ایجاد یک شاخص عددی جهت اندازه گیری میزان بار کاری در شبیه ساز وظایف خلبان

فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی ایران

دوره ۴ – شماره ۴ – سال ۱۳۹۵

نویسندگان : محمدرضا مرتضوی ، کامران رئیسی ، سید حامد هاشمی

چکیده :

مقدمه: بررسی عملکردی خلبان در زمانی که چندین وظیفه مختلف بر عهده وی گذاشته می شود، مستلزم رویه ای می باشد که بر مبنای آن، بتوان مشخصه‌های یک سناریو را با کمک شبیه‌ساز طی یک روند سیستماتیک بدست آورد. سیمولاتور عملکرد چند وظیفه‌ای خلبان یک شبیه‌ساز استاندارد از وظایف کلی خلبان می‌باشد که در سازمان ناسا توسعه یافته است.

روش‌ کار: با بهره‌گیری از تئوری اطلاعات، نرخ تبادل داده تولید شده در زیر سیستم‌ های مختلف شبیه‌ساز محاسبه شده و با برآیند گرفتن از آن‌ها، یک ملاک عددی واحد جهت تخمین بار کاری کلی ارائه گردید. پس از آن به منظور بررسی اعتبار شاخص استخراج شده، سه تست طراحی گردید که در آن‌ها سطوح مختلف بار کاری شامل کم، متوسط و زیاد بر مبنای نرخ تبادل داده بکار رفته در هر یک برچسب زده شد. این تست‌ها توسط سوژه‌های انسانی در جایگاه خلبان اجرا شده و در خلال آن‌ها، نظر شخصی هر فرد پیرامون بار کاری ادراک شده توسط او به وسیله پرسشنامه ناسا-تی‌ ال‌ ایکس ثبت گردید.

یافته‌ها: نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که میانگین نمره اختصاص داده شده از سوی سوژه‌ها به بار کاری کلی، در سه سطح تعریف شده با استفاده از تئوری اطلاعات، دارای اختلاف معنادار آماری می‌باشد (P<0.001)؛ به صورتی که این مقدار از سطح کم به متوسط و از متوسط به زیاد، روند صعودی قابل توجهی را از خود نشان می‌دهد.

نتیجه‌گیری: شاخص کمّی پیشنهاد شده، در تعیین میزان بار کاری موجود در شبیه‌ساز ناسا از کارایی کافی برخوردار است.

واژه‌های کلیدی : شبیه‌ساز عملکرد چند وظیفه‌ای خلبان‌ ، تعامل انسان و ماشین‌ ، بار کاری ، تئوری اطلاعات‌ ، نرخ تبادل داده