بررسی اپیدمیولوژیک وضعیت سلامت اجتماعی نانوایان شهر اصفهان و عوامل مرتبط با آن

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۷ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۹

نویسندگان : سیدهاشم ابوترابی ، مصطفی امینی رارانی ، مهدی نصرت آبادی ، مریم میرلوحی

چکیده :

زمینه و هدف:  خصوصیات هر شغل و پیامدهای اقتصادی-اجتماعی آن در ارتباط با سلامت اجتماعی شاغلین است. سلامت‌اجتماعی در پِی شناسایی تاثیر متقابل نحوه‌ی کنش اجتماعی بر بهزیستی افراد می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت‌اجتماعی نانوایان و متغیرهای مرتبط با آن صورت گرفته است. سلامت اجتماعی نانوا علاوه بر اینکه از جنبه سلامت فردی و شغلی و نوع تعامل با همکاران و سایر اقشار جامعه حائز اهمیت است، از نقطه نظر بهداشت عمومی نیز شایان توجه می باشد به گونه ای که اگر فرد نانوا از بهزیستی اجتماعی مناسبی برخوردار نبوده و برای اجتماعش اهمیت قائل نشود ممکن است سلامت نان بخش اعظمی از مردم دستخوش تغییر شده و نان تولیدی از کیفیت لازم برخوردار نباشد.

روش بررسی: این مطالعه یک بررسی مقطعی-تحلیلی بود که در سال ۱۳۹۶ انجام پذیرفت. نمونه مورد مطالعه شامل ۴۶۹ نفر نانوای شاغل در نانوایی‌های سنتی شهر اصفهان بود که با روش نمونه‌گیری طبقه ای از مناطق پانزده‌گانه شهرداری اصفهان انتخاب گردیدند. داده‌های پژوهش به وسیله‌ی پرسشنامه سلامت اجتماعی بزرگسالان با مولفه­های تعامل اجتماعی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، وظیفه­شناسی، نگرش به جامعه، همدلی، روابط خانوادگی  و مشارکت اجتماعی؛ و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک گردآوری شد، و با نرم افزار SPSS نسخه۲۰ طی آزمون‌های همبستگی اسپیرمن و آنالیز کوواریانس ناپارامتری، تجزیه و تحلیل  شد.

یافته ها: میانگین سنی نانوایان مورد بررسی ۹/۳۹ سال (۸۲/۱۱±) و دامنه سابقه کار آنان بین یک تا ۶۵ سال با میانگین ۳/۱۸ (۳۱/۱۲±) بود. بازه‌ی نمره‌ی سلامت اجتماعی آن ها بین ۱۸ تا ۱۴۰ بود. حدود ۳درصد از آنان وضعیت سلامت‌اجتماعی خیلی ضعیف، ۳۶% ضعیف، ۲۷درصد متوسط، ۲۶% خوب و ۷درصد خیلی خوب داشتند. سلامت اجتماعی این نانوایان با سن و سابقه کار آنان رابطه‌ای مثبت و مستقیم داشت (p-value≤ ۰.۰۵). میانگین نمره سلامت اجتماعی افراد متأهل بطور متوسط در حدود ۷/۹ واحد بیشتر از افراد مجرد بود. همچنین سلامت‌اجتماعی افراد با وضعیت درآمد متوسط نیز در مقایسه با درآمد پایین به اندازه ۲۲/۶ واحد بالاتر بود (p-value= 0.034).

بحث و نتیجه گیری: وضعیت سلامت اجتماعی نانوایان سنتی شهر اصفهان ضعیف رو به متوسط بود. به نظر می رسد این به دلیل معدود بودن تعداد کارکنان نانوایی ها و نیز زمان کاری متناوب و منتشر بین ساعات اولیه صبح تا پاسی از شب، و کاهش تعاملات سازنده اجتماعی آنان است. احتمالا نانوایان در قبال نقشی که در جامعه بر عهده دارند مسئولیت پذیری درخوری نداشته و توان درک سایرین و همدلی با دیگران در آن ها دچار ضعف است. ممکن است این افراد با خانواده و خویشاوندان خویش ارتباط صحیحی برقرار نکنند و در برنامه ها و فعالیت های بهبود دهنده اجتماع مشارکت نداشته باشند و خود را سهیم در جامعه ندانسته و دچار گسست از جامعه شوند. این افراد ارزیابی ذهنی نسبتا پایینی از وضعیت  اجتماعی اقتصادی خود دارند. نانوایان یاد شده باید در مولفه های تعامل اجتماعی، همدلی، وظیفه شناسی و نحوه ی نگرش به جامعه تقویت شوند. لازم است مداخلاتی چون باز‌طراحی محیط کاری به نحوی که سطح تعامل نانوایان و مردم را همزمان با رعایت بهداشت مواد غذایی افزایش دهد و اجرای برنامه های افزایش دهنده ی فعالیت های اجتماعی نانوایان انجام شود. به علاوه بهبود فضای کسب و کار آنان از طریق پیگیری‌های سیاسی-اجتماعی جهت افزایش درآمد ایشان و کاهش اقدامات تعزیری-تنبیهی ارگان‌های دولتی، احتمالا باعث ارتقا سطح بهزیستی اجتماعی نانواها خواهد شد.

واژه‌های کلیدی : سلامت اجتماعی ، سلامت محیط کار ، پایگاه اقتصادی اجتماعی

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود “بررسی اپیدمیولوژیک وضعیت سلامت اجتماعی نانوایان شهر اصفهان و عوامل مرتبط با آن” از لینک زیر استفاده نمایید.

دانلود فایل