نشست تخصصی «تغییر اقلیم و سرمایه اجتماعی از دیدگاه جامعهشناختی» از سری نشستهای ویژه تغییر اقلیم در روز شنبه ۹ تیرماه ۱۴۰۳ توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی و با حضور بیش از ۲۰۰ نفر از علاقهمندان و متخصصین به این حوزه به صورت حضوری و برخط برگزار شد.
شصتویکمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی در حوزه مدیریت بحران با موضوع « تغییر اقلیم و سرمایه اجتماعی از دیدگاه جامعهشناختی» از سری نشستهای ویژه تغییر اقلیم در روز شنبه ۹ تیرماه ۱۴۰۳ توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار شد.
این نشست با سخنرانی دکتر علیرضا حسنزاده رئیس پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و دکتر میثم مهدیار عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار گردید.
علیرضا حسنزاده رئیس پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ابتدا با اشاره به مفاهیم زیست فاجعه و پاسخ فعال (پیش از بحران) و غیرفعال (پس از بحران)، دوران پیشامدرن و مدرنیته را در ایران مورد بررسی قرار داد و انکار سنت، فراموشی دانش بومی و اسطورهزدایی را مبتنی بر ایدئولوژی مدرنیته دانست.
وی با اشاره به الگوهای غلط توسعه و آسیب به محیط زیست از جمله تجاوز به بستر و حریم رودخانهها، ترکیب رخداد مخاطرات، فراموشی دانش بومی و مدیریت ناکارآمد را در آسیب به اعتماد اجتماعی مؤثر دانسته و رفتن از سمت پاسخ غیرفعال به سمت فعال را در موفقیت مدیریت مخاطرات از جمله موضوعات مرتبط با تغییر اقلیم ضروری دانست.
بیشتر بخوانید
پیامدهای منفی تغییر اقلیم در ایران برای سلامت
در پایان رئیس پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه بحرانهای اجتماعی بهشدت بر سرمایه اجتماعی اثرگذار است، تأکید نمود که تغییر الگوی توسعه دولتها بر مبنای مدیریت پیش از فاجعه ضروری است و موضوعات محیط زیستی شدن فقر، بهرهکشی حداکثری و بیتوجهی به محیط زیست نیازمند توجه بیشازپیش است.
میثم مهدیار جامعهشناس و عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی، یکی از موضوعات مرتبط با تغییر اقلیم را توسعه دانسته و بر اهمیت توجه به توسعه پایدار تأکید کرد و توسعه پایدار را از دو دیدگاه موردبررسی قرار داد. ابتدا با اشاره به گفتمان استبداد ایرانی، اقلیم و ویژگیهای محیطی ایران را مانع توسعه و محدودیتهای طبیعی ایران را مانع از شکلگیری شهر، تجارت و مالکیت خصوصی میداند. در این دیدگاه فرهنگ ایرانی ذیل استبدادزدگی تفسیر شده و ضمن ایجاد شکاف تاریخی بین دولت و ملت و منع خلاقیت و رشد، لاجرم پیادهسازی اقدامات اروپایی رخ داده که به دلیل عدم تطابق آن با اقلیم و ویژگیهای محیطی ایران، بحرانهای محیط زیستی را در پی داشته است.
جامعهشناس و عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی در بیان دیدگاه دوم از مفهوم توسعه پایدار، گفتمان زیستبومگرایی را مطرح نمود و اشاره کرد که در این مفهوم محدودیتهای محیطی از قبیل اقلیم ایران موجب گردیده تا خلاقیت ایرانی رشد کرده و فرصتهای جدیدی را رقم بزند. ایشان یکی از این خلاقیتها را نگاه جمعگرایانه ایرانی دانسته که موجب تابآوری جامعه در مقابل محدودیتها و همچنین حوادث و سوانح شده است. ایشان نگاه به کار بهعنوان ارزش، نگاه مراقبتی به محیط زیست و ایجاد عقلانیت بومی مبتنی بر تجربه را ناشی از خلاقیت ایرانی در برابر محدودیتها دانست و در پایان نگاه فنّاوری گرایانه در ایران را یکی از عوامل ناپایداری دانسته و بازتولید دانش بومی و تجاریسازی آنها را توصیه کرد.
انتهای پیام/
