بنا بر اظهار نظر کارشناسان کشاورزی، با کاهش منابع آبی ،نمکی شدن آب های زیرزمینی و شور شدن خاک، تولید محصولات کشاورزی که تا کنون نسل در نسل به عنوان سمبل و برند منطقه شناخته می شد با مشکل جدی روبرو شده است که البته راهکارهای مختلفی برای کشت جایگزین پیشنهاد شده است .
از طرف دیگر گرد و غبارها و بادهای نمکی در منطقه ، تهدید جدی دیگری است که مسئولان را به تکاپو انداخته تا راه حل یا حداقل راهکاری برای کاهش آسیب های نمک دریاچه ارومیه در اراضی کشاورزی و زیستی از یک طرف و جوامع انسانی بیندیشند .
بیماری های مختلف پوستی، ریوی و بیماری های مرتبط با آن مثل انواع سرطان و افزایش فشار خون از جمله این تهدیدات می تواند باشد، بنا به اظهار مدیر کل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی متوسط فشار خون مردم تبریز از نیم درجه تا یک درجه افزایش یافته است .
'آثار بیماری دریاچه ارومیه از ۱۵ سال پیش آغاز شده و در حال حاضر شاهد مرگ دریاچه ارومیه هستیم ،اما دولت تدبیر و امید برای احیا آن تلاش های خوبی برای احیا دریاچه داشته است': این بخش هایی از سخنان داور نامدار، مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی در مراسم طرح بوته کاری و آبخیزداری حاشیه دریاچه ارومیه در شهر شندآباد شهرستان شبستر می باشد که اجرای طرح یاد شده را برای کاهش تهدیدات و آسیب های غبارهای نمکی مفید و ضروری عنوان می کند و قول ادامه اجرای این طرح ها را می دهد.
با این شرایط ضرورت تسریع طرح های احیا دریاچه ارومیه بیشتر خود را نشان می دهد،به طوری که رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی هم در اظهارات خود گفته که تنها ۱۱ درصد آب دریاچه ارومیه از طریق این استان تامین می شود اما به علت جهت وزش باد ۹۰ درصد خسارت های ناشی از خشکی دریاچه ارومیه متوجه آذربایجان شرقی است و این موضوع نشان دهنده آن است که باید طرح های کنترل غبارهای نمکی بیشتر در استان مورد توجه کامل قرار گیرد.
با این رویکرد بود که رئیس کارگروه مطالعات فنی و مهندسی دفتر بیابان سازمان جنگل ها و مراتع کشور بعد از ظهر امروز پنجشنبه در مراسم آغاز اجرای طرح بوته کاری و ابخیزداری حاشیه دریاچه ارومیه در شهر شندآباد شبستر، اظهار کرد : در جنوب و شرق دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی طرح های خوبی برای تثبیت خاک و جلوگیری از ایجاد گرد و غبار نمکی اجرا شده است.
علی محمد طهماسبی افزود : اجرای طرح بوته کاری و آبخیزداری در ۱۵ هزار هکتار از شهرستان های آذرشهر،بناب،شبستر در دستور کار امسال ستاد احیا دریاچه ارومیه است که به صورت نوار شرقی و غربی به ترتیب در مناطق کشاورزی و سکونت گاهی انجام می شود .
وی اظهار کرد : در منطقه خاصلو آذرشهر ،ساخت بادشکن و عملیات نهال کاری با گونه گز در ۵۰۰ هکتار و در نوار بعدی ۹۸۰ هکتار با گونه قره داغ اجرایی شد که نتایج آن در تثبیت خاک و سایر هدف گذاری ها رضایت بخش است .
طهماسبی گفت : بر این اساس چهار باند طراحی شده تا کمترین غبار وارد اراضی زیستی و کشاورزی شود، از آنجایی که در شهر شندآباد شبستر بهترین محصولات کشاورزی به عمل می آید این منطقه نیز در داخل این باند حایل سبز قرار گرفته است .
وی اضافه کرد : بر این اساس اجرای طرح بوته کاری و نهال کاری چهارهزار هکتار از اراضی شندآباد شهرستان شبستر در راستای احیای دریاچه ارومیه شروع شد.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری کشور نیز در این مراسم گفت: برای اجرای طرح بوته کاری،نهال کاری و آبخیزداری به صورت ملی۳۰۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه می شود.
عباس کارگر اظهارکرد: در مجموع ۲۰ هزار هکتار برای ایجاد پوشش گیاهی و تثبیت خاک دراین طرح پیش بینی شده است.
وی افزود: ایجاد ۹۸۰ هکتار بوته کاری، ۵۰۰ هکتار نهال کاری، یکهزار و ۳۰۰ هکتار قرق و ۳۰ کیلومتر بادشکن جزو این طرح است.
کارگر با بیان این که سه چالش بیابان زایی، کمبود آب و تغییر اقلیم دنیا را تهدید می کند، گفت: خشکی دریاچه ارومیه هم جزو این سه چالش جهانی است.
وی گرد و غبار نمکی را از عمده ترین مشکلات ساکنان حوضه دریاچه ارومیه از جمله شبستر، شندآباد و دیگر مناطق درگیر عنوان کرد و افزود: دولت تدبیر و امید در نظر دارد تا برای کاهش گرد و غبارهای نمکی، پوشش گیاهی منطقه را احیا کند و طرح بوته کاری و آبخیزداری با این رویکرد انجام می شود.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری اعلام کرد: طرح بوته کاری که در شندآباد آغاز شد اردیبهشت سال آینده به پایان می رسد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی هم در این مراسم گفت : آب دریاچه ارومیه در سال ۷۴، ۲ تا سه هزار میلیارد متر مکعب بود که امروز به ۲.۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است .
خلیل ساعی اظهار کرد : سال گذشته ارتفاع دریاچه ارومیه ۱۲۷۰.۶۱ متر بود که خوشبختانه توانسته ایم همین تراز را برای امسال نیز حفظ و تثبیت کنیم .
وی تاکید کرد : دولت تدبیر و امید دو سال اول طرح احیا دریاچه ارومیه را برای تثبیت تراز دریاچه هدف گذاری کرده است که این امر تحقق یافته است .
داور نامدار مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان شرقی هم با بیان اقدامات انجام شده در خصوص طرح یاد شده، گفت : بخشی از دریاچه ارومیه تبدیل به بیابان شده و بدون پوشش گیاهی است بر این اساس پارسال ۵۰۰ هکتار پوشش گیاهی در شهرستان شبستر و امسال ۵۰۰ هکتار در شهرستان آذرشهر احیا شده است و بر اساس مصوبه ستاد احیا دریاچه ارومیه حدود ۳ تا ۴ هزار هکتار شناسایی شده تا طرح کمربند سبز را نهال کاری و بوته کاری اجرا شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز در این مراسم از کاهش ۴۶ میلی متری بارندگی در آذربایجان شرقی نسبت به پارسال خبر داد و افزود : ۲۰۶ میلی متر پارسال در استان بارندگی داشتیم .
کریم مهری گفت : از طرف دیگر ۷۰ درصد بارندگی ها تبخیر می شود، بر این اساس موضوع آبخیزداری و آبخوان داری باید تقویت شود تا چشمه ها و چشمه سارها تقویت شود .
نماینده کشاورزان و مردم شهر شندآباد نیز در این مراسم با بیان مشکلات شهروندان گفت : هلو محصول اصلی کشاورزی منطقه است و آلو، زردآلو، گیلاس و آلبالو از دیگر محصولاتی است که شهرت دارد، اما گرد و غبار شوره زارها موجب کاهش آب های کشاورزی، افت و نشست آب و ذخیره های زیرزمینی و شور شدن چاه های عمیق و تهدید امراض مختلف از جمله مشکلات کشاورزان شندابادی است.
وی افزود : نصف چاه های موجود در شهر شنداباد تخریب یا شور شده اند که مردم انتظار توجه مسئولان برای کمک به عمل آوری محصولات کشاورزی به خصوص هلو که بهترین نوع این میوه در کشور در این شهر تولید و صادر می شود ، را دارند.
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه شور جهان است که در ۱۹ سال گذشته با بحران شدید کم آبی مواجه شده و از پهنه ۵۷۰۰ کیلومتری آن تنها حدود ۱۰ درصد باقی مانده است و با تداوم این امر هم اکنون در وضعیت بحرانی قرار دارد.
پیش از این وضعیت، میزان آب موجود در دریاچه ارومیه تا ۳۲ میلیارد متر مکعب نیز رسیده بود.
در تراز اکولوژیک ۱۲۷۴.۱ متری دریاچه ارومیه، میزان آب نزدیک به ۱۴ میلیارد متر مکعب است.
آب این دریاچه بسیار شور و بیشتر از رودخانه های زرینه رود، سیمینه رود، تلخه رود، گدار، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه می شود.
عمیق ترین نقطه این دریاچه ۱۶ متر بوده است.
امسال روند خشکی سال های گذشته دریاچه ارومیه متوقف شده و این دریاچه شرایط تثبیت را می گذراند.
ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال گذشته با برنامه های اجرایی مدون در راستای تثبیت وضعیت فعلی دریاچه اقدام هایی را آغاز کرده است.(ایرنا)
