استفاده از شاخص های زیست اقلیمی بیکر و فشار عصبی در ارزیابی آسایش حرارتی در فضای روباز بر اساس داده های هواشناسی مطالعه موردی : سه اقلیم مختلف ایران

توضیحات :

مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران

دوره ۱۶ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۸

نویسندگان : غلام عباس فلاح قالهری ، فهیمه شاکری ، مرضیه عباسی نیا ، محمد جواد قنادزاده ، مهدی اصغری ، رضا تاجیک

چکیده :

زمینه و هدف: عدم وجود آسایش حرارتی در محیط های روباز می تواند سبب بروز اختلالات و بیماری ها، تاثیر منفی بر بهره وری و عملکرد و حتی از عواملی ست که می تواند سبب مرگ و میر گردد. لذا ارزیابی آن با توجه به موارد اشاره شده اهمیت دارد. آسایش حرارتی از طریق شاخص های تئوری و تجربی زیادی محاسبه می گردد. لذا در این مطالعه از دو شاخص اقلیمی بیکر و فشار عصبی برای ارریابی میزان آسایش و عدم آسایش در سه اقلیم مختلف ایران استفاده شده است.

روش بررسی: در این مطالعه، ارزیابی آسایش حرارتی در سه اقلیم مختلف ایران بر اساس طبقه بندی اقلیمی کوپن شامل اقلیم نیمه خشک و سرد (شهر اراک)، ناحیه اقلیمی مرطوب جنب حاره ای (شهر ساری) و ناحیه اقلیمی گرم و خشک (شهر بندرعباس) با استفاده از دو شاخص آسایش زیست اقلیمی بیکر و فشار عصبی انجام شد. برای محاسبه شاخص های اشاره شده از داده های هواشناسی اخذ شده از سازمان هواشناسی کل کشور بصورت روزانه شامل درجه حرارت، رطوبت نسبی و سرعت جریان هوا بین سال های ۲۰۱۴ -۲۰۰۰ استفاده گردید. سپس میانگین پارامترهای اشاره شده بصورت روزانه طی ۱۵ سال مورد محاسبه قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزارهای اکسل و SPSS ویرایش ۲۲ انجام و از آزمون های آماری توصیفی و رگرسیون خطی استفاده گردید.

یافته ها: میانگین شاخص بیکر در شهر  اراک ۳/۶±۷۶/۱۵، ساری ۲/۵±۷۳/۱۳ و بندرعباس۵/۵±۹۳/۸ میکروکالری بر سانتیمتر مربع بر ثانیه بدست آمد. مطابق نتایج بدست آمده از این شاخص،  هر سه اقلیم مورد بررسی شرایط خنک تا داغ، گرم و شرجی را شامل می شوند. میانگین شاخص فشار عصبی در ماه های با دماهای زیر ۲۰ درجه سانتی گراد در شهر اراک برابر با ۸/۱۴۳±۶۷۲ ، در شهر ساری ۶/۱۱۵±۶۰۵ و در شهر بندرعباس برابر ۷/۴۶±۵۶۷ کیلوکالری بر ساعت بر متر مربع و در ماه های با دمای بالای ۲۰ درجه سانتی گراد بترتیب برابر با ۵/۲±۳۷/۰، ۹/۴±۴۲/۵ و ۷±۶۴/۱۱ بود. تفسیر این شاخص نشان داد که مناطق مورد مطالعه دارای شرایط اقلیمی سرد (اراک) تا شرایط عدم آسایش کامل (بندرعباس) را در بر می گیرند. همچنین بین دو شاخص مورد مطالعه همبستگی بسیار بالایی در سه اقلیم مختلف مشاهده گردید (۰/۹<R^۲).

نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص های آسایش مورد استفاده، توانایی آشکارسازی دوره های آسایشی و عدم آسایش را در سه اقلیم مختلف کشور را دارند و با وجود تفاوت های جزیی، نمودهای نسبتاً همگونی از اقلیم آسایشی شهرهای مورد بررسی را ارایه می دهند. بررسی ها نشان داد که مناطق مورد مطالعه در طول سال با داشتن تنوع بیوکلیمایی، از شرایط داغ تا بسیار خنکی برخوردار هستند. در مورد مزیت استفاده از این شاخص ها باید اشاره نمود که می توان از داده های اندازه گیری شده توسط سازمان های هواشناسی برای پیش بینی و اعلام به موقع وضعیت استرس های گرمایی و سرمایی و آسایش حرارتی در مناطق مختلف استفاده نمود.

واژه‌های کلیدی : آسایش حرارتی ، شاخص زیست اقلیمی بیکر ، شاخص فشار عصبی ، محیط های روباز ، طبقه بندی اقلیمی

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >> 

دانلود فایل