محاسبات آهنگ دز ناشی از پرتوزایی طبیعی موجود در سنگ‌های گرانیتی ساختمانی در ایران

همۀ مواد ساختمانی دارای مقادیر مختلفی از مواد پرتو زای طبیعی هستند. مواد به‌ دست‌ آمده از سنگ و خاک، عموماً حاوی رادیو نوکلیدهای اورانیوم (اورانیوم-۲۳۸)، توریم (توریم-۲۳۲) و هستۀ پرتو زای طبیعی پتاسیم-۴۰ می‌باشند. پرتو گیری از مواد ساختمانی به دو دستۀ پرتو گیری خارجی و داخلی تقسیم می‌شود. پرتوگیری خارجی در اثر تابش مستقیم پرتوهای گاما از رادیو نوکلیدهای طبیعی موجود در این مواد بوده و پرتو گیری داخلی ناشی از استنشاق گاز رادن (رادن-۲۲۲ و رادن-۲۲۰) و محصولات واپاشی نیمه‌ عمر کوتاه آن‌هاست که محصول واپاشی اورانیوم و توریم در این مواد هستند. در این مطالعه، پرتو گیری خارجی ناشی از تابش مستقیم پرتوهای گاما از سنگ‌های گرانیت استفاده‌شده در ساختمان‌ها در ایران، مورد بررسی قرار گرفته و آهنگ دز جذبی و دز مؤثر سالیانۀ حاصل از آن، در نمونه‌های تحت بررسی محاسبه و ارائه شده است. آهنگ دز جذبی به‌ دست‌ آمده، به‌جز مورد نمونۀ شمارۀ ۲، بیش از متوسط پرتوزایی طبیعی جهانی، یعنی۶۰ نانوگری در ساعت است. با رجوع به معیارهای دز توصیه‌شده در گزارش سال ۱۹۹۹، اتحادیۀ اروپا در خصوص اصول حفاظت پرتوی پرتوزایی طبیعی مواد ساختمانی برای مواد استفاده‌شده در سطح، همۀ نمونه‌ها زیر حد دز معاف ۳/۰ میلی سیورت در سال هستند.