برخلاف هشدارها و آموزش های مکرر مرکز فوریت های پزشکی ۱۱۵ ، سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری در باره خطر گاز سمی منواُکسید کربن، همچنان شاهد افزایش آمار مسمومین و قربانیان در استان اصفهان هستیم.
روز گذشته سه نفر شامل یک زن و دو مرد در دو حادثه جداگانه در شهر اصفهان، بر اثر استنشاق گاز سمی منواُکسیدکربن، جان خود را از دست دادند.
مدیر روابط عمومی مرکز حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان گفت: شب گذشته هم پنج نفر شامل یک زن و یک کودک در زرین شهر بر اثر مسمومیت با منواکسیدکربن، دو مرد در خوراسگان و یک مرد در دُرچه خمینی شهر به دلیل مسمومیت ناشی از استفاده از زغال، دچار مسمومیت با منواکسیدکربن شدند.
عباس عابدی اضافه کرد: مسمومین به بیمارستان های شهدای لنجان زرین شهر، فارابی اصفهان و شهید اشرفی خمینی شهر انتقال یافتند.
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای پاییز امسال تاکنون ۴۲ نفر در استان اصفهان بر اثر استنشاق گاز سمی منواکسید کربن دچار مسمومیت شده و چهار نفر نیز در شهرهای اصفهان و خمینی شهر جان باخته اند.
منواُکسید کربن، گازی بی رنگ و بی بوست که آن را ' قاتل نامرئی' یا 'قاتل خاموش' می نامند که هر سال با شروع فصل سرما، خانواده هایی را عزادار می کند.
عمده ترین منبع تولید این گاز، سوختن ناقص نفت و گاز است ولی در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی بویژه در محیط بسته و فاقد اکسیژن، تولید گاز منو اکسید کربن امکانپذیر است.
به گفته کارشناسان، استفاده از آبگرمکن یا بخاری مستعمل یا دارای نقص فنی و بدون دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب، بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می دهد.
استفاده از زغال در محیط بسته یا چادر مسافرتی،مسمومیت با گاز فاضلاب، گاز خودرو در داخل پارکینگ، خروج لوله بخاری از منفذ خود، بخاری بدون دودکش، خرابی آبگرمکن، استفاده از وسایل گازسوز در خودرو و چادر سفری و یا نصب آبگرمکن در حمام نیز از علل مسمومیت های تنفسی به شمار می رود.
از آنجا که تمایل گاز منواکسید کربن برای ترکیب با هموگلوبین خون ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، بسرعت باعث ایجاد مسمومیت می شود و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می کند.
بدلیل بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علائم مسمومیت شدید احساس نشود.
علائم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکم و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغماست.
در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.
از سایر علائم مسمومیت با گاز منواکسید کربن می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک ها اشاره کرد.
از نظر ملاحظات پیشگیرانه باید گفت بخاری های بدون دودکشی موجود در بازار صرفا برای استفاده در مکان های عمومی توصیه می شود اما استفاده از این نوع بخاری در برای منازل، اتاق خواب و حتی سالن پذیرایی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
هنگام نصب و راه اندازی بخاری باید توجه داشت که اگر وسیله گرمایشی روشن بوده اما لوله دودکش آن داغ نیست، باید دانست که محتویات احتراق از لوله خارج نمی شود و جایی در مسیر لوله دودکش، مسدود شده است.
وقتی اتصالات کامل باشد اما بازهم نشتی وجود داشته باشد، دلیل آن این است که یا شیب لوله مناسب نیست، یا مسیر خروجی کاملا باز نشده، یا دودکش H (اچ)که باید بر سر لوله اصلی قرار بگیرد، وجود ندارد.
در عین حال باید دانست که شیب لوله بخاری باید به سمت بالا باشد تا محتویات احتراق رو به بالا جریان پیدا کند.
شعله وسایل گرمایشی باید به رنگ آبی بسوزد، اگر رنگ شعله زرد یا نارنجی باشد، نشان دهنده این است که دستگاه خوب کار نمی کند یا مسیر خروجی باز نیست.
در ساختمان هایی که پکیج بیرون ساختمان قرار دارد و از اکسیژن فضای آزاد استفاده می کند، پوشاندن محفظه های ساختمان برای پیشگیری از هدررفت گرما مشکلی ندارد، اما وقتی از بخاری استفاده می کنیم و پکیج داخل آشپزخانه نصب شده، توصیه می شود به هیچ وجه در و پنجره ها به صورت کامل و محکم بسته نشود تا تبادل اکسیژن بین داخل و خارج ساختمان برقرار شود.
این در حالیست که از آبگرمکن دیواری نباید در محیط حمام استفاده کرد.
مضاف بر این ملاحظات، برخی افراد در مغازه ها یا کارگاه های خود از زغال برای گرم کردن محیط استفاده می کنند که کاری بس خطرآفرین است.
گاهی نیز رانندگان خودروهای سنگین برای گرم کردن خود و خودرو و یا برخی مسافران برای گرم کردن محیط داخل چادر سفری خود از پیک نیک استفاده می کنند که عاملی مسمومیت زاست و این کار هر سال در فصول سرد یا ایام نوروز قربانیان زیادی می گیرد.
اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونواکسید کربن جان خود را از دست ندهد ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغزی شود، پس در چنین مواقعی اگر جان سالم هم به در ببریم باز هم تاثیر یک گازگرفتگی با co می تواند قیمت گزافی برایمان داشته باشد.(ایرنا)
