مروری بر مطالعات کیفیت هوای آزاد و اثرات آن بر سلامت در ایران

توضیحات :

فصلنامه سلامت و محیط زیست

دوره ۱۲ – شماره ۱ – سال ۱۳۹۸

نویسندگان : کاظم ندافی ، محمدصادق حسنوند ، ساسان فریدی 

چکیده :

زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر سلامت بوده و بیشترین بار بیماری‌های منتسب به عوامل خطر محیطی را به خود اختصاص داده است. آلودگی هوا پس از استعمال دخانیات، دومین عامل اصلی مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر محسوب می‌شود و با افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های حاد و مزمن و مرگ در ارتباط است.

روش بررسی: در این مقاله مروری در ابتدا براساس مطالعات شاخص انجام شده در دنیا، وضعیت کیفیت هوای آزاد (Ambient air pollution) و اثرات آن بر سلامت در ایران و سایر کشورها مورد ارزیابی قرار گرفت؛ و در مرحله بعد وضعیت کیفیت هوای آزاد و اثرات آن بر سلامت در کلانشهر تهران طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶، براساس نتایج مطالعات صورت گرفته توسط پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران ارائه گردیده است.

یافته‌ها: نتایج این مطالعات نشان داد که میانگین سالیانه غلظت مواجهه با PM_۲.۵ هوای آزاد وزن‌دهی شده با جمعیت، در ایران برابر µg/m^۳ ۴۸ است که تقریبا کمی پایین‌تر از متوسط غلظت جهانی آن (µg/m^۳ ۵۱) است. یافته‌ها نشان داد گرچه نتایج مطالعات انجام شده دارای تفاوت‌های نسبتا زیادی در رابطه با تعداد موارد مرگ منتسب به آلودگی هوا است؛ اما به‌واسطه مواجهه با این عامل خطر، تعداد زیادی از موارد مرگ در دنیا رخ می‌دهد. یافته‌های حاصل از روند تغییرات غلظت آلاینده‌های هوا طی سال‌های ۱۳۸۵ الی ۱۳۹۶ و کمی‌سازی اثرات آنها بر سلامت در شهر تهران نشان می‌دهد که غلظت ذرات معلق هوا در شهر تهران در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ روند افزایشی داشته است و حداکثر میانگین غلظت PM_۲.۵ طی ۱۲ سال مورد بررسی، در سال ۱۳۹۰ معادل µg/m^۳ ۳۸ مشاهده شده است. سپس روند تغییرات غلظت ذرات معلق ریز هوا در فاصله سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۴ روند کاهشی داشته است و به حدود µg/m^۳ ۳۰ رسیده است؛ اما طی سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ میانگین سالیانه غلظت PM_۲.۵ هوای آزاد نسبت به مقدار مشابه سال ۱۳۹۴ افزایش یافته است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که در شهر تهران بر‌اساس وضعیت شاخص کیفیت هوا (AQI)، از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ حتی یک روز شاخص کیفیت هوا در طبقه “خوب” (۵۰-۰AQI =) قرار نگرفته است اما تعداد روزهایی که AQI “متوسط” (۱۰۰-۵۱AQI =) بوده است، از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ افزایش یافته است. همچنین در سال ۱۳۹۶ تنها ۲۰ روز شاخص کیفیت هوا متوسط و ۲۳۷ روز “ناسالم برای گروه‌های حساس”، ۱۰۷ روز “ناسالم” و ۱ روز “خیلی ناسالم” بوده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۶ در صورتی‌که میانگین غلظت سالانه PM_۲.۵ در شهر تهران از شرایط موجود (حدود µg/m^۳ ۳۲) به غلظت µg/m^۳ ۱۰ (رهنمود WHO) می‌رسید، از (۶۳۵۹-۳۲۳۸) ۴۸۷۸ مورد مرگ جلوگیری می‌شد.

نتیجه‌گیری: آلودگی هوا سهم بسیار چشمگیری در تعداد موارد مرگ منتسب دارد. همچنین نتایج مطالعات جهانی می‌تواند تا حد زیادی با شرایط واقعی کشور متفاوت باشد و این امر ضرورت وجود داده‌های معتبر بومی مرتبط با غلظت آلاینده‌های هوا و بروز پایه پیامدهای بهداشتی در کشور را به منظور بررسی دقیق وضعیت کیفیت هوا و اثرات آن بر سلامت نمایان می‌کند.

واژه‌های کلیدی : آلودگی هوا ، اثرات بهداشتی ، کیفیت هوا ، ایران

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود مقاله ” مروری بر مطالعات کیفیت هوای آزاد و اثرات آن بر سلامت در ایران ” از لینک زیر استفاده نمایید.

دانلود فایل