بررسی ارتباط ویژگی‌های شخصیتی و استعداد حادثه پذیری در رانندگان اتوبوس ایرانی

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۴ – شماره ۶ – سال ۱۳۹۶

نویسندگان : امیرعباس مفیدی ، شهرام وثوقی ، سید باقر مرتضوی ، عمران احمدی

چکیده :

 زمینه و هدف: سالانه هزاران نفر جان خود را در اثر حوادث رانندگی ازدست‌داده یا دچار صدمات جبران‌ناپذیری می‌شوند. بخش قابل توجهی از تصادفات رانندگی، ناشی از اشتباه رانندگانی است که تطابق لازم با شغل را نداشته‌اند. مطالعات نشان می‌دهد در صورت یکسان بودن شرایط، درصد کمی از افراد با احتمال بیشتری دچار حادثه می‌شوند و به‌عبارت‌دیگر مستعد حادثه می‌باشند. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط میان استعداد حادثه‌پذیری و ویژگی‌های شخصیتی در رانندگان اتوبوس می‌باشد.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی در زمستان سال ۱۳۹۴ به‌منظور تعیین ارتباط ویژگی‌های دموگرافیک و شخصیتی رانندگان اتوبوس با استعداد حادثه‌پذیری آن‌ها انجام شده است. در این مطالعه به‌منظور سنجش ویژگی‌های شخصیتی، شناختی از پرسشنامه‌ NEO استفاده گردید. مهم‌ترین خطاهای شغل رانندگی از مطالعات گذشته استخراج گردید و به‌منظور ثبت خطاهای رانندگان از سرعت و شتاب سنج GPS و ضبط تصاویر با دوربین از زوایای مختلفی بهره‌گیری شد. نمونه‌های موردبررسی از رانندگان یک شرکت حمل و نقل بین‌شهری که از بسیاری از جنبه‌ها با یکدیگر شباهت داشتند انتخاب شدند. به‌منظور تحت کنترل قرار دادن پارامترهای محیطی، کلیه نمونه‌ها در ساعات مشخصی از روزهای هفته که شرایط ترافیکی و آب و هوایی مشابهی داشتند در طول یک دوره ۲۰ روزه جمع‌آوری گردید. به‌منظور بررسی ارتباط میان پارامترها از آزمون آماری غیر پارامتریک Spearman و  نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۹ بهره‌گیری شد.

یافته‌ها: نتایج امتیازات کسب‌شده توسط رانندگان در عامل‌های پنج‌گانه شخصیتی پرسشنامه NEO، نشان داد که از لحاظ عامل روان رنجوری، برون‌گرایی، تمایل به کسب تجربیات تازه، توافق پذیری و مسئولیت‌پذیری به ترتیب ۷۲%، ۳۳%، ۶۹%، ۴۱% و ۱۰۰% رانندگان در سطح اول یعنی امتیاز بین۲۴-۱۲ قرار دارند و ۲۷%، ۶۶%، ۳۰%، ۵۸% در سطح متوسط یعنی بازه ۴۸-۲۴ قرار دارند. نتایج آزمون‌های همبستگی میان تعداد خطای رانندگان با صفات پنج‌گانه شخصیتی دارای ارتباط معنادار بود (۰۵/۰>P).

نتیجه‌گیری: رابطه همبستگی میان تعداد خطاهای هر یک از رانندگان با امتیاز کسب‌شده در پرسشنامه‌ شخصیتی NEO  نشان می‌دهد استفاده از این پرسشنامه می‌تواند در شناسایی رانندگان مستعد حادثه‌، به‌خصوص در مواقعی که داده‌های تاریخی مربوط به حوادث این رانندگان وجود ندارد، مؤثر باشد.

واژه‌های کلیدی : خطا رانندگی ، رانندگان اتوبوس ، استعداد پذیری حادثه ، ویژگی‌های شخصیتی ، NEO ، دوربین دیجیتال خودرو

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >> 

دانلود فایل