توضیحات :
مجله علمی پژوهشی سلامت کار ایران
دوره ۱۶ – شماره ۵ – سال ۱۳۹۸
نویسندگان : محمد امین رشیدی ، روح اله حاجی زاده ، محمد حسین بهشتی ، عظیم اکبری ، عبدالحسین پورنجف ، علی خوانین ، مسعود پورنجف ، فرشته نیکوند ، یوسف فقیه نیا ترشیزی
چکیده :
زمینه و هدف: شاغل در قنادیها مخصوصاً در فصل تابستان با استرس گرمایی بالایی مواجهه دارند. مواجهه با گرمای بیش از حد علاوه بر اینکه با اختلال در سلامتی افراد راندمان و بازده کاری را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. این مطالعه با هدف تعیین میزان استرس گرمایی در شاغلین کارگاه های قنادی در شهرستان ایلام انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه به‌صورت توصیفی- تحلیلی در تابستان ۱۳۹۶ بر روی ۱۰۴ نفر از کارگران شاغل در ۳۵ کارگاه قنادی انجام گرفت. تعداد نمونه‌ی پژوهش بر اساس روش سرشماری انتخاب گردید. اندازه‌گیری متغیرهای مورد مطالعه در گرم‌ترین ساعات روزکاری (ساعات ۱۰ الی ۱۴) و برای هر کارگر تنها یک‌بار و آن هم در بدترین ایستگاه کاری (نزدیک ترین ایستگاه به منبع گرما) انجام گرفت. ارزیابی استرس گرمایی با استفاده از شاخص WBGT (بر اساس استاندارد ISO7243 ) و شاخص DI صورت گرفت. همزمان با اینکه پارامترهای محیطی مورد سنجش قرار گرفتند، دمای دهانی کارگران توسط یک دماسنج پزشکی دیجیتال اندازه‌گیری گردید. در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS ۲۲ و آزمون‌های آماری کولموگروف- اسمیرنوف، من ویت‌نی، کروسکال والیس، آنالیز واریانس یک‌طرفه و همبستگی پیرسون انجام گرفت.
یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه نشان داد که میانگین شاخص WBGT بر حسب شغل در مشاغل فر، پهن‌کن، مخلوط‌کن و نظافت و بسته‌بندی به ترتیب ۹۶/۳ ± ۶۶/۳۳، ۰۵/۳ ± ۵۸/۲۹، ۶۱/۳ ± ۷۳/۳۱، ۴۴/۲ ± ۸۷/۲۹ و همچنین بر حسب فر (محصول) در فر گردان (شیرینی تر و خشک)، فر طبقه‌ای (کیک‌و نان فنتزی) و فر کوره‌ای (باقلوا و کعک) به‌ترتیب ۸۶/۳ ± ۹۴/۳۰، ۸۹/۳ ± ۱۴/۳۴ و ۹۱/۲ ± ۲/۳۲ می‌باشد که این نتایج نشان میدهد میزان استرس گرمایی در بخش کار با دستگاه فر و محصول کیک و نان فانتزی (فر طبقه‌ای) بیشتر از بقیه بخش‌ها بوده است. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که هیچگونه همبستگی معنی‌داری بین دمای دهانی با شاخص‌ها و متغیرهای مورد مطالعه وجود ندارد (۰۵/۰<p). نتایج آزمون من ویت‌نی مشخص کرد که بین متغیر جنسیت با دمای دهانی تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت (۰۵/۰>p) به‌طوریکه میانگین این متغیر در زنان با میانگین ۲۷/۰ ± ۷/۳۶ بیشتر از مردان با میانگین ۸۴/۰ ± ۴۲/۳۶ بود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ۶/۸۵ % از افراد مورد مطالعه از لحاظ شاخص احساس ناراحتی (DI) در حیطه شدید قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج، تقریباً کلیه‌ی شاغلین کارگاه‌های قنادی در معرض استرس گرمایی می‌باشند اما کارگران شاغل در زیرگروه‌های شغلی فر و مخلوط‌کن، فر طبقه‌ای (محصولات کیک و نان فانتزی) و فر کوره‌ای (محصولات باقلوا و کعک) و همچنین جنس مونث در معرض استرس گرمایی بالاتری قرار دارند و بنابراین در زمان اتخاذ اقدامات کنترلی اولویت با چنین افرادی می‌باشد. بنابراین اعمال راهکارهای کنترلی از قبیل استفاد از عایق‌های حرارتی، برقراری سیستم تهویه مطبوع و غیره ضروری و الزامی می‌باشد.
واژه‌های کلیدی : استرس گرمایی ، شاخص WBGT ، شاخص DI ، شاغلین قنادی
<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>
