مقایسه عملکرد سیمان و اسمکتیت در قابلیت پالایش آلاینده فلز سنگین سرب از خاک

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، (ویژه نامه شماره ۵) – شماره پیاپی ۵ ، تابستان ۱۳۹۶

نویسندگان: امیررضا گودرزی ، حمیدرضا اکبری

چکیده:

زمینه و هدف : انباشتگی تدریجی مواد سمی در خاک میتواند مخاطرات بهداشتی گسترده ای را ایجاد نماید. لذا، هدف از مطالعـه حاضـر ارزیابی توانایی سیمان در رفع آلودگی فلزات سنگین از خاک و مقایسه نتایج آن با روش جذب فیزیکی است .

روش بررسی: در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی، ابتدا خاک کائولینیت با محلول های حاوی غلظت صفر تـا ١ مـولار نیتـرات سـرب در نسبت ١به ١٠، آلوده شد. در ادامه با اضافه کردن درصدهای مختلف سیمان و اسمکتیت به هر نمونه و با انجام مجموعه ای از آزمایش هـای مختلف ، تأثیر نوع ماده جاذب در فرآیند حذف و یا کاهش دسترسی زیستی فلزات سنگین از خاک، تحلیل گردید.

یافته ها: در غلظت های کم آلودگی، تأثیر سیمان و اسمکتیت در فرآیند پالایش خاک تقریبا یکسان میباشد. بـا افـزایش غلظـت آلاینـده ، قابلیت نگه داشت آلودگی در حضور جاذب فیزیکی مختل میشود. برخلاف محدودیت کاربرد اسمکتیت ، مشـخص شـد سـیمان از توانـایی زیادی در جذب سرب برخوردار است ؛ به طوری که در مقادیر یکسان ماده جاذب و با افزایش غلظت آلاینده ، میزان کاهش دسترسی زیستی آلودگی در حضور سیمان به طور متوسط تا ١۵ برابر اسمکتیت افزایش مییابد. همچنین جامد شدگی و اتصال ذرات در نمونـه هـای حـاوی سیمان ، ضمن بهبود خصوصیات مهندسی مصالح باعث کاهش شدید قابلیت آب شویی نسبت به روش جذب فیزیکی میگردد.

نتیجه گیری: استفاده از روش جذب فیزیکی برای پالایش خاک (خصوصا در غلظت های زیاد آلاینده ) به هـیچ وجـه توصـیه نمـی شـود. در مقایسه با عملکرد ضعیف جاذب فیزیکی اسمکتیت ، استفاده از سیمان به دلیل ترکیب توأم سازوکار تثبیت و جامد سازی روشی بسیار موثر برای رفع آلودگی از خاک است ؛ به گونه ای که در شرایط نگه داری مناسب و با رعایت حداقل ضوابط EPA، افزودن حدود ٠/١ درصد سیمان به ازای هر سانتی مول بر کیلوگرم غلظت آلودگی، سبب پاکسازی امن خاک خواهد شد.

واژه های کلیدی: فلز سنگین سرب ، رفع آلودگی از خاک ، اسمکتیت ، سیمان ، بهبود خصوصیات مهندسی

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>