طراحی پرسشنامه خود اظهاری خستگی رانندگان اتوبوس بین‌ شهری

مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها

دوره ۴ – شماره ۲ – سال ۱۳۹۵

نویسندگان : شیرازه ارقامی , سارا بهرامی نیا , فرزانه شریفی

چکیده :

سابقه و هدف: سیستم اتوبوس‌رانی بین‌ شهری یکی از گسترده‌ترین شبکه‌‌های جابه‌جایی مسافران است. رانندگان این سیستم در معرض خستگی‌‌های ذهنی و جسمی قرار دارند که عامل بسیاری از حوادث رانندگی است. در میان ابزار‌‌های سنجش خستگی، پرسشنامه به دلیل مشارکت مستقیم راننده و راحتی تحلیل یافته‌‌ها از اهمیتی ویژه برخوردار است. هدف مطالعه حاضر طراحی پرسشنامه خود اظهاری خستگی رانندگان اتوبوس بین‌ شهری است.

روش بررسی: مطالعه از نوع طراحی و روان‌سنجی پرسشنامه بود که  نخست با ۳۰ راننده اتوبوس بین‌ شهری مصاحبه شد. مصاحبه‌ها تا زمان اشباع داده‌‌ها ادامه یافت. با توجه به آنالیز مصاحبه‌ها، گویه‌های اولیه استخراج شدند. پس از تأیید روایی صوری گویه‌ ها، برای بررسی روایی محتوا از مدل لوشی استفاده شد. پذیرش گویه‌ها بر مبنای کسب نمره دست‌کم ۰.۹۹ برای نسبت روایی محتوا و ۰.۷۵ برای شاخص روایی محتوایی صورت گرفت. پایایی گویه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و معیار پذیرش ۰.۷۵ بررسی شد. کلیه تجزیه‌ و تحلیل‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ انجام شد.

یافته‌ها: مصاحبه با رانندگان، فهرستی دربردارنده ۲۸ گویه پدید آورد. نتایج نشان داد همه گویه‌ها از روایی صوری برخوردار بوده، ولی ضرورت استفاده از هفت گویه کمتر از ۰/۹۹بود که موجب حذف آن‌ها شد و پرسشنامه دارای ۲۱ گویه شد. کلیه ۲۱ گویه باقی‌مانده از سادگی، روشنی و ارتباط کافی (۰.۷۵=CVI و ۰/۹۹ = CVR) برخوردار بودند. پایایی پرسشنامه نهایی نیز تأیید شد (۰.۹۳=α).نتیجه‌گیری: پرسشنامه طراحی‌شده می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مفید در بررسی خستگی در رانندگان اتوبوس‌های بین‌ شهری مورد استفاده قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی : خستگی ، رانندگان اتوبوس بین‌ شهری ، پرسشنامه ، روایی ، پایایی

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>