تحلیل وابستگی تغییرات کاربری اراضی شهرستان مشهد با پارامترهای توپوگرافی در محیط GIS

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۹ ، (ویژه نامه شماره ۵) – شماره پیاپی ۵ ، تابستان ۱۳۹۶

نویسندگان: مهدی غلامعلی فرد ، ایمان فاتحی ، حامد بیدل ، بهاره غفوری

چکیده:

زمینه و هدف : پایش تغییرات سطح زمین در طی زمان برای درک کنش های متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظـور تصـمیم – گیری بهینه درباره مدیریت سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است . در این مطالعه ، تغییرات کاربری سرزمین شهرستان مشهد و وابستگی این تغییرات به شرایط توپوگرافی با استفاده از تصاویر ماهواره ای سال های ۱۹۸۷، ۲۰۰۱ و ۲۰۱۴ ماهواره لندست بررسی گردیده است .

روش بررسی: بدین منظور ابتدا کاربری سرزمین با روش تفسیر بصری به شش کلاس اراضی بایر، دیم ، جنگل ، کشت آبی، مرتـع و شـهر طبقه بندی شد. در نهایت ارتباط میان تغییرات کاربری سرزمین با مؤلفه های توپوگرافی (ارتفاع ، شیب و جهت ) مورد مطالعه قرار گرفت .

یافته ها: نتایج نشان داد که در طی دوره مطالعه مساحت کاربری های شهر، جنگل و اراضی بایر افزایش یافته و سطح کاربری های دیـم زار، کشت آبی و مراتع کاهش یافته است . بیشترین تغییر کاربری از کشاورزی آبی به اراضی دیم زار، به میـزان ۳۷۷۰۲/۷۵ هکتـار بـوده اسـت . شهر مشهد نیز در طی این دوره زمانی ۲۷ ساله ۱۶۷۵۴ هکتار گسترش یافته که بیشترین رشد آن در پهنه هایی با ارتفاع ۶۰۰ تـا ۱۸۰۰ متر، شیب ۸ تا ۱۲ درصد و جهت های شمالی و شرقی رخ داده است .

بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش میتواند ابزار مناسبی جهت پیش بینی و مدیریت منـاطق مسـتعد تغییـر کـاربری فـراهم آورده و چشم انداز مناسبی برای برنامه ریزان و تصمیم گیران جهت برنامه ریزی و مدیریت کاربری سرزمین و طرح های توسعه آتی ایجاد نماید.

واژه های کلیدی: تغییر کاربری سرزمین , کاربری سرزمین , مؤلفه های توپوگرافی , سامانه اطلاعات جغرافیایی , مشهد

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>