“بررسی اثربخشی IPM/FFS بر ابعاد زیست محیطی و اقتصادی جوامع روستایی”مطالعه موردی (شهرستان فریدونکنار استان مازندران)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، (ویژه نامه شماره ۵) – شماره پیاپی ۵ ، تابستان ۱۳۹۶

نویسندگان: مریم هاشمی ، اکرم الملوک لاهیجانیان

چکیده:

زمینه و هدف : این پژوهش به بررسی و ارزیابی دستاوردهای شالیکاران در پی اجرای IPM/FFS در کشت بوم های زراعی برنج بر ابعـاد اقتصادی و زیست محیطی جوامع روستایی تحت پوشش پروژه توانمندسازی شالیکاران شهرسـتان فریـدون کنار اسـتان مازنـدران و اهمیـت توسعه شیوه کشاورز به کشاورز در مدیریت تولید محصول سالم میپردازد.

روش بررسی: در این بررسی به طور تصادفی بر روی ٨٠ نفـر از شـالیکاران ۴ روسـتای سـوته ، فـرم ، حیـدر کلا و رود بسـت از شهرسـتان فریدون کنار انتخاب شدند، به سه گروه از کشـاورزان اجراکننـده FFS/IPM  (گـروه اول )، کشـاورزان تحت تـاثیر (گـروه دوم ) و کشـاورزان بدون اطلاع از این طرح (گروه سوم )، تقسیم شدند. فرضیه تحقیق بررسی رابطه معنی دار بین اجرای طرح IPM/FFS در روستا و شاخص – های زیست محیطی و اقتصادی بوده است . براین اساس ، روش توصیفی، قیاسی و همبستگی انتخـاب گردیـد و بـرای آزمـون فرضـیه هـا  از شاخص های مرکزی و ضریب همبستگی پیرسون ، کایاسکوئر و کروس کالوالیس استفاده شد.

یافته ها: نتایج حاکی از آن است که همبستگی معنی داری بین اجرای طرح و کاهش مصرف سموم در هر سه گروه مطالعاتی وجود دارد به طوری که میزان دفعات سمپاشی افراد در هر سه گروه نسبت به سال های پیشتر به میزان ۴۵% ، کاهش یافته است . آمار نشـان مـیدهـد در سال ٨٧ ، در گروه اول و دوم ١١ نفر به طور کامل سمپاشی نکرده اند. البته این اقدام در گروه اول کاملا اصولی و در گـروه دوم غیراصـولی انجام گرفته است که میتوان تفاوت عمل را در جداول آماری مشاهده کرد.اکثریت افراد در گروه سوم و دوم دو مرتبه سمپاشی کردنـد، بـه طوری که ۵٠% افرادی که به صورت مشارکت کامل (٧-۶ سال ) در طرح حضور دارند فقط یکبار اقدام به سمپاشی کرده اند و میزان مصرف را تا ٨٠% تقلیل داده اند. این درحالی است که همین افراد در هر سه گروه در مصاحبات شان ذکر کردند در دو و سه سال قبل بیش از ٣ مرتبه سمپاشی کرده اند و این میزان گاهی تا ٧ مرتبه نیز می رسیده است و فقط ١ نفر از افراد گروه سوم بیش از سه مرتبه سمپاشی کرده است و بر این اساس در هر سه گروه از نظر کاهش هزینه های خرید سموم و دستمزد کارگران سمپاش تا ٧٠%  (میزان ١٠٠ هـزار تومـان در هـر هکتار) صرفه جویی شده است . همان طور که در آرژانتین و برزیل تحقیق مشابهی نشان داده که با اجرای طرح ١/٢ میلیون دلار صرفه جویی در هزینه های کشت سویا و پنبه شده است (٩).

بحث و نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان میدهد، که بین اجرای طرح IPM/FFS و ارتقا آگاهی های  علمی و فنی کشاورزان ، کاهش مشکلات مهم گذشته ، رعایت بهداشت فردی و زیست محیطی، کاهش مصرف سموم شیمیایی، کـاهش هزینـه ها، افـزایش درآمـد و تولیـد شالیکاران و کاهش بیماری بلاست همبستگی معنی داری وجود دارد. در حالیکه همبستگی معنـی دار بـین اجـرای طـرح و اشـتغال زایی، کاهش مصرف کود شیمیایی، تهیه و استفاده از کودهای طبیعی وجود ندارد.

واژه های کلیدی: شیوه کشاورز به کشاورز ، مدیریت تلفیقی آفات ، مدرسه در مزرعه ، کود شیمیایی ، بلاست

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>