آنطور که سرهنگ قاسم سبزعلی، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها و مراتع میگوید در سالجاری تعداد وقوع آتشسوزی در رویشگاههای طبیعی کشور نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ۲۰درصد و سطح عرصههای مبتلا به آتشسوزی ۱۵درصد افزایش یافته است.
او در ادامه با اشاره به افزایش ۱۴درصدی تعداد حریق در جنگلهای کشور، استانهای فارس، کرمان و لرستان را بهترتیب استانهای بحرانی از نظر ابتلا به آتشسوزی اعلام میکند و یادآور میشود که بیش از ۴۰درصد وقوع آتشسوزیها در عرصههای جنگلی اتفاق افتاده است اما آنچه نگرانکننده است آماری است که این مقام مسئول درباره وقوع آتشسوزی در جنگلهای زاگرسی اعلام میکند. به گفته سبزعلی بیش از ۵۰درصد آتشسوزیها مربوط به رویشگاههای زاگرسی و ۲۰درصد مربوط به رویشگاههای شمال و بقیه مربوط به سایر مناطق کشور است.
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها در حالی ۵۰درصد وقوع آتشسوزی را مربوط به جنگلهای زاگرسی اعلام میکند که این جنگلها حدود ۴۲درصد آب کشور را تأمین میکنند؛ با وجود این، ۷سال است که پدیده خشکیدگی (زوال) بلای جان این رویشگاه ۶میلیون هکتاری شده و آنطور که مسئولان سازمان جنگلها میگویند تا به امروز یک میلیون و ۱۳۰هزار هکتار از این عرصهها به کلی نابود شده است.
در واقع ما یک ششم جنگلهایی را از دست دادهایم که تأمینکننده نزدیک به نیمی از آب کشور است؛ آن هم در شرایطی که ریزگردها و گردوغبار محلی نفس ۲۱استان کشور را بهشماره انداخته است و بحران کمبود آب رفته رفته تمام معضلات کشور را تحت الشعاع خود قرار میدهد با این همه هنوز منابع طبیعی و بهعبارت دیگر حفاظت از منابع پایه کشور (آب، خاک، پوشش گیاهی و هوا) در سیاستگذاریها اولویتی ندارد.
مطالباتی که بیپاسخ مانده است
نگاهی به پیشینه آتشسوزیها نشان میدهد که مطالبات بیپاسخ مانده سازمان جنگلها ومراتع کشور عمدهترین عامل وقوع آتشسوزیهای سریالی و خسارات ناشی از آن است. مسئولان سازمان جنگلها و مراتع همواره و در پی وقوع هر آتشسوزی، کمبود اعتبار و نیروی انسانی و نداشتن تجهیزات را بهعنوان مطالبات این سازمان مطرح کردهاند اما این مطالبات هیچگاه مورد توجه قرار نگرفته است.
برای نمونه، چهارم مردادماه سال۹۰ نخستین سمینار مدیریت حریق در عرصههای طبیعی و رویشگاههای زاگرسی در استانداری کرمانشاه برگزار شد در آن سمینار، مسئولان سازمان جنگلها به طرحی اشاره کردند که با عنوان «طرح مدیریت و پیشگیری اطفای حریق» در سازمان جنگلها تهیه و برای اجرای آن، ۴۱۸میلیارد تومان اعتبار درخواست شده بود تا کل جنگلهای کشور تحت پوشش این طرح قرار بگیرد. طرح تجهیز و تأمین یگان حفاظت از دیگرطرحهایی بود که در آن سمینار مطرح شد برای این طرح هم ۳۸۰میلیارد تومان اعتبار پیشبینی شده بود.
۳ماه بعد (آبانماه ۹۰) نخستین همایش بینالمللی آتشسوزی در عرصههای منابع طبیعی در گرگان برگزار شد. در آن همایش که شمار قابل توجهی از مسئولان و کارشناسان خارجی و داخلی حضور داشتند استاندار گلستان از نمایندگان مجلس خواست تا با تصویب طرح «جامع پیشگیری واطفای حریق در عرصههای طبیعی» سازمان جنگلها را برای مقابله با آتشسوزی در جنگلها توانمند کنند.
با گذشت ۴سال از آن زمان، این مطالبات همواره با ادبیات مختلف از سوی مسئولان سازمان جنگلها مطرح شده اما بیپاسخ مانده است؛ با وجود این، طی همه این سالها، جنگلبانان و نیروهای منابع طبیعی و محیطزیست با کمترین امکانات به کمک شماری از نیروهای مردمی دوستدار طبیعت با وقوع هرآتشسوزی با از خودگذشتگی آتش را مهار میکنند.
پاسخ به مطالبات سازمان جنگلها البته در گرو تغییر رویکرد سیاستگذاران و تغییر نگاه مسئولان است. شاید برهمین اساس است که اکنون مسئولان سازمان جنگلها به قول مساعد معاون اول رئیسجمهور چشم دوختهاند. اسحاق جهانگیری، پنجشنبه گذشته در جلسهای گفت که موضوع آتشسوزی جنگلها بهعنوان یک اولویت ویژه باید با حساسیت دنبال شود. جهانگیری تأکید کرد که در این زمینه کمبودها و محدودیتهایی در بخش اعتبارات و تجهیزات وجود دارد که انتظار میرود سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور تدابیر لازم را برای رفع این محدودیتها اتخاذ کند.او همچنین از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح خواست برای مهار آتشسوزی با سازمان جنگلها و مراتع همکاری کند. (همشهری)