استفاده از مدل ریاضی غیر پارامتریک به منظور بهینه­ سازی میزان انرژی مصرفی و انتشار گازهای گلخانه ای در کشت گندم آبی

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۸ ، (ویژه نامه شماره ۲) ، پاییز ۱۳۹۵

نویسندگان: مرتضی تاکی ، یحیی عجب شیرچی ، احمد قبادی فر

چکیده:

زمینه و هدف : امروزه مصرف بیرویه انرژی در بخش کشاورزی علاوه بر افزایش قیمت تمام شده محصولات ، باعث ایجاد آلودگی های زیست محیطی فروانی شده است . هدف از تحقیق حاضر استفاده از روش غیر پارامتریک تحلیل پوششی داده ها به منظور بررسی میزان کارایی انرژی و همچنین انتشار گازهای گلخانه ای از مزارع گندم آبی دشت سیلاخور استان لرستان بود.

روش بررسی: داده ها از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه حضوری با ۱۵۰ کشاورز گندم کار این دشت به دست آمد.

یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مصرف انرژی در سطوح ۰/۱ تا ۲ هکتار، ۲/۱ تا ۵ هکتار و ۵ هکتار به بالا به ترتیب ۲۲۱۳۴، ۲۴۱۲۸ و ۲۵۰۷۸ مگا ژول بر هکتار بوده و نهاده بذر، کود و سموم مصرفی در هر سه سطح بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص میدهد. نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده ها نشان داد که کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس در سطح ۵ هکتار به بالا به ترتیب با مقادیر ۸۸، ۹۳ و۹۴ درصد از مقادیر مشابه در سایر سطوح بیشتر است . نسبت انرژی صرفه – جویی شده در هر سه سطح به ترتیب برابر ۶/۸۳، ۸/۱۱ و ۶/۵۴ درصد محاسبه شد.

نتیجه گیری: با به کارگیری نتایج حاصل از این روش میتوان در سطوح فوق به ترتیب حدود ۱۵۱۲، ۱۹۵۷ و ۱۶۴۰ مگا ژول بر هکتار انرژی صرفه جویی کرد. نتایج حاصل از بررسی گازهای گلخانه ای در این کشت نشان داد که در سه سطح ، نهاده سوخت دیزل بیشترین سهم در میزان آلاینده های زیست محیطی را دارد. بهینه سازی انرژی مصرفی در سطوح فوق در کل میتواند ۶۵۱۶/۶۷ کیلوگرم معادل گاز CO۲ از میزان آلاینده های حاصل از تولید این محصول را بکاهد.

واژه های کلیدی: تحلیل پوششی داده ­ها ، کارایی مقیاس ، گندم آبی ، واحدهای ناکارا ، گازهای گلخانه ­ای

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>