مطالعه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک به عنوان شاخص های آلایندگی در رودخانه جراحی (محدوده مقبره سید عاشور تا ورودی شهر شادگان)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۴ – شماره ۱ – بهار ۱۳۹۱

نویسندگان : شقایق ممبینی ، سید محمد باقر نبوی

چکیده :
تنوع و تراکم بی مهرگان آب زی بر حسب شرایط محیطی متفاوت است ، برخی از گونه های این گروه ها به دلیل سازگاری با شـرایط زیست محیطی آلوده، به عنوان شاخص های بیولوژیکی اکوسیستم های آبی به شمار می روند. در ایـن راسـتا تعیـین ترکیـب و تنـوع بـی مهرگان رودخانه جراحی به منظور مشخص نمودن شاخص های زیستی در طی سال ٨۶ (تابستان و زمستان ) انجـام گرفـت . در پـژوهش حاضر روش استفاده از شاخص های بیولوژیک و تطبیق نتایج حاصل از آن با آزمایش های فیزی کو شیمیایی تواما به کـار گرفتـه  شـد ، تـا اشتباهات و خطاها به حداقل ممکن کاهش یابد . همچنین برخی شاخص های تعیین کیفیت آب که بر فیزیولوژی موجودات بنتوزی و نیز کیفیت آب اثر گذار هستند از قبیل ( اکسیژن محلول ، دما ، شوری ، TOM، pH ،GSA  ) مورد سنجش قرار گرفتند . بر اساس نتایج به دست آمده از این بررسی در مجموع ١١جنس و٨ گونه مربوط به ۵ رده از بی مهرگان کف زی آب هـای شـیرین در منطقه شناسایی گردید . بیشترین درصد فراوانی بـی مهرگـان بـه ترتیـب ۴١/٢٣% Bivalvia ، ٣٠/٨٨%  Gastropoda ، ١٧/٧١% Insecta ،٩/٩٨ %  Hirudinea و ٠/٢% Crustacea بوده است . بنابراین سـاختار اجتماعـات ماکروبنتیـک در ایـن رودخانـه شـامل دو کفه ای ها ، شکم پایان، حشرات، سخت پوستان و زالوها می باشد . از میان Bivalvia بیشترین فراوانی مربوط به گونه  Sphaerium (١٨١٨ , Lamark)rivicola   بوده که گونه غالب در تمام ایستگاه های مطالعاتی می باشد واز آن بـه عنـوان شـاخص زیسـتی جهـت تعیین کیفیت آب استفاده گردید . حداکثر تراکم ماکروبنتوزها در زمستان (۵٣۵ فرد در متر مربع ) و حداقل آن در تابستان (۴٩٨ فـرد در متر مربـع ) ثبـت شـده اسـت . جهـت ارزیـابی تنـوع زیسـتی ماکروبنتوزهـای منطقـه مـورد مطالعـه از شـاخص هـای شـانون ( ‘ H ) ، سیمپسون (λ ) و مارگالف (R ) استفاده گردید . در نتیجه بیشترین و کم ترین شاخص شانون در تابستان و زمستان ثبت شده اسـت . بـه منظور پی بردن به وضعیت اکولوژیکی منطقه از نظر میزان آلودگی از الگوی معرفی شده توسط Welch  (١٩٩٢) استفاده گردیـد . طبـق نتایج به دست آمده و بر اساس الگوی یاد شده آلودگی در حد متوسط در کلیه ایستگاه های نمونه برداری مشاهده شد.

واژه های کلیدی : رودخانه جراحی ، شاخص های زیستی ، عوامل فیزیکو شیمیایی ، ماکروبنتیک

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>  

لطفا برای دانلود مقاله ” مطالعه ساختار اجتماعات ماکروبنتیک به عنوان شاخص های آلایندگی در رودخانه جراحی (محدوده مقبره سید عاشور تا ورودی شهر شادگان) ” از لینک زیر استفاده نمایید.