مکان یابی مناسب ترین محل دفن زباله های جامد شهر یاسوج با روش تحلیل چند معیاره

زمینه و هدف: در اکثر مسائل تصمیم­ گیری چند معیاره گزینه ه­ای که از نظر تمام معیارهای ارزیابی مناسب­ ترین باشد، وجود ندارد. در روش­های ارزیابی فعلی پس از تلفیق معیارها و تعیین بهترین گزینه، کاستی­ ها و برتری­های این گزینه ناملموس باقی می ­ماند. هدف از این پژوهش ارائه روشی ساده برای تصمیم­ گیری در چنین موقعیت­ هایی است.

روش بررسی: روش پیشنهادی برای تعیین مکان مناسب خاکچال دفن زباله جامد شهر یاسوج، به کار رفت. در نخستین گام با اعمال معیارهای محدود کننده بر پایه قوانین سازمان حفاظت محیط­ زیست ایران، اراضی نامناسب حذف شدند. در گام بعد گزینه ­های مناسب برای مکان خاکچال در سه هدف مجزای زیست­ محیطی، اجتماعی­ و اقتصادی به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی وزن­دهی و اولویت ­بندی شدند.

یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که گزینه برتر با در نظر داشتن سه هدف مکان­یابی به صورت مجزا، با حالتی که در آن تمام معیارها در یک سلسله مراتب در نظر گرفته می­شوند، متفاوت است. بر پایه نتایج کلی در یک سلسله مراتب، بهترین گزینه برای خاکچال شهر یاسوج گزینه ۲ است که در اهداف زیست­ محیطی و اجتماعی بالاترین اولویت را نسبت به سایرین داشت. لیکن مقبولیت این گزینه از نظر اقتصادی برای اولیای امور شهر یاسوج دور از انتظار بود. در مقابل، گزینه ۱ هر چند که در اهداف جزئی محیط­ زیستی و اجتماعی اولویت دوم را نسبت به گزینه ۲ داشت، لیکن از نظر اقتصادی نسبت به سایر گزینه ­ها بیشترین ارجحیت را دارد.

نتیجه گیری: به نظر می­رسد در مسائل ارزیابی به کمک تصمیم ­گیری چند معیاره مانند مکانیابی خاکچال دفن زباله، توجه به اهداف جزئی می­تواند تصمیم­ گیرندگان را به نتایج کاربردی­تر رهنمون سازد.