توضیحات :
فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست
دوره ۲۰ ، شماره ۴ ، زمستان ۱۳۹۷
نویسندگان : میثم امیری ، مهدی کیخا ، فرزاد حسن پور
چکیده :
زمینه و هدف: رودخانه ها بهعنوان شریانهای اصلی حیات بشری محسوب میشود، از این رو مهار نمودن و بهره برداری صحیح از این منابع سطحی مستلزم شناخت صحیح رفتار آنها و سرمایهگذاری در زمینه ساماندهی رودخانه ها میباشد. با استفاده از بررسی و ارزیابی پروژه های انجام پذیرفته در این زمینه میتوان جنبه های مثبت و منفی اجرای این طرحها را بررسی نموده و از نتایج حاصله به منظور رفع نواقص طرحها، بهبود کارایی آنها و ثمربخشی بیشتر طرحهای آتی استفاده نمود.
روش بررسی: رودخانه سیستان بهعنوان مهمترین رودخانه مرزی ایران و افغانستان میباشد که حیات سیستان به آن وابسته است. طول این رودخانه در خاک ایران به حدود ۷۰ کیلومتر میرسید. در این تحقیق به بررسی عملکرد سازه های سد انحرافی سیستان و زهک و سازه های جانبی در مسیر این رودخانه به کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS پرداختهشده است.
یافتهها: وجود این سازهها در مسیر رودخانه باعث افزایش حداکثر توان عبوری سیلاب رودخانه سیستان در حالت عدم وجود این سازهها از ۵۰۰ مترمکعب بر ثانیه به ۸۱۰ مترمکعب بر ثانیه شده است. همچنین با توجه به اهمیت برآورد میزان ضریب زبری مانینگ[۱] با دقت بالا برای انجام محاسبات هیدرولیکی در طراحی های مهندسی رودخانه، میزان ضریب زبری بستر اصلی رودخانه سیستان ۰۲/۰ و برای سیلاب دشتها ۰۳۵/۰ برآورد گردید. از دیگر یافته های این تحقیق میتوان به رابطه دبی-دوره بازگشت بهصورت اشاره کرد.
بحث و نتیجهگیری: وجود سازه سدهای انحرافی در مسیر رودخانههای غیرقابل پیشبینی چون رودخانه سیستان توان عبوری جریان را میتوانند در بعضی موارد نزدیک به دو برابر افزایش دهند، در این تحقیق تأثیر افزایش ۳۱۰ مترمکعبی بر توان عبوری رودخانه سیستان مشاهده گردید که یکی از دلایل تأثیر به نسبت کم(انتظار ما بیش از این بوده است) شیب ناچیز دشت سیستان و پخش شدن آب در بستر سیلابی و پسزدگی آب در مسیر جریان رودخانه سیستان میباشد.
واژههای کلیدی : شبیهسازی هیدرولیکی ، سامانه رودخانه ، HEC-RAS
<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>
لطفا برای دانلود مقاله ” ارزیابی عملکرد سدهای انحرافی سیستان و زهک بر رودخانه سیستان به کمک مدل هیدرولیکی HEC-RAS ” از لینک زیر استفاده نمایید.
