بررسی همبستگی اختلالات اسکلتی عضلانی با شاخص توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار

فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران

دوره ۴ – شماره ۴ – سال ۱۳۹۵

نویسندگان : سید سجاد عطائی ، پیام حیدری ، سکینه ورمزیار

چکیده :

مقدمه: از جمله عوامل خطر مؤثر در بروز ناراحتی‌های اسکلتی-عضلانی می‌توان به وزن زیاد بار یا فاکتورهای شغلی و فردی متفاوت اشاره کرد. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان آشپزخانه می‌باشد.

روش‌ کار: این مطالعه تحلیلی-مقطعی به‌ صورت سرشماری (۶۰ =n ) در بین کارکنان شاغل در آشپزخانه بیمارستان‌های آموزشی شهر قزوین در سال ۱۳۹۵ انجام شد. داده‌ها توسط پرسشنامه‌های شیوع درد، شاخص توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار صورت گرفت. داده‌ها با آزمون‌های رگرسیون تک و چندگانه و توسط نرم-افزار ۲۰ SPSS تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: بیشترین میزان شیوع در ناحیه کمر (%۷۸.۳) گزارش شد. %۶۱.۷ از کارکنان در سطح خوب شاخص توانایی انجام کار و %۵۸.۳ ایستگاه‌ها از نظر جابجایی بار در شرایط ناایمن قرار داشتند. شرایط غیرمجاز حمل بار به تنهایی حدود ۷ برابر، شیوع گردن و شانه‌ درد و ۵ برابر شیوع کمردرد را افزایش می‌دهد و در تعامل با سایر ریسک فاکتورها شیوع گردن ۲۵ برابر و شیوع شانه ۲۸ برابر افزایش می‌یابد. افراد با سطح توانایی خوب نسبت به افراد با سطح توانایی عالی، ۹ برابر بیشتر در معرض شیوع کمردرد قرار دارند.

نتیجه‌گیری: ریسک فاکتورهایی نظیر شاخص توده بدنی، توانایی انجام کار و حد مجاز بلند کردن بار می‌توانند بر شیوع ناراحتی اسکلتی-عضلانی تاثیرگذار باشند لذا انتخاب افراد با سطح توانایی خوب و عالی و رعایت حد مجاز بلند کردن بار از جمله روش‌های مؤثر در افزایش بهره‌وری و کاهش شیوع اختلالات در کارکنان آشپزخانه می‌باشد.

واژه‌های کلیدی : اختلالات اسکلتی-عضلانی ، شاخص توانایی انجام کار ، حد مجاز بلند کردن بار