تلفیق ارزیابی چند معیاره فضایی فازی با تحلیل فرایند شبکه ­ای فازی برای مکان­ یابی پارک­ های شهری (‌مطالعه موردی : منطقه ۸ شهرداری تهران )

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۸ ، ویژه نامه شماره ۳ طراحی و مدیریت شهری – شماره پیاپی ۴ ، زمستان ۱۳۹۵

نویسندگان: یاسر معرب ، سعید کریمی ، نگار فروغی ، وحید نیک زاد

چکیده:

زمینه و هدف : اهمیت فضای سبز شهری در حیات و پایداری شهرها و تاثیرات فیزیکی و طبیعی و اجتماعی آن ها در سیستم شهری انکارناپذیر است ، به همین علت ، وجود  کاربری فضای سبز در شهرها و توزیع مناسب آن ها یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت – شهری تلقی میشود. هدف کلی از پژوهش حاضر، بدست آوردن و تعیین میزان اهمیت عوامل تاثیرگذار در مکان یابی پارک و فضای سبز شهری و نیز مکان یابی مناسب پارک و فضای سبز در منطقه مورد مطالعه می باشد.

روش بررسی: روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است که ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و مرور نوشته های تخصصی و رویکرد دلفی شاخص های موثر در مکان یابی پارک و فضای سبز استخراج شد. سپس مقایسات زوجی در FANP با کمک متخصصان مربوطه برای تعیین اهمیت و وزن شاخص ها صورت گرفت . در ادامه لایه های اطلاعاتی بدست آمده در محیط Idrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شدند. در نهایت نقشه های فازی تهیه شده با در نظر گرفتن وزن آن ها در محیط GIS روی هم گذاری شدند تا مکان های بهینه جهت احداث پارک و فضای سبز شهری در منطقه ۸ شهرداری تهران مشخص شود.

یافته ها: در این تحقیق برای تعیین مکان یابی پارک و فضای سبز در منطقه ۸ شهرداری تهران از معیارهای فاصله از مراکز مطلوب ، فاصله از مراکز نامطلوب ، کاربری، تراکم جمعیت و دسترسی استفاده شد. نقشه های مربوط به هر یک از لایه ها در محیط Idrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شد در ادامه برای وزن دهی و تلفیق لایه ها از فرایند تحلیل شبکه فازی (FANP) و  GIS استفاده شد.

نتیجه گیری: نقشه های نهایی به پنج روش gumma ،Or،  And  ،Sum  و Product  تهیه شد. در نهایت در این پژوهش عملگر جمع به عنوان عملگر مناسب برای مکان یابی پارک و فضای سبز منطقه ۸ شهرداری تهران شناخته شده و به پنچ طبقه ، زمین های با تناسب خیلی خوب ، خوب ، متوسط ، ضعیف و خیلی ضعیف طبقه بندی شد.

واژه های کلیدی: فضای سبز شهری ، سیستم ­های اطلاعات جغرافیایی ، پارک­ های شهری ، FANP ، منطقه ۸ شهرداری تهران

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>