علی عامری سیاهویی با اشاره به روند تخریب جنگل ها در ایران به عنوان یکی از معضلات فراروی کشور گفت: تنها هفت درصد از سطح کشور، جنگل است و در حقیقت، سرانه جنگل به ازای هر ایرانی تنها ۰.۲ است، در حالی که در کشورهای همسایه مانند روسیه ۴۷ درصد سطح این کشور و در برزیل ۵۵ درصد سطح آن جنگل است.
عامری با اشاره به این که در هر ثانیه ۳۶۰ متر و در هر پنج سال یک میلیون هکتار جنگل در ایران حال از بین رفتن است، گفت: پیش بینی ها نشان می دهد که اگر روال تخریب جنگل های ایران به همین شکل پیش رود، در ۴۰ تا ۶۰ سال آینده جنگل های ایران به صفر خواهد رسید.
افزایش ۱.۵ درجه ای دمای زمین در ایران و تاثیرات محیط زیستی آن
وی با اشاره به بحث تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر محیط زیست گفت: بر اساس آمار منتشر شده در ۵۰ سال اخیر دمای کل زمین ۸۵/۰ سانتی گراد افزایش یافته است، اما دمای زمین در ایران در این چند سال ۱.۵ درجه افزایش یافته است.
عامری افزایش ۱.۵ درجه ای دمای زمین ایران را زنگ خطر بسیار جدی برای بخش محیط زیست عنوان کرد و گفت: به ازای یک درجه افزایش دما نیاز آبی ۱۷ درصد افزایش پیدا می کند.
چالش های زیست محیطی ناشی از افزایش ۱.۵ درجه دمای زمین در ایران
تغییر در جوامع گیاهی، ترکیب فلور گیاهی و فون جانوری
وی خاطرنشان کرد: تغییر در جوامع گیاهی، ترکیب فلور گیاهی و فون جانوری که تاثیر مستقیمی بر تنوع زیستی ما دارند، از تبعات افزایش دما خواهد بود.
معاون بیولوژیک سازمان حفظ نباتات تاکید کرد: اگر تاثیر این گرمایش و تغییرات اکولوژیکی بر تنوع زیستی کشور جدی گرفته نشود، در آینده چالش های جدی در حوزه تنوع زیستی، کشاورزی پایدار و محیط زیست پایدار خواهیم داشت.
کاهش رطوبت سطحی خاک
عامری کاهش رطوبت سطحی خاک را نیز یک معضل اساسی توصیف کرد و گفت: تغییر تیپولوژی و ساختار گیاهان جنگلی یک مشکل اساسی خواهد بود و در آینده نیز تغییر سطح آب خلیج فارس، دریای عمان می تواند تهدیدآمیز باشد.
انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیکی کشور
وی انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشور را تهدید مهم دیگری خواند و وجود یک گونه موجود زنده در طبیعت را حاصل میلیون ها سال زمان و صرف انرژی توصیف کرد و گفت: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین زنگ خطری مهمی برای انقراض بسیاری از ذخایر ژنتیکی کشور در آینده است که باید برای آن فکر شود .
پیش بینی افزایش ۲.۵ تا ۴.۱ درجه ای دمای هوای ایران
عامری با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون رسمی تغییرات آب و هوایی (پروتوکل کیوتو) و کنوانسیون استکهلم گفت: به طور متوسط سالانه هفت میلیون تن دی اکسید کربن وارد محیط زیست می شود که اگر این روند به همین صورت پیش رود، در آینده دمای ایران ۲.۵ تا ۴.۱ درجه افزایش می یابد.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود اگر اقدامی در مورد تعهدات ایران به پروتوکل کیوتو صورت نگیرد، افزایش دمای ۱.۵ درجه ای ما به ۴.۱ درجه سانتی گراد می رسد. همچنین اگر بحث گازهای گلخانه ای و ورود هفت میلیون تن گاز دی اکسید کربن به جو مدیریت نشود، میزان بارندگی ما ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش می یابد که خود یک فاجعه زیست محیطی را قطعا به دنبال خواهد داشت.
هیات نظارت بر سموم، متولی ممنوعیت مصرف و تعلیق آفت کش ها در ایران
عامری در بخش دیگری از این گفت و گو درخصوص وضعیت مصرف و سامان دهی آفت کش ها و سموم کشاورزی در ایران، یادآور شد: همانطور که می دانید در ایران مرجع ثبت، ممنوعیت مصرف، تعلیق آفت کش ها تنها سازمان حفظ نباتات نیست، بلکه کمیسیونی به نام هیات نظارت بر سموم متشکل از سازمان حفظ نباتات کشور، وزارت کشاوری، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان پزشکی قانونی، سازمان دام پزشکی، دانشگاه های علوم پزشکی و موسسه ملی استاندارد است که در مورد آفت کش ها تصمیم می گیرد.
سرانه مصرف آفت کش ها در ایران ۳۰۰ گرم کمتر از نرم جهانی است
وی با اشاره به این که براساس نظر هیات نظارت بر سموم، تا امروز ۳۱۷ آفت کش در ایران اجازه مصرف دارند، گفت: مقایسه وضعیت آفت کش ها در ایران با جهان نشان می دهد که سرانه مصرف آفت کش ها در ایران به طور متوسط ۵۶۰ گرم تا ۷۰۰ گرم در هر هکتار است، اما این میزان در جهان حدود هزار گرم در هکتار است یعنی به طور متوسط سرانه مصرف آفت کش ها در ایران ۳۰۰ گرم کمتر از نرم جهانی است.
عامری با اشاره به این که کل زمین زیر سطح کشت در ایران ۱۶ میلیون هکتار است، گفت: ایران ۱.۱ درصد کل جمعیت جهان را دارد و یک درصد کل محصولات کشاورزی جهان در کشورمان به عمل می آید، اما حدود ۰.۶ درصد سموم جهان در ایران مصرف می شود که حدود ۳۰۰ گرم کمتر از نرم جهان است.
معاون بیولوژیک سازمان حفظ نباتات با اشاره به تازه ترین بررسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بر اساس این بررسی، میزان حد غیر مجاز مصرف آفت کش ها در ایران کمتر از ۰.۵ درصد است که نشان می دهد ۹۵ درصد محصولات کشاورزی ما سالم است و بدون دغدغه می توان آنها را مصرف کرد.
برنامه های وزارت جهاد کشاورزی برای سامان دهی و کاهش مصرف آفت کش ها
عامری با بیان این که وزارت جهاد کشاورزی برای سامان دهی و کاهش مصرف آفت کش ها سه برنامه را پیگیری کرده است، گفت: جایگزینی سموم پر خطر با سموم کم خطر، کم مصرف، انتخابی و زیست سازگار ، توسعه روش کنترل های بیولوژیکی و غیر شیمیایی و کاربرد اصولی آفت کش ها در قالب مدیریت کنترل تلفیقی، سه برنامه ای است که این وزارت خانه پیگیری کرده است.
حذف ۱۱۳ سم از چرخه سموم مجاز ایران
وی با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون روتردام که ماموریت آن اعلام محدودیت و ممنوعیت مصرف آفت کش ها و مواد شیمیایی است، و نیز عضویت ایران در کنوانسیون استکهلم گفت با توجه به تعهدات ایران به این دو کنوانسیون، بسیاری از سمومی که در این دو کنوانسیون حذف شدند، با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران بوده است.
معاون بیولوژیک سازمان حفظ نباتات گفت: از سال ۷۳- ۷۴ تا امروز ۱۱۳ سم از چرخه سموم مجاز ایران حدف شده اند و در ۲۰ سال گذشته به طور متوسط هر سال پنج تا شش سم از چرخه خارج شدند که با سموم کم خطر، کم مصرف و سازگار با محیط زیست و انتخابی جایگزین شدند.
عامری خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۷۵ در ترکیب سموم ایران، ۲۹ درصد سموم پرخطر بودند، ۵۰ درصد سموم با خطر متوسط بودند و ۲۱ درصد سموم کم خطر بودن،د اما در سال ۹۴ سموم پرخطر به هشت درصد، سموم با خطر متوسط ۲۷ درصد و سموم با خطر پایین به ۶۵ درصد رسیده است که آنها نیز در برنامه حذف و تعلیق قرار دارند.
وی ادامه داد: امروز ۱۱۳ سم پرخطر از چرخه سموم مجاز ایران خارج شدند و با حشره کش ها و افت های کش های نسل جدید جایگزین شدند.
به گفته عامری، در سازمان حفظ نباتات در مجموعه جهاد کشاورزی سم به عنوان آخرین راه حل توصیه شده است یعنی زمانی که هیچ راه حل دیگری جواب ندهد به سم متوسل می شویم.
۲۵ درصد کل محصولات کشاورزی ایران تحت برنامه IPM قرار دارند
معاون بیولوژیک سازمان حفظ نباتات گفت: بر اساس تکالیف برنامه پنجم، ۲۵ درصد کل محصولات کشاورزی تحت برنامه IPM (یعنی استفاده از روش های زراعی ، مکانیکی، بیولوژیک و در آخر در صورت اجبار استفاده از روش های شیمیایی) قرار گرفته اند.
عامری یکی از برنامه های جدی سازمان حفظ نباتات کشور را بحث جایگزینی روش های بیولوژیک و غیر شیمیایی مانند استفاده از پاراتیئوزوئیدها عنوان کرد و گفت: تا امروز ۱۸ عامل بیولوژیک شامل شکارگرها و پاراتیئوزوئیدها در محصول زراعی در حال استفاده است که برخی از آنها وارداتی هستند و امروز به صورت هفتگی از هلند وارد ایران می شوند.
وی ادامه داد: در سال گذشته این عوامل در ۲۲۰ هزار هکتار از مزارع و باغ ها رها شدند.
عامری خاطرنشان کرد: بخش عمده آفت کش ها میکروبی هستند که در حال جایگزینی هستند و تا امروز در ایران پنج آفت کش میکروبی و کاملا بی خطر ثبت شده است که در حال مصرف هستند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه بخش دیگری از حشره کش های که پایه گیاهی هستند، گفت: اکنون ۲۸ ترکیب غیر شیمیایی در حال سپری کردن مراحل ثبت هستند که جایگزین سموم شیمیایی می شوند.
مدیریت ۵۳۰ هکتار از مزارع کشور با روش های کنترل بیولوژیک
عامری با اشاره به اینکه در سال گذشته ۵۳۰ هکتار از مزارع و باغ های کشور با روش های کنترل بیولوژیک و غیر شیمیایی مدیریت شده اند، گفت: اولویت استراتژی ما برای آینده محدودیت کاربرد آفت کش ها در محصولات تازه خوری مانند خیار، گوجه فرنگی و غیره و گسترش مبازره بیولوژیک در اکوسیستم های حساس مانند روستاهای نزدیک به دریاچه ها و رودخانه ها، و مناطق نزدیک به شهرها است. (ایرنا)
