تعبیر آلاینده‌های زیست محیطی با خود فهرستی از انواع آلودگی‌ها را در ذهن افراد جامعه تداعی می‌کند که برای هر کدام از آنها مضرات گوناگونی ذکر می‌شود، اما شاید کمتر خواننده‌ای زمانی که اسم آلاینده زیست محیطی به گوشش می‌رسد، لغت پارازیت در ذهنش تداعی شود.
پارازیت‌ها نوع جدیدی از آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند که با سرعتی چند برابر آلاینده‌های قبلی زیست کره زمین را در معرض خطر قرار داده‌اند. با وجودی که مهم‌ترین ضرر پارازیت‌ها به انسان‌ها معطوف است ولی کمتر کسی آنها را به عنوان آلاینده‌های مضر می‌شناسد. پارازیت‌ها آن‌قدر به ما نزدیک هستند که حتی نمی‌توانیم تصورش را کنیم. آنها همان امواجی هستند که باعث اختلال در پخش برنامه مورد علاقه‌تان می‌شوند. این مساله اتفاقی است که هر روز در مقابل دیدگان همه ما رخ می‌دهد اما کمتر کسی تصورش را می‌کند که این مساله با وسعتی باورنکردنی مضر باشد. در تعریفی از پارازیت آمده است: «پارازیت موج الکترومغناطیسی از نوع «مایکروویو» است که از جنس همان امواج ماهواره است ولی قوی‌تر از آن. به همین خاطر سیگنال ماهواره را دچار اختلال می‌کند.» درباره پارازیت‌ها اظهارنظرهای زیادی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌شود، با این وجود هنوز هم هاله عمیقی از ابهام بر سر مساله پارازیت‌ها سایه افکنده است که باعث می‌شود تمام اظهارنظرها در این زمینه در برزخ درستی و نادرستی در نوسان باشند.
پارازیت‌ها در جنگ‌ها متولد شدند
سن پارازیت‌ها به ۷۰ سال می‌رسد و به نظر می‌رسد که یار همیشه در صحنه، جنگ‌ها و رقابت‌ها بوده‌اند. نخستین استفاده از پارازیت‌ها به دلایل جنگی و امنیتی بود با وجودی که در ظاهر امروزه استفاده از پارازیت‌ها به این دلیل نیست اما در واقع دلیل اصلی همان دلیل سابق است که امروزه صورت نهانی پیدا کرده است. پا قدم پارازیت‌ها به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد به زمانی که رژیم نازی پارازیت‌هایی را به برنامه‌های متفقین ارسال می‌کرد. در جنگ سرد نیز اتحاد جماهیر شوروی سابق و بلوک شرق روی برنامه‌های رادیویی رسانه‌های غربی پارازیت ارسال می‌کردند. در آمریکای لاتین نیز برخی رادیوهای کمونیستی توسط سی‌آی‌ای مورد ارسال پارازیت واقع می‌شد. بریتانیا نیز روی برخی از رادیوهای مصری (در دوره بحران سوئز) و یونانی (پیش از استقلال قبرس) پارازیت می‌فرستاد. در دوران پس از جنگ جهانی هم برخی از کشورها مثل کوبا، کره‌شمالی، کره‌جنوبی، کشورهای خاورمیانه، پاکستان، اتیوپی و ویتنام از پارازیت استفاده کردند. به نظر می‌رسد در تمامی نقاط این کره خاکی مساله پارازیت‌ها حکمفرماست اما با این وجود مساله پارازیت‌ها در بعضی از نقاط پررنگ‌تر از سایران است. این مساله به ویژه در مناطق استراتژیک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت پارازیت‌ها
در کشور ما هم به دلایل شرایط استراتژیکی موجود حدود دو دهه است که انتشار پارازیت‌ها مورد توجه است. هرچند ارسال پارازیت‌ها از سوی مسئولان تایید شده است اما اینکه هیچ نهادی مسئولیت آن را به عهده نمی‌گیرد موجب شده است که روز به روز به خطرات ناشی از ارسال این امواج افزوده شود.
یکی از مسائل مهم درباره مساله پارازیت‌ها در کشور ما این است که اطلاعات دقیقی درباره آنها وجود ندارد و به همین دلیل بیشتر اطلاعاتی که در این زمینه وجود دارد گمانه‌زنی‌هایی است که درباره صحت و سقم آنها تردید وجود دارد. شاید به دست آوردن آمار درباره افزایش سقط جنین، ناباروری یا افزایش انواع بیماری‌های جسمی و روحی کار سختی نباشد، اما هیچ‌گاه به‌طور قطعی نمی‌توان این مشکلات را با مساله پارازیت‌ها پیوند داد، بلکه فقط می‌توان در این زمینه گمانه‌زنی‌هایی داشت.
مسئولان دولت یازدهم از همان آغاز فعالیت در این دولت به مساله پارازیت‌ها توجه کردند اما با این وجود به دلیل اینکه اطلاعات دقیقی درباره پارازیت‌ها نداشتند هیچ‌گاه نتوانستند به‌یقین در این زمینه چیزی بگویند، بلکه تنها براساس گمانه‌زنی‌ها در این زمینه هشدارهایی را مطرح کردند. از سوی دیگر بی‌متولی بودن مساله پارازیت‌ها در کشور ما باعث شده است که یک نوع سردرگمی در این زمینه وجود داشته باشد. پاس‌کاری‌هایی که بین سازمان‌های مختلف وجود دارد گاهی باعث می‌شود صورت مساله در این بین گم شود. امروزه یافتن اطلاعات دقیق درباره پارازیت‌ها و اثرات منفی آنها بر سلامت انسان، گیاهان و جانوران، بیش از یافتن متولی برای آنها اهمیت دارد. پارازیت‌ها بیش از هر چیزی نیازمند شفاف‌سازی هستند، زیرا تجربه چندین ساله در کشور ما ثابت کرده که گمانه‌زنی‌ها راه به جایی نخواهند برد.
استفاده از تحقیقات سایر کشورها
شاید در این زمینه تنها کاری که می‌توانستیم انجام دهیم این بود که به سراغ افراد آگاه برویم تا آنها ابعاد مختلف این مساله را برای ما واکاوی کنند. اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، از جمله کسانی است که بارها درباره مساله پارازیت‌ها هشدار داده است. او می‌گوید: «خانم ابتکار یکی از افراد فعال در بررسی مساله پارازیت‌ها بوده‌اند که قبل از اینکه ریاست سازمان محیط زیست را هم بر عهده بگیرند درباره مضرات پارازیت‌ها بر مغز، قلب، زنان حامله و جنین هشدار داده بودند و خواستار شفاف‌سازی در این زمینه شدند.»
کهرم در ادامه سخنانش به مشخص نبودن منشأ پارازیت‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این زمینه فقط می‌توان حدس زد.» او به ضرری که امواج موبایل برای بدن دارند اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «زمانی که گفته می‌شود قرار گرفتن باتری موبایل در کنار قلب باعث آرتیمی یعنی خارج شدن ضربان قلب از ریتم می‌شود، آن‌گاه باید گفت وای به حال مضرات پارازیت‌ها.» او متولی برای مساله پارازیت‌ها را زیاد می‌داند اما با این وجود معتقد است که کسی نمی‌تواند به‌طور دقیق در این زمینه سخن بگوید. کهرم می‌گوید: «مردم نخستین متولیان مساله پارازیت‌ها هستند که بیشتر زیان را از این مساله متحمل می‌شوند، بعد از مردم مسئولان هستند که باید در این زمینه اقدامات لازم را صورت دهند.» اما راه‌حلی که او در این زمینه ارائه می‌دهد: «باید به نتایج تحقیقاتی که در سایر کشورها درباره ضررهای پارازیت‌ها صورت گرفته است رجوع کرد و از این طریق مساله پارازیت‌ها را مورد بررسی قرار داد.»
فراکسیون محیط زیست پیگیر پارازیت‌هاست
کمال‌الدین پیرموذن، عضو فراکسیون محیط زیست مجلس از جمله فعالان در بررسی مساله پارازیت‌هاست. او در یکی از اظهارنظرهای پیشینش گفته بود: «پس از بررسی اثرات بیولوژیکی امواج رادیویی و میکروموج‌ها (پارازیت‌ها) به این نتیجه رسیدم که این امواج ضمن امکان ایجاد سرطان در بافت‌های نرم بدن به تداخل در سیستم هدایت هواپیما، تاثیرات منفی روی مغز و اعصاب، تاثیر منفی روی جنین، عقیم شدن مردان و افزایش دمای بدن می‌انجامد.»
او در قسمت دیگری از اظهارنظرش بر این نکته تاکید کرده بود: «پارازیت‌اندازها، فرستنده‌های مخابراتی و پست‌های برق فشار قوی دائما در حال انتشار پارازیت با توان بالا هستند و بر اساس داده‌های سازمان بهداشت جهانی اثرات ناشی از این امواج بر روی بافت‌های زنده انسان‌ها به افزایش آمار مرگ و میر به ویژه در اثر سرطان و سکته‌های قلبی و مغزی و افزایش تحریکات و ناراحتی‌های عصبی منجر می‌شود.»
درباره مساله پارازیت‌ها با او تماس گرفتیم تا جویای بررسی‌های مجلس در این زمینه شویم. این عضو فراکسیون محیط زیست مجلس گفت: «پارازیت‌های با فرکانس طولانی برای حیات انسان بسیار مضر هستند. این مضرات در افراد سالخورده و اطفال بیشتر است.»
او درباره پیگیری این مساله در فراکسیون محیط زیست گفت: «فراکسیون محیط زیست پیگیر این مساله است و رئیس این فراکسیون از طریق دبیرخانه شورای امنیت در حال پیگیری این مساله است. این مساله باید به جد در دستور کار همه صاحب منصبان ذی‌مدخل قرار بگیرد.» او با اشاره به اینکه در ابتدا این تلقی وجود داشته که وزارت مخابرات و ارتباطات در این زمینه مسئول است، افزود: «بررسی‌های انجام شده و اظهارات مسئولان وزارتخانه نشان داد که این وزارتخانه متولی امر پارازیت‌ها نیست. مسئولیت این مساله به عهده چند بخش مختلف است که ما از طریق شورای امنیت کشور آن را پیگیری می‌کنیم.»
سیر دنباله‌دار حدس و گمان‌ها
انتهای گزارش ما بیش از آنکه به یک نتیجه‌گیری مشخص ختم می‌شود به پرسش‌های متعددی می‌رسد که یافتن پاسخ برای هر کدام از آنها می‌تواند بخش عظیمی از پازل پارازیت‌ها را حل کند: «پارازیت‌ها چیستند؟»، «پارازیت‌ها از کجا می‌آیند؟»، «متولی مساله پارازیت‌ها کیست؟»، «پارازیت‌ها چه تاثیراتی برجای می‌گذارند؟» و چندین و چند پرسش دیگر که به نظر می‌رسد به این زودی‌ها نمی‌توان درباره آنها به پاسخ قانع‌کننده‌ای رسید بلکه فقط می‌توان در این زمینه به گمانه‌زنی‌ها ادامه داد.(قم فردا)
