مطالعه‌ای جهت طراحی حفاظ ماشین‌آلات صنعتی

فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران

دوره ۳ – شماره ۳ – سال ۱۳۹۴

نویسنده : محمد امین موعودی

چکیده :

 مقدمه: ازجمله موضوعات بسیار مهم در امر ایمن‌سازی ماشین‌آلات صنعتی، نصب حفاظ‌های مناسب جهت جلوگیری از آسیب‌های ناشی از کارکرد ماشین و برخورد کارگران با آن می‌باشد. طراحی حفاظ ماشین‌آلات، موضوع مهمی در ارگونومی و ایمنی بوده و در آنتروپومتری دست، توجه زیادی را به خود معطوف داشته است. هدف این تحقیق، استخراج ابعاد بخش‌های مختلف دست کارکنان در یک مرکز صنعتی، طراحی یک نوع حفاظ ثابت شبکه‌ای مستطیل شکل در یک ماشین صنعتی و به‌ کارگیری اطلاعات حاصله در استانداردسازی حفاظ ماشین‌آلات صنعتی کشور به‌ منظور پیشگیری از حوادث می‌باشد.

مواد و روش ­ها: ۹۷ نفر از کارکنان زن و مرد شاغل در یک واحد صنعتی جهت اندازه‌گیری ۱۳ بعد آنتروپومتری دست راست مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس جهت طراحی حفاظ ثابت مناسب، برای ابعاد طولی صدک ۹۹ مردان و برای ضخامت (قطر) و پهنا، صدک ۱ زنان محاسبه گردید.

یافته‌ها: بر اساس اندازه‌های به دست آمده، حفاظ ثابت مناسب با فاصله ایمن حفاظ تا قسمت خطرناک ۱۹۶.۶۱ میلی‌متر، طول شکاف ۱۰.۱۹ میلی‌متر و عرض شکاف ۸.۲۹ میلی‌متر طراحی گردید. مقایسه ۶ پارامتر PIP،DIP،MCP ، DPC، TEو WR در این مطالعه با استاندارد OSHA، نشان داد که پارامترهای PIP و WR کاهش و DIP، MCP و TE افزایش یافته است و DCP به علت نبود اطلاعات کافی در OSHA مقایسه نشد.

بحث و نتیجه‌گیری: طراحی حفاظ ماشین‌آلات جهت جلوگیری از حوادث صنعتی جزء لاینفک ایمنی کار می‌باشد. مقایسه پارامترهایPIP ،DIP ،MCP DPC،TE و WR در مطالعه حاضر نشان می‌دهد که برخی پارامترها در مقایسه با استاندارد OSHA کاهش و برخی افزایش یافته است. همچنین استاندارد ۱۱۸۰۰ سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیاز به بازبینی دارد.

واژه‌های کلیدی : حفاظ ماشین‌آلات ، حفاظ‌های ثابت ، آنتروپومتری