بررسی تغییرات کیفی فضای سبز شهر تهران از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۵ (مطالعه موردی : منطقه ۵ شهرداری تهران)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست

دوره ۱۸ ، ویژه نامه شماره ۳ طراحی و مدیریت شهری – شماره پیاپی ۴ ، زمستان ۱۳۹۵

نویسندگان: منا سرودی ، سید علی جوزی

چکیده:

زمینه و هدف : پوشش گیاهی نقش مهمی  در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجـه بـه  توسـعه فیزیکـی روزافـزون شـهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان ، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان ، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابـزار مهمـی در بررسی تغییرات شناخته شده است .

روش بررسی: در این مطالعه ، با هدف بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی منطقه ۵ شهرداری تهران ، از شاخص NDVI و تصاویر TM و IRS متعلق به سال های ۱۳۶۹ و ۱۳۸۵ استفاده و نقشه های پوشش  گیاهی منطقه با تاکید بر درجات مختلف سرسبزی تهیه گردید.

یافته ها: آمارهای به دست آمده نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه از وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان بـا درجـه سرسـبزی متوسط و خوب به ترتیب به میزان ۶۸۴/۲۷ و ۲۳/۲۲ هکتار کاسته و بر وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی ضـعیف بـه میزان ۲۹۹/۴۳ هکتار افزوده شده است . لازم به ذکر است که به منظور بررسی تبـدیل کـلاس هـای درجـات مختلـف سرسـبزی پوشـش گیاهی، تکنیک بررسی تغییرات پس از طبقه بندی اجرا گردید تا رویه تغییرات کیفی دقیق تر بررسی گردد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در بازه زمانی مورد مطالعه ، ۱۸۶/۴۸و ۰/۹ هکتار از وسعت اراضی بدون پوشش گیاهی به ترتیب بـه اراضـی تحـت پوشـش بـا درجـه سرسبزی ضعیف و متوسط تبدیل شده است و این در حالی است که به ترتیب ۴۱۹/۵۸، ۱۷۵/۸۶ هکتار از اراضی تحت پوشش گیـاهی بـا درجه سرسبزی ضعیف ، متوسط به اراضی فاقد پوشش تبدیل شده اند.

نتیجه گیری: در این میان ، ناحیه ۲ منطقه ۵ شهرداری تهران در مقایسه با ۶ ناحیه دیگر منطقه ، با بـیش تـرین مقـدار افـزایش وسـعت اراضی فاقد پوشش گیاهی، بیش ترین مقدار کاهش وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی خوب و متوسط ، شاهد حـداکثر تغییرات در فاصله سال های ۱۳۶۹ و ۱۳۸۵ بوده است . یکسان بودن میزان افزایش وسعت اراضی بدون پوشـش و میـزان کـاهش وسـعت پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه به مقدار ۴۰۸/۰۶ هکتار، حاکی از تغییر کاربری صورت گرفته در اراضی منطقه می باشد که این امر بـا توجه به رشد شهرسازی و نقش پوشش گیاهی در محیط زیست شهری، توجه ویژه ای را برای نظارت بر تغییرات کـاربری اراضـی شـهری طلب می نماید.

واژه های کلیدی: پوشش گیاهی ، سنجش از دور ، تغییر کاربری اراضی ، شاخص NDVI ، منطقه ۵ شهرداری تهران

 << ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>