بررسی تأثیر استرس گرمایی بر عملکرد شناختی و پارامترهای فیزیولوژیک دانشجویان

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۷ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۹

نویسندگان : فهیمه بیدل ، مجمد جواد جعفری ، سهیلا خداکریم ، علی صالحی سهل آبادی

چکیده :

زمینه و هدف: استرس گرمایی از رایج‌ترین عوامل زیان ­آور شغلی است و می‌تواند بر سلامت و بهره‌وری کارگران تأثیر منفی بگذارد. مطالعات نشان داده است که استرس گرمایی منجر به بروز برخی از پاسخ‌های فیزیولوژیک و تأثیر بر عملکرد شناختی افراد می‌شود. مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر استرس گرمایی بر این پارامترها انجام‌شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی تعداد ۱۸ دانشجو (۹ دختر و ۹ پسر) با میانگین سنی ۱۱/۲۱ و انحراف معیار ۷۱/۱ سال و شاخص توده بدنی ۲۳/۲۳ و انحراف معیار ۴۴/۱ کیلوگرم بر متر مربع در معرض سه شرایط دمایی مختلف (شاخص دمای تر گوی­سان ۲۹ درجه سانتی­گراد به عنوان مقدار کمتر از حدود مجاز مواجهه، شاخص دمای تر گوی­سان ۳۲ درجه سانتی­گراد به عنوان حد مجاز مواجهه برای افراد سازش نیافته با محیط­های گرم و شاخص دمای تر گوی­سان ۳۵ درجه سانتی‌گراد به عنوان مقدار بیشتر از حدود مجاز مواجهه) قرار گرفتند و عملکرد شناختی آن­ها در این سه شرایط دمایی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی تاثیر استرس گرمایی بر عملکرد شناختی شرکت­کنندگان از آزمون عملکرد پیوسته دیداری و شنیداری استفاده شد و امتیاز مقیاس­های توجه انتخابی، توجه متمرکز، توجه تقسیم شده، جابجایی توجه و توجه مداوم در دو حوزه دیداری و شنیداری اندازه­گیری شد. به­منظور بررسی تاثیر استرس گرمایی بر پارامترهای فیزیولوژیک نیز قبل و بعد از انجام آزمون، فشارخون و ضربان قلب افراد اندازه‌گیری شد. برای تجزیه­و تحلیل نتایج از نرم­افزار SPSS نسخه۲۲ استفاده شد و داده­های مطالعه با استفاده از آزمون­ معادلات برآورد تعمیم­یافته (GEE) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: طبق نتایج مطالعه حاضر با افزایش دمای تر گوی‌سان، میزان ضربان قلب و فشارخون سیستولیک شرکت‌کنندگان نسبت به شرایط قبل از مواجهه (دمای تر گوی­سان ۲۲ درجه سانتی­گراد) به طور معنی­داری افزایش یافت (۰۵/۰p<). همچنین با افزایش دمای تر گوی­سان، میزان فشارخون دیاستولیک آن­ها نسبت به شرایط پایه به‌طور معنی­داری کاهش یافت (۰۵/۰p<). با افزایش دمای تر گوی­سان میانگین شش مقیاس توجه در حوزه دیداری شامل توجه دیداری، توجه انتخابی دیداری، توجه متمرکز دیداری، توجه تقسیم شده دیداری، جابجایی توجه دیداری و توجه مداوم دیداری و میانگین دو مقیاس در حوزه توجه شنیداری شامل توجه شنیداری و توجه انتخابی شنیداری به طور پیوسته کاهش یافت. با افزایش استرس گرمایی، میانگین چهار مقیاس توجه شنیداری، توجه متمرکز شنیداری، توجه تقسیم شده شنیداری و توجه مداوم شنیداری در دمای تر گویسان ۳۲ درجه سانتیگراد افزایش یافت و در دمای تر گویسان ۳۵ درجه سانتیگراد دوباره کاهش یافت. کاهش توجه با افزایش استرس گرمایی تنها برای پنج مقیاس توجه دیداری، توجه شنیداری، توجه انتخابی شنیداری، جابجایی توجه دیداری و جابجایی توجه شنیداری و تنها در دمای تر گوی­سان ۳۵ درجه سانتی­گراد معنی­دار بود (۰۵/۰p<).

نتیجه‌گیری: مواجهه با استرس گرمایی می­تواند باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون سیستولیک و کاهش فشار خون دیاستولیک شود و تغییرات ضربان قلب و فشارخون می‌توانند به‌عنوان شاخص مناسبی برای استرین گرمایی عمل نمایند. مواجهه با دمای تر گوی‌سان بیش‌ازحد مجاز می‌تواند بر عملکرد شناختی افراد تأثیر بگذارد و باعث کاهش توجه و تمرکز در حین انجام وظایف شود. لازم است که آزمون شناختی پیچیده‌تری در شرایط مشابه این مطالعه انجام و نتایج آن با نتایج این مطالعه مقایسه شود.

واژه‌های کلیدی : استرس گرمایی ، عملکرد شناختی ، توجه ، فشار خون ، ضربان قلب

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود مقاله “بررسی تأثیر استرس گرمایی بر عملکرد شناختی و پارامترهای فیزیولوژیک دانشجویان” از لینک زیر استفاده نمایید.

دانلود فایل