نشست آنلاین «بازخوانی حادثه آتشسوزی ساختمان پلاسکو» به همت پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز چهارشنبه مورخ ۲۹ دیماه سال ۱۴۰۰ با حضور بالغ بر ۲۵۰ نفر از مسئولان، اساتید و علاقمندان به این حوزه به صورت برخط برگزار شد.
نوزدهمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی در حوزه مدیریت بحران به مناسبت پنجمین سالروز حادثه پلاسکو با عنوان «بازخوانی حادثه آتشسوزی ساختمان پلاسکو» به همت پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز چهارشنبه مورخ ۲۹ دیماه ۱۴۰۰ از ساعت ۱۴:۰۰ الی ۱۵:۳۰ با حضور بالغ بر ۲۵۰ نفر از مسئولان، اساتید و علاقمندان به این حوزه برگزار شد.
در این نشست که به صورت برخط برگزار شد، حمیدرضا اسکاش معاون برنامهریزی و آموزشهای تخصصی سازمان امداد و نجات کشور و سعید بختیاری رئیس بخش مهندسی آتش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به ارائه بحث پرداختند.
حمیدرضا اسکاش گزارش تحلیلی سانحه آتشسوزی ساختمان پلاسکو را تشریح نمود
حمیدرضا اسکاش اهم چالشهای آتشنشانان در حادثه پلاسکو را بسته بودن درب و پنجرهها، خراب بودن پمپ تاسیسات و عمل نکردن Fire Boxها، وجود انبار پوشاک در بالای سقف های کاذب، عدم دسترسی به اضلاع شمالی، شرقی و غربی برج، رفتار نادرست مردم و کسبه و وجود تنها یک راه پله برشمرد.
در این نشست که بهصورت برخط برگزار گردید، حمیدرضا اسکاش معاون برنامهریزی و آموزشهای تخصصی سازمان امداد و نجات کشور گزارشی را با عنوان «گزارش تحلیلی سانحه آتشسوزی ساختمان پلاسکو (Plasco after action report)» ارائه نمود.
اسکاش ابتدا انواع گزارش در سوانح که شامل flash report, initial report, interim report, final report را برشمرد، به زعم ایشان گزارش پساکنش یا همان AAR با برنامهریزی و تجهیز تیم شروع میشود و با مشاهده و ضبط به صورت تصاویر و صوت و نوشتار و مصاحبه با افراد کلیدی ادامه مییابد که نهایتا با تحلیل عمیق افراد متخصص به گزارش برنامههای ارتقا ختم میشود که ثمره آن بهبود عملکرد فعالیتها و عملکردها در موقعیتهای مشابه آینده است، به بیان دیگر جنس درسآموخته دانش است ولی پایه و اساس آن تجاری عملیاتی است.
وی ادامه داد: به طور کلی هنگامی که رخدادی اتفاق میافتد، عملیات پاسخ براساس منابع انجام میشود و نتایجی دارد. ایشان خاطرنشان کرد در گزارش بلافاصله بعد از عملیات (hot wash) باید اطلاعات جمعبندی شده و پاسخ به سانحه ارزیابی اولیه شود چون اگر افراد کلیدی به سرعت جمع نشوند و جلسه بارش افکار در مورد این که چه کردند و «با چه چالشهایی مواجه شدند» و «چگونه آن چالشها را حل کردند» و «راهحلهای پیشنهادیشان برای چالشها چیست» برگزار نشود و افراد کلیدی از حادثه فاصله بگیرند، درگیر مسائل روزمره شده و به جای گفتن حقیقت پاسخهای غیرواقعی به پرسشها میدهند.
وی گفت: در نهایت با استفاده از این اطلاعات و با تجزیه و تحلیل ظرفیتهای بهکارگیری شده در پاسخ به سانحه توسط افرادی که دانش و تجربه کافی در آن زمینه دارند و در عین حال بیطرف هستند، نقاط ضعف و درسآموختهها و برنامه بهبود و ارتقا بدست میآیند.
اسکاش در ادامه به شرح جزئیات آتشسوزی ساختمان پلاسکو پرداخت و از شروع آتشسوزی در طبقه دهم ساختمان پلاسکو به علت سیم کشی غیر فنی از مهتابی برای یخچال و هیتر در تاریخ سی دی ماه سال ۱۳۹۵، حضور اولین گروه آتشنشانی با درگیر شدن چهار واحد در ساعت ۸، ریزش طبقههای یازده و دوازده در ساعت ۱۰:۵۳ دقیقه و تخلیه حدود ۳۰۰ نفر، ریزش طبقههای سیزده و چهارده و دیواره شمالی در ساعت ۱۱:۰۲ و دستور تخلیه کلی، خروج ۴۴ نفر از ۶۰ نفر افراد باقیمانده توسط اسکلت و بالابرها و ریزش نهایی در ساعت ۱۱:۳۳ دقیقه و شهادت ۱۶ نفر از نیروهای آتشنشان سخن گفت.
ایشان سپس از چهار سوال اصلی در AAR که به ترتیب «چه شد؟»، «چه کردیم؟»، «قرار بود چه کنیم؟» و «در آینده باید چه کنیم؟» نام برد و یکی از اهداف AAR را پرکردن گپ بین سوال سوم و چهارم و مستندسازی را پاسخ به سوالهای اول و دوم دانست و در گزارش پساسانحه اهم چالشهای آتشنشانان را بسته بودن درب و پنجرهها، خراب بودن پمپ تاسیسات و عمل نکردن Fire Boxها، وجود انبار پوشاک در بالای سقف های کاذب، عدم دسترسی به اضلاع شمالی، شرقی و غربی برج، رفتار نادرست مردم و کسبه و وجود تنها یک راه پله برشمرد.
حمیدرضا اسکاش در پایان اهم نکات گزارش پساکنش سانحه پلاسکو را مورد بررسی قرار داد و در این زمینه به مواردی از قبیل از عدم وجود سامانه فرماندهی یکپارچه و وحدت فرماندهی، عدم مدیریت رسانهها و استقاده از عواطف جامعه به جای خرد جمعی، عدم وجود ایمنی در عملیات به عنوان حلقه مفقوده، تشکیل ستاد مدیریت بحران سانحه در رستوران، عدم وجود برنامه و سازماندهی عملیات، عدم تخلیه اضطراری به هنگام، حضور مقامات کشوری و لشکری، عدم بسیج و اعزام منابع براساس ارزیابی، عدم اطلاع از محل تامین تجهیزات اضطراری، عدم آمادگی روحی روانی نیروهای فوریتی، عدم تعیین آمادگاه مناسب، عدم مدیریت تردد در منطقه قرمز و زرد، عدم وجود نقشه ساختمان و زیرساخت ها، سطح بندی اشتباه سانحه در حد بینالمللی، عدم آموزش همگانی مردم، عدم دقت در انتخاب سخنگو و توجیه آن، عدم نظارت و برخورد قضایی با متخلفان اشاره نمود.
بیشتر بخوانید
🎙️سیف کست ۲-۳ – طرح سلامت، ایمنی و محیط زیست | درس آموزی از پلاسکو با رویکرد ایمنی ساختمانهای بلند
اینفوگرافیک / حادثه پلاسکو به روایت آمار
🎥 نشست «بررسی ضوابط فنی و ایمنی حریق در ساختمانهای بلندمرتبه»
سعید بختیاری دستورالعمل ارزیابی و بهسازی حریق ساختمانهای موجود را معرفی نمود
به گفته سعید بختیاری، دلایل گسترش حریق در پلاسکو عدم وجود سیستم مدیریت ایمنی حریق، مشکلات در سیستمهای تاسیسات گرمایش و سرمایش، بار حریق بسیار بالا ناشی از وجود ۵۸۰ مغازه و کارگاه پوشاک، اشکالات طراحی پلکان و عدم طراحی راه خروج اصولی، ارتباط کامل بین فضاها از طریق سقفهای کاذب و پلکان، عدم وجود هر گونه فضابندی و جداسازی اصولی مقاوم در برابر آتش، عدم وجود شبکه بارنده خودکار (اسپرینکلر)، مشکلات فنی لولههای قائم آتشنشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها، وجود تعداد زیادی کپسولهای گاز پیکنیکی در ساختمان بود.
در بخش دوم این نشست که به صورت بر خط برگزار گردید، سعید بختیاری رئیس بخش مهندسی آتش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ارائه خود به «معرفی دستورالعمل ارزیابی و بهسازی حریق ساختمانهای موجود (با نگرشی به حادثه پلاسکو)» پرداخت.
بختیاری در ابتدا ویژگیهای برج پلاسکو مانند سال ساخت، ابعاد، ارتفاع و تعداد واحدهای تجاری را برشمرد و خاطرنشان کرد کاربری ساختمان اغلب متعلق به صنف پوشاک بوده و در طبقه منفی یک صنف ماهیفروشی قرار داشته و بالاترین طبقه نیز ابتدا دارای کاربری رستوران و سلف سرویس بوده ولی بعدا به صنف پوشاک تغییر کاربری داده است.
از نظر ایشان دلایل گسترش حریق در پلاسکو عدم وجود سیستم مدیریت ایمنی حریق، مشکلات در سیستمهای تاسیسات گرمایش و سرمایش، بار حریق بسیار بالا ناشی از وجود ۵۸۰ مغازه و کارگاه پوشاک، اشکالات طراحی پلکان و عدم طراحی راه خروج اصولی، ارتباط کامل بین فضاها از طریق سقفهای کاذب و پلکان، عدم وجود هر گونه فضابندی و جداسازی اصولی مقاوم در برابر آتش، عدم وجود شبکه بارنده خودکار (اسپرینکلر)، مشکلات فنی لولههای قائم آتشنشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها، وجود تعداد زیادی کپسولهای گاز پیکنیکی در ساختمان بود.
در ادامه نشست، بختیاری بر تدوین مقررات ایمنی در برابر آتش برای ساختمانهای موجود، ارزیابی و کاهش خطرپذیری حریق در ساختمانهای مهم، بازنگری و اجرایی کردن مبحث ۲۲، ارائه آموزشهای تخصصی لازم برای شرکتها و نظام مهندسی و بازنگری قانون مدیریت بحران تأکید کرد و اقدامات انجام شده از جمله ابلاغ ویرایش سوم مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، توسعه سریع در حوزه محصولات و فناوری های محافظت در برابر آتش دارای گواهینامه فنی، تدوین چندین آییننامه پشتیبان برای مبحث سوم، تدوین مقررات ارزیابی و بهسازی ساختمانهای موجود از نظر حریق و زلزله را تحسین نمود، سپس از دامنه کاربرد دستورالعملهای مبحث سوم که شامل تغییرات و تعمیرات و بهسازی ساختمانهای موجود است سخن گفت و بیان کرد خود تعمیرات و تغییرات در سه سطح یک تا سه برحسب درصد طبقهبندی میشود و سطح یک شامل تعویض یا پوشاندن مصالح، عناصر، تجهیزات و ماندافزارهای (مبلمان ثابت) موجود با استفاده از مصالح، عناصر، تجهیزات و ماندافزارهای جدید و سطح دو شامل پیکرهبندی مجدد در فضا، اضافه نمودن یا برداشتن درها و پنجرهها یا نصب هر گونه تجهیزات اضافی جدید و سطح سه بیش از ۵۰ درصد مساحت سطح کلی ساختمان را در بر میگیرد.
از دید ایشان مراحل ارزیابی خطرپذیری ساختمان به ترتیب عبارتند از شناسایی و کسب اطلاعات ساختمان، شناسایی خطرات حریق و راههای حذف یا کنترل آنها، ارزیابی تدابیر محافظت در برابر آتش و امتیازدهی، ارزیابی مدیریت ایمنی حریق، ارزیابی کیفی احتمال خطر حریق و پیامدهای ناشی از آن به صورت مستقل، تعیین سطح ایمنی در ساختمان، ارائه برنامه عملیاتی، ارزیابی مجدد، تائید و گواهینامه ایمنی حریق ساختمان، دستورالعمل مدیریت ایمنی حریق و تعمیر و نگهداری، بازبینی سالیانه.
به گفته سعید بختیاری، احتمال حریق میتواند کم، متوسط و زیاد باشد، دو شاخص امتیازدهی تدابیر محافظت در برابر آتش و ایمنی راه های خروج است، اصول امتیازدهی براساس درجه اهمیت ساختمان است، عواقب و آسیبهای احتمالی ممکن است اندک، متوسط یا شدید باشد، برنامه عملیاتی ترکیبی از اقدامات فیزیکی و مدیریتی به صورت فوری، کوتاه مدت و بلند مدت است، دامنه کاربرد ساختمان موجود به این شکل است که ساختمانهایی که قبل از ویرایش ۱۳۹۵مبحث سوم مقررات ملی ساختمان طراحی و ساخته شدهاند، به صورت اختیاری و در صورت مقتضی گواهینامه ایمنی در برابر آتش از نهاد قانونی مسئول صدور گواهینامه فنی ساختمان دریافت میکنند، آن دسته از ساختمانهای عمومی (با توجه به درجه اهمیت ساختمان) که بر اساس بند (ض) قانون مدیریت بحران، یا بخشنامههای دولت، وزارت راه و شهرسازی، شورای شهر یا سایر نهادهای حاکمیتی قانونی، ملزم به بهسازی از نظر ایمنی در برابر آتش هستند، ساختمانهای دولتی که بر اساس قانون یا بخشنامههای دولت موظف به بهسازی از نظر ایمنی در برابر آتش شوند و ساختمانهای شخصی، بر اساس سایر قوانین مانند قانون تملک آپارتمانها، در هر زمانی که بهسازی از نظر ایمنی در برابر آتش بر اساس اسناد قانونی برای آنها الزامی شده باشد.
در پایان این نشست آنلاین، ایشان به موضوع تدوین استانداردهای ملی در زمینه آزمونهای آتش با حفظ یکپارچگی پرداخت.
در انتهای نشست نیز، فرصتی برای طرح پرسش و پاسخ از سوی شرکتکنندگان اختصاص داده شد که طی آن، پیرامون مباحث مطرحشده بحث و تبادل نظر شکل گرفت.
قابل ذکر است به شرکتکنندگانی که حداقل نیمی از نشست را در این وبینار حضور داشتهاند، گواهی حضور اعطا خواهد شد. گواهیهای این نشست بهصورت الکترونیک صادر و به آدرس ایمیل شرکتکنندگان ارسال خواهد شد.
انتهای پیام/
