بررسی نگرش تولیدکنندگان کاهو در استان البرز درباره منابع ایجاد آلودگی و عوامل تبیین‌ کننده اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه

فصلنامه سلامت و محیط زیست

دوره ۱۰ – شماره ۳ – سال ۱۳۹۶

نویسندگان :  سپیده میانجی ، روح اله رضائی  ، علی گنجلو

چکیده :

زمینه و هدف: بدون تردید، توجه به “ایمنی غذا در مزرعه” اولین گام در دستیابی به ایمنی غذایی و تولید محصول سالم است؛ در حالی‌که اقدامات مرتبط با ایمنی غذایی در مزرعه از سوی کشاورزان به دلیل نبود شناخت صحیح مورد توجه کافی قرار نمی­ گیرد. بر این اساس، هدف این تحقیق بررسی نگرش کشاورزان درباره منابع ایجاد آلودگی و عوامل تبیین‌­کننده اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه بود.

روش بررسی: این تحقیق از لحاظ میزان کنترل متغیرها، غیرآزمایشی و توصیفی، از نظر روش گردآوری داده‌ها، میدانی و به لحاظ قابلیت تعمیم یافته‌ها، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل ۷۳۲ نفر از تولیدکنندگان کاهو در استان البرز بود که یک نمونه ۲۳۰ نفری از آنان با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه ای با اختصاص متناسب (شهرستان­ ها به‌عنوان طبقات) انتخاب شدند. داده­ ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، گردآوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر‌اساس نظر متخصصان و کارشناسان مرتبط ارزیابی شد و پایایی آن از طریق محاسبهCronbach Alpha  برای سه سازه اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه (۰/۷۲۸)، منابع ایجاد آلودگی در مرحله قبل از برداشت (۰/۸۲۱) و منابع ایجاد آلودگی در مرحله پس از برداشت (۰/۸۰۱) تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 انجام گرفت. 

یافته­ ها: نتایج حاکی از آن بود که مهمترین منابع ایجاد آلودگی شامل استفاده از سموم و آفت­ کش ­ها در مزرعه و آب آبیاری (در مرحله قبل از برداشت) و مکان­ های نگهداری و انبار محصول و وجود رطوبت بالا به هنگام انتقال محصول (در مرحله پس از برداشت) بودند. همچنین، نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از چرخش Varimax نشان داد که متغیرهای زیربنایی اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه در پنج عامل اقدامات مرتبط با آموزش و بهداشت کارگران، بهداشت عمومی، آبیاری، نظارتی و کنترلی و کنترل دام و حیات وحش، تلخیص و دسته ­بندی شده و در حدود ۶۴/۳۱۴ درصد از واریانس کل را پوشش دادند. در بین پنج عامل اشاره شده، عامل اقدامات مرتبط با آموزش و بهداشت کارگران با تبیین ۱۸/۷۲۵ درصد از واریانس کل، مهمترین عامل در مقایسه با سایر عوامل بود.

نتیجه­ گیری: با توجه به تعدد منابع ایجاد آلودگی در مرحله قبل و پس از برداشت و احتمال وقوع آلودگی­ های مختلف در محصول کاهو، ضروری است که شرایط لازم برای تشویق و هدایت تولیدکنندگان به سوی انجام اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه به‌ویژه از طریق آموزش آنان درباره شناخت منابع ایجاد آلودگی و اطلاع ­رسانی در زمینه اقدامات ایمنی و بهداشتی فراهم شود.

واژه‌های کلیدی : آلودگی ، آموزش ، ایمنی غذایی در مزرعه

<< ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه فرمایید >>

لطفا برای دانلود مقاله ” بررسی نگرش تولیدکنندگان کاهو در استان البرز درباره منابع ایجاد آلودگی و عوامل تبیین‌ کننده اقدامات ایمنی غذایی در مزرعه ” از لینک زیر استفاده نمایید.