکنیک های مهندسی بر روی بهره وری و برخی فاکتورهای ارگونومیکی نظیر ناراحتی های اسکلتی – عضلانی، پوسچر کاری و میزان خستگی اپراتورهای خط مونتاژ است.
روش بررسی: این پژوهش در خط مونتاژ اجاق گاز توکار که سی مونتاژکار مرد در آن مشغول به کار بودند انجام شد. در این تحقیق، روشهای مطالعه ی کار (مطالعه روش: دیاگرام جریان و نمودار فرایند جریان؛ مطالعه حرکت-زمان: تکنیک MTM-1) به عنوان تکنیک های مهندسی و پرسشنامه Body Map، روش ارزیابی پوسچر REBA و پرسشنامه چندبعدی خستگی MFI به عنوان ارزیابی های ارگونومیکی استفاده گردید. سپس بر اساس نتایج حاصل و صرفاً با تمرکز بر تکنیکهای مهندسی (مطالعه روش و زمان)، اصلاحاتی در جهت بهبود فرایند و عملیات مونتاژ پیادهسازی شد و مجدداً متغیرهای کار و زمان و فاکتورهای ارگونومیکی بعد از ۱۲ هفته مورد ارزیابی قرار گرفتند تا اثربخشی طراحی مجدد بر بهره وری و فاکتورهای ارگونومیک مشخص گردد.
یافته ها: طراحی مجدد فرایند مونتاژ، منجر به کاهش ۸/۸ دقیقه ای زمان فعالیت ها و افزایش ۲۱٪ بهره وری گردید لیکن شیوع و شدت ناراحتی های اسکلتی – عضلانی در اکثر اندامهای بدن پس از طراحی مجدد فرایند افزایش یافت. هیچ تغییری در میزان خستگی کل و پوسچرهای کاری اپراتورها مشاهده نشد.
نتیجه گیری:اگرچه افزایش بهره وری از طریق کاربرد تکنیک های مهندسی طراحی خطوط مونتاژ امکان پذیر است لیکن اجرای چنین مداخلاتی ممکن است اپراتورها را در معرض ناراحتی های اسکلتی – عضلانی بیشتری قرار دهد. توصیه میشود هنگام طراحی خطوط مونتاژ، علاوه بر تکنیک های مهندسی معمول، اصول طراحی ارگونومیک نیز مد نظر قرار داده شود.
واژههای کلیدی : طراحی مجدد ، مهندسی مونتاژ ، بهره وری ، ارگونومی
<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>