ارزیابی سمیت خونی بنزن ، تولوئن ، زایلن ، اتیل بنزن و هگزان نرمال در کارگران در صنایع پتروشیمی

مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها

دوره ۲ – شماره ۴ – سال ۱۳۹۳

نویسندگان : مسعود نقاب , جواد طایفه رحیمیان , مهدی جهانگیری , علی کریمی , قدرت اله نصیری , ماندانا آقا بیگی , جعفر حسن زاده , سودابه دشت بش پونک , آزاده صفائیان

چکیده :

سابقه و هدف: آلاینده‌های مهم شیمیایی آلی موجود در مجتمع‌های پتروشیمی شامل بنزن، تولوئن، زایلن، اتیل بنزن و هگزان نرمال بوده و برخی از آن‌ها بالقوه توانایی ایجاد ناهنجارهای خونی را دارند. مطالعه حاضر باهدف پاسخ به این سؤال که آیا مواجهه پوستی و تنفسی کارگران صنایع پتروشیمی با این آلاینده‌ها تحت شرایط معمولی کاری یا پاسخ سمی سیستم خون‌ساز همراه است یا خیر طراحی و اجرا گردید.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی کارکنان شاغل در پتروشیمی‌ها (۴۱۹ نفر) به عنوان گروه دارای مواجهه و کارکنان تعدادی از ادارات دولتی (۱۰۱ نفر) به عنوان گروه مرجع مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه خون برای آزمایش شمارش کامل خون شامل شمارش گلبول سفید، شمارش گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، حجم متوسط سلولی گلبول قرمز، هموگلوبین متوسط سلولی، غلظت متوسط هموگلوبین سلولی، تعداد پلاکت‌ها و آزمایش افتراقی گلبول‌های سفید انجام گرفت. جهت جلوگیری از انعقاد نمونه‌ها از ویال CBC حاوی ماده ضد انعقادی EDTA استفاده گردید و آزمایش‌های شمارش کامل گلبولی با دستگاه سل کانتر هماتولوژی مدل Celltac α ساخت شرکت NIHON KOHDEN ژاپن مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین میزان مواجهه افراد با آلاینده‌های مهم شیمیایی آلی در شرکت‌های پتروشیمی همزمان توسط گروه دیگری از محققین اندازه‌گیری و داده‌های آن با نتایج مطالعات بالینی و آزمایشگاهی مطالعه حاضر مرتبط گردید.

یافته‌ها: میانگین سن و سابقه کار گروه دارای مواجهه به ترتیب ۶.۴۱ ± ۳۳.۰۴ و ۴.۱۸ ± ۷.۲۹ سال و گروه مرجع ۷.۷۲ ±۲۳.۳۱ و ۲.۸۸ ± ۵ سال بود. میانگین هندسی غلظت هگزان نرمال، بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن به ترتیب ۲.۱۴، ۰.۴۶، ۳۵/۱، ۳.۶۱ و ۱.۴۸ پی پی‌ام به دست آمد.در آنالیزهای ساده آماری در همه موارد به غیر از حجم متوسط سلولی گلبول قرمز، تفاوت معنی‌داری بین میانگین پارامترها در گروه دارای مواجهه و مرجع وجود داشت، علاوه بر آن پس از کنترل عوامل مخدوش‌کننده مهم، تعداد گلبول قرمز، مقدار هموگلوبین و درصد هماتوکریت به شکل معنی‌داری در گروه مواجهه یافته بیش از گروه مرجع و تعداد پلاکت کمتر از گروه مرجع بود. غلظت حلال‌های آلی در هوا کمتر از TLV بود.

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه حاکی از این واقعیت است که پس از کنترل نقش مخدوش کننده‌ها، ارتباط معنی‌داری بین مواجهه با حلال‌های آلی در غلظت کمتر از TLV و هماتوتوکسیسیتی وجود دارد.

واژه‌های کلیدی : بنزن ، تولوئن ، زایلن ، اتیل بنزن ، هگزان نرمال ، صنعت پتروشیمی

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>